پس از شیوع ویروس کرونا، بخش‌های مختلف اقتصاد کشور با چالش‌های عمده‌ای مواجه شد؛ این مساله در کنار عدم برنامه‌ریزی دقیق دولت برای حمایت از فعالان اقتصادی به ویژه بخش تولید موجب شد، بسیاری از واحدهای تولیدی مجبور به کاهش ظرفیت تولید و اخراج کارگران خود شوند.

صنعت پوشاک یکی از صنایعی است که ضربه زیادی را از شیوع کرونا و بی‌تدبیری دولت خورد؛ تعطیلات و قرنطینه سال گذشته که در نزدیکی ایام نوروز بود موجب شد که صنعت پوشاک طلایی‌ترین ایام سال را برای فروش از دست بدهد و بخش عمده پوشاک تولید شده برای ایام نوروز، روی دست تولیدکننده و فروشنده بماند و ضرر هنگفتی به این بخش وارد شود؛ در ادامه نیز عدم حمایت کافی دولت چالش‌های این صنعت را دو چندان کرد.

با نزدیک شدن به ایام سرد و البته پایانی امسال نیز، دوباره دولت بدون برنامه‌ریزی اقدام به تعطیلی بخش‌های مختلف کرد که موجب شد صنعت پوشاک ضربه دوم را بخورد. آنطور که فعالان صنعت پوشاک میگویند اینکه دولت با پرداخت وام‌هایی با نرخ سود ۱۲ و ۱۶ درصد در پی کمک به کارگاه‌ها بود، به هیچ وجه نتوانست مثمرثمر باشد حال این بار که مشخص نیست قرار است دولت چه کمکی به کارگاه‌ها کند. تولیدکنندگان پوشاک به ویژه تولیدی‌های کوچک نقش مؤثری در اشتغال کشور دارند، اما حال به قدری دچار مضیقه شده اند که مجبور به تعدیل نیروهای خود هستند چراکه این دست وام‌ها نمی‌تواند حتی به پرداخت حقوق کارگر کمکی کند چه برسد که توقع داشته باشیم توان تولیدکننده برای حفظ ظرفیت تولید، افزایش یابد.

از سویی دیگر نیز، مواد اولیه پوشاک به قدری گران و کمیاب شده که تولیدکنندگان مجبور به افزایش قیمت محصول نهایی خود شده‌اند؛ آن هم در شرایطی که قدرت خرید مردم کاهش چشمگیری پیدا کرده است.

قیمت تمام شده محصول ۲ برابر پارسال شده است

در این رابطه امین شهسواری تولیدکننده پوشاک با بیان اینکه مواد اولیه تولید پوشاک چند برابر شده است گفت: اوایل سال کش قیطونی را کیلویی ۶۵ هزار تومان می‌خریدیم اما در حال حاضر همین محصول را ۲۵۰ هزار تومان می خریم و نکته جالب اینکه به دلیل افزایش تولید ماسک، کش قیطون حتی با این قیمت هم کمیاب شده است.

وی افزود: همچنین پارچه از اول سال تاکنون ۵۰ درصد رشد قیمت داشته است. پارچه دورس را دو ماه پیش کیلویی ۱۳۵ هزار تومان خریدیم که هم اکنون قیمت این محصول به ۲۰۰ هزار تومان رسیده است. قیمت دکمه و زیپ که هر هفته افزایش می‌یابد؛ به عنوان مثال زیپ را هزار تومان می‌خریدیم که الان به ۸ هزار تومان رسیده است. در واقع با توجه به اینکه واردات انجام نمی‌شود و تمهیداتی برای جهش تولید در این بخش صورت نگرفته، مواد اولیه پوشاک کم شده و قیمت‌ها بالا رفته است.

این تولیدکننده پوشاک گفت: به طور کلی قیمت تمام شده یک محصول نسبت به پارسال تقریباً ۲ برابر شده است.

