مقایسه آمار و اطلاعات منتشر شده حاکی از تفاوت فاحش بین قیمت پسته خندان در بازار داخلی و قیمت صادراتی این محصول است.

در 10 ماهه سال جاری بالغ بر 85.5 هزار تن انواع پسته خندان به ارزش تقریبی 700 میلیون دلار از کشور صادر شد. قیمت متوسط یک کیلو پسته صادراتی نیز در این مدت حدود 8.2 دلار بود.

اگر قیمت متوسط هر کیلو پسته صادراتی را حتی در دلار 4000 تومانی نیز ضرب کنیم، چیزی در حدود 32 هزار و 800 تومان می‌شود که تفاوت فاحشی با قیمت کنونی هر کیلو پسته در بازار یعنی 50 هزار تومان دارد.

از سوی دیگر در حالی پسته یکی از سودآورترین محصولات صادراتی کشور در حوزه محصولات کشاورزی محسوب می‌شود که صادرکنندگان فعال در این حوزه به درستی شفاف سازی نکرده‌اند که با ارز حاصل از صادرات خود چه می‌کنند.

براساس توافق شش بندی سازمان توسعه تجارت و بخش خصوصی قرار شده بود که صادرکنندگان یا ارز خود را در مرکز مبادلات ارزی عرضه کنند یا در حساب بانک مرکزی سپرده‌گذاری و سود آن‌را دریافت کنند، یا راسا اقدام به واردات کالا با استفاده از ارز صادراتی کنند یا این‌که ارز خود را در اختیار دیگران برای واردات کالا قرار دهند. با این وجود تاکنون هیچ‌گونه آمار دقیقی در مورد هزینه‌کرد ارز صادراتی در هر یک از بخش‌های مختلف منتشر نشده است.

از سوی دیگر زمینه صادرات پرسود در حالی برای صادرکنندگان محصولاتی مانند پسته به وجود آمده که بازار داخلی هم نیاز زیادی به این گونه محصولات دارد و به نظر می‌رسد صادرکنندگان پر کردن جیب خود از سودهای کلان حاصل از صادرات را به تامین نیاز بازار داخلی آن هم در ایام نزدیک به پایان سال ترجیح داده‌اند.

جالب اینجاست که رئیس شورای اصناف هم بر این موضوع صحه گذاشته و گفته که دلیل اصلی افزایش شدید قیمت پسته در بازار داخلی تمایل شدید به صادرات این محصول است.

در شرایطی که کشور با مسائل ارزی روبروست، صادرات پسته به عنوان یکی از محصولات با ارزش افزوده بالا می‌تواند به تامین ارز موردنیاز کشور کمک کند، اما سوال کلیدی که تاکنون بی‌پاسخ مانده این است که ارز حاصل از صادرات پسته در کجا مصرف می‌شود؟ آیا به کشور باز می‌گردد و صرف نیازهای داخلی می‌شود یا این‌که در بانک‌های خارجی سپرده‌گذاری می‌شود و سود آن به جیب عده‌ قلیلی می‌رود؟!