بهای کاتد مس در بورس فلزات لندن طی سال ۲۰۲۰ افزایشی ۲۶ درصدی را تجربه کرد و قیمت آن به رکورد تاریخی خود پس از سال ۲۰۱۳ رسید، این در حالی است که نرخ پایه عرضه کاتد‌مس در بورس کالای ایران از ابتدای سال ۹۹ تا پایان پاییز امسال رشدی ۲۰۰ درصدی داشته است که این موضوع با کوچک‌شدن بازار مصرف این محصولات در کشور و افزایش نیاز صنایع تکمیلی به نقدینگی به چالشی جدی برای بخش پایین‌دستی زنجیره منجر شده که نتیجه آن به‌وضوح در افت تقاضا برای خرید مواد‌اولیه از رینگ معاملاتی بورس‌کالا در پاییز امسال مشهود است.

استمرار خوش‌بینی به آینده مس در بازارهای جهانی

بهای کاتد‌مس در بورس فلزات لندن در روز ۲۴ دسامبر به ۷ هزار و ۷۹۳ دلار به ازای هر تن رسید که این رقم بیشترین نرخ معامله این محصول پس از سال ۲۰۱۳ بوده است. در ابتدای سال ۲۰۲۰ کاتد‌مس در بورس فلزات لندن بهایی برابر ۶ هزار و ۱۶۵ دلار به ازای هر تن داشت، قیمت این محصول نیز مانند اغلب کامودیتی‌ها با شیوع ویروس‌کرونا در دنیا که به افت تقاضا منجر شد، وارد مسیر کاهشی شد و در مارس امسال به نرخ ۴ هزار و ۶۰۰ دلار به ازای هر تن رسید که کمترین میزان پس از سال ۲۰۱۶ بود. اما پس از کنترل نسبی شیوع ویروس‌کرونا در چین و اتمام محدودیت‌های قرنطینه‌ای در این کشور، بازارهای جهانی شاهد افزایش تقاضا برای کاتد‌مس از سوی چین بودند که این موضوع باعث شد قیمت کاتد‌مس در بازارهای دنیا وارد مسیر افزایشی شود.

افزایش قیمت به‌وجود آمده در بازار کاتد‌مس ظرف ۲ ماه پایانی سال شتاب بیشتری گرفت، در کنار افزایش تقاضای چین، تضعیف دلار آمریکا نیز محرک بازار کامودیتی‌ها از جمله کاتد‌مس بود.

در این شرایط پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات‌متحده آمریکا نیز باعث خوش‌بینی بازارهای جهانی به ثبات شرایط شد که رشد قیمتی کامودیتی‌ها را درپی داشت.

در کنار موارد بیان‌شده کسری عرضه مس به بازارهای جهانی به علت درگیری کشورهای بزرگ تولید‌کننده مس همچون شیلی و پرو با کرونا، تاثیری بسزا در افزایش بهای جهانی مس داشته است.

بنابر گزارش متال‌بولتن شاخص‌TC یا همان Treatment Charge ضریبی است که معدنکاران مس برای تبدیل کنسانتره به کاتد‌مس پرداخت می‌کنند یعنی هزینه فرآوری و خالص‌سازی آن به‌شمار می‌رود. این نرخ روز ۱۸ دسامبر به ۴۴‌دلار به ازای هر تن در آسیا رسید.

البته کمترین نرخ این ضریب در سال ۲۰۲۰ مربوط به نیمه دسامبر بود که این شاخص به ۴۲ دلار نیز رسیده بود. این در حالی است که ضریب هزینه تبدیل کنسانتره به کاتد‌مس در ماه‌های ابتدایی سال ۲۰۲۰ در محدوده ۵۰ تا ۷۰ دلار به ازای هر تن قرار داشت. در مجموع محدوده ۴۰ تا ۵۰ دلار برای TC کمترین میزان برای این هزینه ظرف بیش از ۵ سال گذشته بوده به‌گونه‌ای که این هزینه در سال‌ ۲۰۱۳ رقمی بیش از ۱۰۰ دلار به ازای هر تن داشته است.

البته بخشی از این کاهش هزینه‌های تبدیل ظرف مدت سال‌های اخیر به بهبود تکنولوژی مربوط می‌شود اما افت این شاخص ظرف ماه‌های اخیر به دلیل کمبود عرضه کنسانتره به بازار از سوی معدنکاران بوده که باعث‌شده تا واحدهای ذوب و پالایش مس حاضر به تخفیف بیشتر برای هزینه تبدیل شوند. البته افزایشی‌شدن این شاخص ظرف روزهای پایانی سال ۲۰۲۰ نشان از بهبود وضعیت عرضه کنسانتره‌مس به بازار دارد.

آمار ترکیبی بورس‌های لندن، شانگهای و آمریکا نشان می‌دهد که موجودی انبارهای مس این مجموعه‌ها در ماه‌های پایانی سال ۲۰۲۰ به حدود ۳۰۰ هزار تن رسیده که این میزان کمترین میزان موجودی انبارها در ۶ سال گذشته و در واقع پس از سال ۲۰۱۴ بوده است.

