اولین نشست فصلی شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی در سال جدید میلادی، روز گذشته با سخنرانی یوکیا آمانو مدیر کل این نهاد آغاز شد. آمانو در ابتدای این نشست گزارشی را درباره برنامه هستهای ایران قرائت کرد و ضمن آن مدعی شد که مذاکرات آژانس با ایران در سال 2012 پیشرفتی نداشته است.
او در عین حال خواستار دسترسی فوری بازرسان این نهاد به سایت پارچین شد و گفت که بازرسی از این سایت نشانه این است که ایران قصد همکاری با آژانس را دارد. آمانو البته قبل از برگزاری این نشست هم طی گزارشی تفصیلی به بررسی برنامه هستهای ایران پرداخته و در آن گزارش موضوع پارچین را مطرح کرده و ضمن تکرار ادعاها درباره فعالیتهای مشکوک هستهای در این سایت، ایران را به پاکسازی این سایت متهم کرده بود. این در حالی است که ایران تاکید دارد که پارچین سایتی صرفا نظامی است که در حوزه امنیت ملی قرار میگیرد و به این دلیل به بازرسان اجازه بازدید از آن داده نمیشود.
موضوع پارچین البته در مذاکرات اخیر ایران و این نهاد باز هم به موضوع اصلی گفتوگوها بدل شده بود. هرچند که طرفین بنا داشتند تا به مدالیتهای برای رفع ابهام آژانس برسند، اما عدم توافق بر سر یک بند یا یک کلمه - به گفته علی اکبر صالحی- ایران و آژانس را از هدف مذاکرات دور کرد. با این حال آمانو در سخنان افتتاحیهاش تاکید کرد که «همچنان به گفتوگو با ایران متعهد است، اما نه گفتوگوهای بیسرانجام، ایران باید اجازه بازدید از سایت پارچین را بدهد؛ چه توافق صورت بگیرد چه نگیرد.» منظور از توافق همان مدالیتهای است که ایران بازدید از سایت پارچین را به رسیدن به یک توافق ساختاری (مدالیته) منوط کرده است. به گزارش ایسنا آمانو همچنین در سخنانش گفت: آژانس بینالمللی انرژی اتمی همچنان منحرف نشدن مواد هستهای اعلام شده توسط ایران تحت توافقنامه پادمانهایش را راستیآزمایی میکند. اما ایران همکاری لازمی را که این امکان را به ما میدهد تا به طور موثق نسبت به فقدان مواد و فعالیتهای هستهای اعلام نشده اطمینان دهیم، در اختیارمان قرار نمیدهد؛ بنابراین آژانس نمیتواند نتیجه بگیرد که همه مواد هستهای در ایران برای فعالیتهای صلحآمیز است.
آمانو ادامه داد: در زمینه رویکرد ساختاری، ایران و آژانس سه دور مذاکرات را از ماه نوامبر سال 2012 برگزار کردهاند، اما نتوانستیم به توافقی دست یابیم. دسترسی به سایت پارچین داده نشد. بنابراین من بار دیگر نمیتوانم هیچگونه پیشرفتی را در زمینه راستیآزمایی مسائل باقیمانده از جمله مسائل مربوط به ابعاد نظامی احتمالی در برنامه هستهای ایران گزارش دهم. وی تاکید کرد: تا جایی که به گامهای بعدی مربوط میشود، آژانس بینالمللی انرژی اتمی همچنان به شرکت در مذاکرات سازنده با ایران برای حل همه مسائل باقیمانده، همانطور که در قطعنامه شورای حکام در تاریخ 18 نوامبر سال 2011 مطرح شد، متعهد است. اما باید تاکید کرد که توافق در زمینه رویکرد ساختاری باید با راستیآزمایی موثر هماهنگ باشد. علاوه بر آن مذاکرات باید با حس ضرورت و تمرکز روی تحقق نتایج ملموس در آینده نزدیک صورت گیرد.
اجازه بازدید از پارچین گام مثبتی خواهد بود
آمانو با تاکید بر اینکه سند رویکرد ساختاری به نوبه خود هدف نیست، خاطرنشان کرد: روند مذاکرات نیز همینطور. ما نباید هدف نهایی یعنی حل همه موضوعات باقیمانده در زمینه برنامه هستهای ایران را فراموش کنیم. مذاکرات باید نتیجه به دنبال داشته باشد. زمانبندی نیز مهم است. شورای حکام در قطعنامه 13 سپتامبر سال 2012 اعلام کرد که لازم است ایران بلافاصله رویکرد ساختاری را نهایی کرده و به مرحله اجرا بگذارد. من بار دیگر از ایران میخواهم که بدون تاخیر بیشتر اجازه دسترسی به سایت پارچین را بدهد، چه توافق در زمینه رویکرد ساختاری صورت بگیرد و چه نگیرد.
مدیرکل آژانس ادامه داد: اجازه دسترسی به سایت پارچین گامی مثبت خواهد بود که به نشان دادن آمادگی ایران برای تعامل با آژانس در زمینه نگرانیهای اصلی ما کمک میکند. امیدوارم بتوانم در نشست بعدی شورای حکام در ماه ژوئن خبر پیشرفتهای واقعی را بدهند.از ایران میخواهم گامهایی را برای اجرای کامل توافقنامه پادمانی و وظایف دیگرش بر دارد و با ما برای دستیابی به نتایج ملموس در زمینه همه مسائل باقیمانده تعامل کند.
عباسی: پنهان کاری نداریم
از سوی دیگر اما فریدون عباسی رییس سازمان انرژی اتمی ایران هم تاکید کرده است که فعالیت ایران در زمینه انرژی هستهای باز است. او گفته است که درب نیروگاه و مراکز تحقیقاتی انرژی هستهای ایران به روی تمامی بازدیدکنندگان باز است و ما فعالیتی برای پنهان کاری نداریم. به گزارش خبرگزاری فارس، عباسی با بیان اینکه بعضی از کشورهای غربی مدارک جعلی را به آژانس از عملکرد هستهای ایران نشان دادهاند، اضافه کرد: همین کشورهای غربی در زمانی که ما از آنها مدرک محکم دال بر نقض برنامههای صلحآمیز هستهایمان را میخواهیم، سرباز میزنند و همین عمل سبب شده دست به اقدامات غیرمنطقی بزنند.
لینک مطلب:
https://www.eranico.com/fa/content/13056