مساعدتی به بخش پوشاک نشد

وی ادامه داد: از سویی دیگر بعد از شیوع کرونا و بسته شدن مرزها، کسانی که از ترکیه چه در قالب قاچاق و چه در قالب‌های دیگر جنس می‌آوردند، به سمت تولید کردن آمدند؛ کار تولیدی‌ها بیشتر شد تا این اواخر که اوضاع کرونا تشدید شد و شاهد تعطیلی گاه به گاه پاساژها بودیم که موجب شد کار تولیدی‌ها افت کند. وضعیت اقتصادی و تعطیلی کارگاه‌ها در صنعت پوشاک به حدی رسیده که وقتی ما آگهی برای کار می‌دهیم، خیاط‌های حرفه‌ای با سابقه از سراسر کشور برای گرفتن کار به ما زنگ می‌زنند و حتی می‌گویند حاضریم برای کار کردن مثلاً از اصفهان کلاً به کرج نقل مکان کنیم.

این تولیدکننده پوشاک گفت: حقوق کارگر را از فروش روزانه می‌دهیم و وقتی بدون تدبیر اقدام به تعطیلی صنوف می‌کنند، کارفرما از کجا پول تهیه کند که حقوق کارگر را بدهد؟ ما به هیچ وجه نمی‌خواهیم که کارگران خود را اخراج کنیم. بسته شدن مراکز فروش و یا حتی کم کردن ساعت کار، ضربه بزرگی به تولیدی‌ها میزند.

وی افزود: ما به تمام کشور محصول ارسال می‌کنیم از این رو به وضوح کاهش فروش را به ویژه در مراکز استان‌ها شاهد هستیم؛ فروش در مراکز استان‌ها، مثل اهواز، ارومیه، تهران و … بسیار کاهش یافته اما از آن طرف در شهرهای کوچک مثل بهشهر، شاهین شوهر، رامسر و… فروش خوب است و آن هم به این دلیل است که قیمت کالاها در مراکز استان‌ها بسیار بالاتر است و مردم تمایلی به خرید پوشاک ندارند. همین امر زمینه ورشکستگی واحدهای تولیدی و فروشندگان را فراهم می‌کند.

این تولیدکننده پوشاک با بیان اینکه صنعت پوشاک در بدترین شرایط ممکن قرار دارد، گفت: صنعت پوشاک جزو مشاغل آسیب دیده از کروناست اما با این حال مساعدتی به این بخش نشده است و حتی برای مالیات نیز قرار نیست کمکی شود.

ریزش کارگر و کاهش سوددهی در بخش پوشاک

مهدی رهبری، نایب رئیس سابق اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان پوشاک با بیان اینکه تولیدکننده پوشاک بیشترین ضرر را کرده است گفته بود: نرخ مواد‌اولیه پوشاک نسبت به دو سال پیش چهار برابر افزایش یافته است همچنین نرخ ماشین آلات تولید پوشاک نیز به دلیل نرخ ارز رشد چهار برابری داشته است. این دو موضوع توان تولیدکنندگان پوشاک را تضعیف کرده است.

وی افزود: توان تولیدکننده پوشاک برای تهیه ماشین آلات، به روزآوری، تهیه قطعات یدکی و مواد اولیه و ضروری به یک چهارم رسیده است. سرمایه در گردش تولیدکنندگان مکفی نیست که بتوانند با ظرفیت دو سال پیش کار کنند.

رهبری گفت: در نتیجه شاهد ریزش کارگر، ریزش تولید و کاهش سوددهی در حوزه تولید پوشاک هستیم.

این فعال صنایع پوشاک گفت: طی چهل سال گذشته وزارت صمت عزمی برای خودکفا کردن تولید پوشاک نداشته است. وزارتخانه حتی برای تولید سوزن، نخ و ملزوماتی همچون زیپ و دکمه هیچ اقدامی نکرده است. در واقع ابتدایی‌ترین نیاز صنعت پوشاک هم وارداتی بوده و در کشور تولید نمی‌شود.