بر اساس مصوبه ستاد تنظیم بازار تنها 10 قلم از محصولات لبنی مشمول قیمت‌گذاری ستاد تنظیم بازار می‌شوند و کارخانه‌های لبنی، سایر محصولات را با توجه به قیمت تمام شده تولید، قیمت گذاری می‌کنند.

از ابتدای سال‌جاری افزایش هزینه تمام شده تولید موجب شده که کارخانه‌های لبنی این حق را برای خود قائل شوند که محصولاتی که شامل قیمت‌گذاری ستاد تنظیم بازار نمی‌شوند را مطابق با «آیین‌نامه قیمت‌گذاری محصولات ساخت داخل» و با توجه به افزایش هزینه‌های تولید افزایش دهند.

محمدرضا بنی طبا، سخنگوی انجمن صنایع فراورده‌های لبنی ایران، دراینباره گفت: از بین محصولات لبنی 10 محصول پرمصرف در لیست قیمت گذاری ستاد تنظیم بازار قرار دارد و این ستاد هر ساله یک تا دوباره برای آن‌ها قیمت مصوب تعیین کرده و کارخانه‌ها را ملزم به رعایت آن می‌کند.

وی ادامه داد: نظارت بر رعایت قیمت این محصولات به شدت سختگیرانه است و هر تخلفی با جریمه‌های سنگین رو‌به رو می‌شود.

به گفته بنی طبا؛ این 10 محصول مشمول نرخ مصوب 80 درصد تولیدات کارخانه‌ها را تشکیل می‌دهد.

وی افزود: اما تعیین قیمت سایر محصولات بر عهده کارخانه‌ها و بر اساس «آیین نامه قیمت گذاری محصولات ساخت داخل» گذاشته شده و آن‌ها مجاز هستند بر اساس هزینه تمام شده تولید خود قیمت‌گذاری را انجام دهند.

وی معتقد است؛ شرایطی که قیمت‌گذاری دستوری ستاد تنظیم بازار برای محصولات پیش آورده است هم به زیان مصرف‌کننده است و هم به زیان تولیدکننده!

بنی طبا یادآرو شد: در حال حاضر کارخانه‌ها هر کیلوگرم شیرخام را که 65 درصد از هزینه تمام شده تولید را تشکیل می‌دهد، بیش از نرخ مصوب از دامداران خریداری می‌کنند.

وی تصریح کرد: قیمت فروش شیرخام در کارخانه‌های لبنی به حدود 5 هزار تومان و همچنین جایزه چربی به حدود 80 تومان رسیده است، این درحالی است که قیمت مصوب شیر خام 2 هزار و 900 تومان و قیمت چربی برای هر یک دهم درصد 50 تومان است.

بنی طبا افزایش قیمت در سایر ملزومات تولید محصولات لبنی را نیز مورد اشاره قرار داد و افزود: همچنین از ابتدای سال تا امروز پتروشیمی‌ها 86 تا 87 درصد بر قیمت محصولات خود که بسته بندی لبنیات استفاده می‌شود افزوده‌اند و در حوزه حمل و نقل نیز شاهد افزایش 40 درصدی کرایه‌ها بوده‌ایم، علاوه بر آن‌ها افزایش هزینه‌های جانبی دیگر مانند افزایش حقوق کارگران و حق مسکن آن‌ها در سالجاری بیش از گذشته بوده است.

سخنگوی صنایع فرآورده‌های لبنی یادآور شد: در مصوبه ستاد تنظیم بازار در 26 شهریورماه مشخصا اعلام شد که با توجه به افزایش قیمت شیرخام، افزایش قیمت لبنیات سریعا در دستور کار قرار گیرد، اما با گذشت بیش از دو ماه از این مصوبه هنوز هیچ خبری از اصلاح قیمت شیرخام و به تبع آن محصولات لبنی پر مصرف نیست.

به اعتقاد بنی طبا؛ اگر سیاست‌های تنظیم بازار تغییر نکند افزایش هزینه‌ها زیان انباشته کارخانه‌های لبنی به دنبال خواهد داشت که نتیجه آن از دست رفتن اشتغال و بازگشت به وابستگی گذشته در واردات محصولات لبنی است.

مدیرروابط عمومی انجمن صنایع لبنی با اشاره به وجود نظارت بر قیمت محصولات لبنی و همزمان عدم نظارت کافی بر نرخ مصوب شیرخام تاکید کرد: نهادهای نظارتی و سیاست گذار در حوزه بازار یا باید بر کل زنجیره و قیمت‌های مصوب خود نظارت داشته باشند و یا دست از دخالت و برهم زدن نظام عرضه و تقاضا بردارند و حمایت‌ها را معطوف به مصرف‌کننده کنند.

وی راهکارهای ثبات بازار و در عین حال حفظ و تداوم تولید را اصلاح سیاستگذاری، حذف ارز ترجیحی برای واردات نهاده‌های دامی و اجتناب از قیمت‌گذاری دستوری عنوان کرد.

بنی طبا پرداخت یارانه به ابتدای زنجیره تولید را یارانه‌های سیاه توصیف کرد و افزود: با توجه به رانتی که این شکل از پرداخت یارانه ایجاد می‌کند و همچنین تجربه 15 سال گذشته که نشان می‌دهد این نوع پرداخت یارانه و حمایت، منجر به تحقق اهداف اولیه در جلب رضایت مصرف کننده نمی‌شود.

به اعتقاد وی بهترین گزینه پرداخت یارانه به انتهای زنجیره یعنی مصرف‌کننده است که ضمن عادلانه بودن موجب شفافیت شده و نظام عرضه و تقاضا را برهم نمی‌زند.