شرایط شمول مالیات شدن خانه های خالی ( به موجب ماده 54 مکرر اصلاحی مصوب مورخ 5/ 9/ 1399 مجلس شورای اسلامی - منتشر شده در روزنامه رسمی به تاریخ 7/ 10/ 1399 - قابل اجرا 15 روز پس از انتشار ) به شرح زیر است،
1 . خانه خالی در شهر بالای یکصد هزار نفر جمعیت باشد.

2 . به استناد سامانه ملی املاک و اسکان کشور به عنوان خانه خالی شناسایی شود.

3 . در یک سال مالیاتی ( سال شمسی ) 120 روز ساکن یا کاربر نداشته باشد.

4 . محاسبه مالیات به ازای هر ماه ( بیش از زمان مذکور - 120 روز ) خواهد بود.

5 . اگر خانه خالی نوساز باشد پس از 12 ماه + 120 روز و اگر از طرح ها و پروژه های انبوه سازی باشد پس از 18 ماه + 120 روز ، مشمول مالیات خواهد بود .

6 . مبنای مالیات خانه خالی ، مالیات بر درآمد اجاره موضوع ماده 54 ق.م.م خواهد بود.

7 . اشخاصی که دارای بیش از 5 خانه خالی در یک سال مالیاتی ( سال شمسی ) باشند ، مشمول مالیات 2 برابری خواهند بود .

8 . در صورت تغییر مالکیت به صورت رسمی، مهلت 120 روزه برای مالک جدید جاری خواهد بود.

اما در ادامه چگونگی محاسبه مالیات بر خانه خالی برابر آنچه در اصلاحیه اخیر ماده 54 مکرر آمده قابل مشاهده است ؛

ارزش اجاری مورد محاسبه برای هرمتر مربع واحد مسکونی واقع در یک بلوک مندرج در دفترچه ارزش اجاری املاک موضوع ماده 54 ق.م.م ( با توجه به تاریخ انتشار اصلاحیه فوق در روزنامه رسمی به تاریخ 7/ 10/ 1399 و 120 روز مهلت مقرر ) برای سال 1400 مبلغ 40 هزار تومان می‌باشد؛

اگر متراژ مفید خانه خالی ، 100 متر بوده باشد ارزش اجاری مقرر برای یک ماه، 4 میلیون تومان خواهد بود . که از این مبلغ ، 25 درصد استهلاک ( برابر ماده 53 ق.م.م ) کسر خواهد شد که می شود 3 میلیون تومان ، که مالیات آن به نرخ ماده 131 ق.م.م ، میشود 450 هزار تومان برای یک ماه .

حال اگر این خانه پس از ایام امتیازی مقرر در ماده 54 مکرر اصلاحی ( 120 روز ) برای یک ماه خالی بماند ، 6 برابرِ 450 هزار تومان ، یعنی دو میلیون و 700 هزار تومان باید مالیات خانه خالی یک ماه را بپردازد. که برای یک سال خالی ماندن ( 12 ماه ) ، می شود سی و دو میلیون و 400 هزار تومان .

و اگر این خالی ماندن برای سال دوم هم ادامه داشته ، در فرض ثابت ماندن ارزش اجاری ( همان متری 40 هزار تومان ) برای سال 1401 ، 12 برابرِ 450 هزار تومان یعنی پنج میلیون و 400 هزار تومان برای هر ماه باید مالیات خانه خالی پرداخته شود که برای یک سال می شود شصت و چهار میلیون و 800 هزار تومان.

و اگر این خالی ماندن برای سال سوم هم ادامه داشته ، مالیات اجاره با فرض ثابت ماندن ارزش اجاری ( همان متری 40 هزار تومان ) برای سال 1402 ، 18 برابرِ 450 هزار تومان یعنی هشت میلیون و 100 هزار تومان برای هر ماه باید مالیات خانه خالی پرداخته شود که برای یک سال می شود نود و هفت میلیون و 200 هزار تومان .