افزایش تقاضا برای کاتدمس در حالی‌که سطح موجودی انبارهای این محصول به حداقل خود رسیده، محرک بازارهای جهانی و افزایشی شدن قیمت‌ این محصول شده است.

برآوردهای موسسات بین‌المللی از استمرار روند افزایشی تقاضا برای کامودیتی‌ها و به‌خصوص کاتد‌مس در سال ۲۰۲۱ حکایت دارد.

در این میان با توجه به اینکه جو بایدن در شعارهای انتخاباتی خود حرکت به سمت انرژی‌های سبز را جزو اولویت‌های کاری خود مطرح کرده بود و از آنجاکه فلزی همچون مس که در انرژی‌های سبز جایگاه ویژه‌ای دارد، این فلز با خوش‌بینی بیشتری از سوی سرمایه‌گذاران روبه‌رو خواهد شد.

رشد قیمتی شتابان کاتد‌مس در بازارهای جهانی به‌گونه‌ای بود که نرخ معامله این محصول در بازار بورس فلزات لندن در نیمه ماه نوامبر وارد کانال ۷۰۰۰ دلار به ازای هر تن شد و در اواسط ماه دسامبر به سقف قیمتی ۸ هزار دلار نزدیک شد و هر تن کاتد‌مس در روز ۱۸ دسامبر با قیمت ۷ هزار و ۹۸۴ دلار معامله شد.

البته در روزهای بعد، قیمت این محصول وارد مسیر کاهشی شد و بهای معامله کاتد‌مس در روز ۲۴دسامبر به ۷ هزار و ۷۹۳ دلار به ازای هر تن رسید. به این ترتیب کاتد‌مس ظرف سال ۲۰۲۰ رشدی ۲۶ درصدی را در بورس فلزات لندن تجربه کرد.

نگاهی به روند معاملات کاتد‌مس در رینگ معاملاتی بورس‌کالا

بسیاری از محصولات عرضه‌شده در رینگ بورس‌کالا در پاییز امسال با افت تقاضا از سوی خریداران مواجه شدند به‌گونه‌ای که رکود حاکم بر این بازار سیگنالی از فرورفتن بازار به وضعیت رکود‌تورمی به‌همراه داشت. رینگ معاملاتی کاتد‌مس نیز از شرایط رکود پاییزه در امان نماند به‌گونه‌ای که میزان تقاضای به ثبت رسیده برای کاتد‌مس از سوی خریداران از ۸۲ هزار تن در تابستان با افتی جدی به ۴۱ هزار تن در پاییز رسید. در نهایت نیز ۲۹ هزار تن کاتد‌مس در ۳ماهه پاییز از بازار فیزیکی بورس‌کالا مورد داد و ستد قرار گرفت.

در واقع صنایع تکمیلی مس انتظار داشتند که بهای عرضه این محصول از رینگ معاملاتی بورس‌کالا با ثبات به‌وجود آمده در نرخ ارز کشور و تعدیل انتظارات تورمی کاهشی شود، اما افزایشی شدن بهای جهانی کاتد‌مس فرصت تعدیل بهای کاتد‌مس در بازار داخلی را نداد و قیمت عرضه کاتد‌مس در رینگ معاملاتی بورس‌کالا به روند افزایشی خود ادامه داد، به‌گونه‌ای که قیمت پایه عرضه این محصول در این بازار در روز ۳۰ آذر به ۲۰۱‌هزار تومان به ازای هر کیلوگرم رسید؛ به این ترتیب قیمت پایه کاتد‌مس در کشور از ابتدای سال تا پایان آذر رشدی ۲۰۰ درصدی داشته است.

این در حالی است که بهای معامله کاتد‌مس در بورس فلزات لندن ظرف سال‌۲۰۲۰ افزایشی ۲۶‌درصدی داشته است. به این ترتیب همچنان کاهش ارزش پول ملی یا همان افزایش بهای نیمایی نرخ ارز را باید مهم‌ترین دلیل رشد سرسام‌آور قیمت در این بازار تعبیر کرد.

برخلاف روند مستمر افزایشی بهای کاتدمس، قیمت پایه عرضه این محصول در هفته ابتدایی زمستان یعنی روز یکشنبه (۷دی ماه) نسبت به قیمت پایه هفته قبل کاهش اندکی داشت و به ۱۹۹ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم رسید. این افت بهای پایه نتوانست بر حجم متقاضیان این بازار بیفزاید، به‌گونه‌ای که برای ۴ هزار تن محصول عرضه شده تقاضایی برابر ۲ هزار و ۶۰ تن از سوی خریداران به ثبت رسید که در نهایت تنها ۶۰ تن محصول در این بازار با نرخ پایه مورد داد‌و‌ستد قرار گرفت.