سال ۲۰۲۰ یکی از سخت ترین سال‌ها برای تولیدکنندگان نفت بود چراکه بازار طلای سیاه به جز در ماه‌های پایانی سال گذشته لحظه‌ای آرامش را تجربه نکرد و قیمت‌ها در این بازار هر لحظه در نوسان بود.

نوسانات شدید قیمتی نفت طی سال گذشته چالش‌های عدیده‌ای را پیش روی اعضا اوپک قرار داد که یکی از مهم ترین آنها چالش افت شدید تقاضا برای نفت بود که اعضای اوپک با اتخاذ سیاست کاهش تولید نفت توانستند تا حدی از سقوط قیمت آن جلوگیری کنند با این وجود تصمیم گیری ها در خصوص کاهش تولید نفت در سال گذشته بی سر و صدا نیز نبوده است و عدم توافق روسیه با عربستان در خصوص کاهش تولید نفت در ابتدا قیمت نفت را به کانال قبل بازگرداند؛ در انتها اما همکاری اعضا اوپک با سایر کشورهای تولیدکننده بزرگ نفت دنیا در خصوص کاهش حجم تولید توانست بازار نفت را در سال ۲۰۲۰ کمی آرام کند.

اعضا اوپک و سایر کشورهای تولیدکننده نفت تولید خود را در سال گذشته چقدر کاهش دادند؟

اوپک پلاس از اول ماه مه کاهش تولید به میزان ۹.۷ میلیون بشکه در روز را به اجرا گذاشت و از اوت محدودیت عرضه خود را کمتر کرده و به ۷.۷ میلیون بشکه در روز رساند. در این بین تولید نفت عربستان سعودی در سال گذشته از ۱۲ میلیون بشکه در روز به ۸.۵ میلیون بشکه رسید؛ عراق اما با وجود درخواست اوپک پلاس مبنی بر کاهش ۱ میلیون و ۶۱ هزار بشکه ای نفت خود نتوانست به خوبی به تعهدات خود پایبند بماند و همواره طی ماه های اول از ۶۰۰ تا ۴۰۰ هزار بشکه از سهمیه خود فراتر می رفت چراکه برخی از ایالت های خودمختار عراق مانند منطقه کردستان که سهم قابل توجهی در تولید نفت عراق داشتند با بغداد همکاری نکرده و به عنوان مثال این منطقه با وجود درخواست بغداد مبنی بر کاهش ۱۲۰ هزار بشکه ای نفت تولیدات خود را تنها ۵۰ هزار بشکه در روز کاهش داد.

ایران اما در حالی که تحت فشار تحریم های آمریکا تولیدات نفت خود را از ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه در سال ۲۰۱۸ به ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در سال ۲۰۱۹ رسانده بود طی سال ۲۰۲۰ نیز کماکان تولید نفت خود را کاهش داده و در اواخر سال گذشته میلادی تولید نفت خود را به ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه در روز رسانده است.

در بین سایر کشورهای عربی امارات متحده عربی و کویت نیز طبق توافق اوپک پلاس در سال گذشته تولید خود را به ترتیب به ۲ میلیون و ۳۵۰ هزار بشکه و ۲ میلیون و ۹۰۰ هزار بشکه رساندند و تولید نفت نیجریه نیز در سال گذشته به پایین ترین سطح از سال ۲۰۱۶ تاکنون رسید و با وجود اینکه ونزوئلا از توافق کاهش تولید اوپک پلاس مستثنا بوده است در کاهش تولید ماه ژوئن اوپک نقش داشت، چراکه تحریم‌های آمریکا سبب شده است تولید این کشور به ۳۰۰ تا ۳۵۰ هزار بشکه در روز برسد.

به جز اعضا اوپک پلاس اما روسیه یکی از غول های تولیدکننده نفت در دنیا است که تحت توافق خود با عربستان تولیدات نفت خود را در سال گذشته تا ۸.۵ میلیون بشکه در روز کاهش داد.

طبق آخرین برآوردهای آژانس بین المللی انرژی تقاضای برای نفت تحت تاثیر پاندمی کرونا در سال گذشته نزدیک به ۸.۸ میلیون بشکه در روز کاهش یافت و به ۹۱.۳ میلیون بشکه در روز رسید که نزدیک ترین رقم به حجم تقاضا نفت در سال ۲۰۱۳ است.

اوپک پلاس در سال ۲۰۲۱ چه سیاستی را در پیش خواهد گرفت؟

اوپک و متحدان آن تحت رهبری روسیه تا روزهای پایانی سال ۲۰۲۰ نیز نتوانسته بودند در مورد سیاست تولید نفت برای سال ۲۰۲۱ به اتفاق نظر برسند با این وجود با توجه یه افزایش موارد ابتلا به ویروس کرونا و تقاضای ضعیف نفت در سال ۲۰۲۱ کارشناسان بر این باور بودند که عربستان سعودی و روسیه تولید نفت خود را در سال ۲۰۲۱ تا ۷.۷ میلیون بشکه در روز پایین بیاورند؛ با این وجود برخی از اعضا اوپک در اجلاس این سازمان که در روز گذشته برگزار شد تصمیم گرفتند با توجه به شرایط گسترش ویروس کرونا تولید خود را بیش از این افزایش ندهند و در حالی که عربستان یک رویکرد محافظه‌کارانه‌تر را در اجلاس پیشنهاد داده بود، امارات و روسیه افزایش سریع‌تر تولید را پیشنهاد کرده اند.

گفتنی است که اوپک پلاس در ابتدا سال گذشته ۹.۷ میلیون بشکه در روز از تولید خود را کم کرد و بعد این کاهش تولید خود را تا ۷.۷ میلیون بشکه در روز پایین آورد و بالاخره از ابتدای ژانویه به ۷.۲ میلیون بشکه در روز رساند.

ایران قصد دارد تولید نفت خود را در سال آینده دوبرابر کند

زنگنه در آخرین صحبت های خود در خصوص پیشبینی حجم تولید نفت ایران در سال آینده گفته است که با روی کار آمدن جو بایدن رئیس جمهور آمریکا و برداشته شدن تحریم های نفتی کشور به احتمال زیاد ایران تولید خود را در سال آینده افزایش دهد و طبق صحبت های وزیر نفت دولت در سال آینده قصد دارد ۴.۵ میلیون بشکه نفت ومیعانات گازی تولید کند.

زنگنه در ادامه نیز گفته است که در صورت کاهش تحریم های بخش انرژی ایران صادرات نفت خود را تا ۲.۳ میلیون بشکه در روز افزایش خواهد داد و در صورت وقوع این اتفاق صادرات نفتی ایران ۲۵ درصد بودجه ۲۰۲۲ کشور را تامین خواهد کرد.

با این وجود طبق گفته کارشناسان انرژی بلومبرگ، افزایش تولید و صادرات نفت ایران در سال جاری میلادی برای بازار نفت مشکل ساز خواهد شد و ایران در سال ۲۰۲۱ با اعضا اوپک که سعی در کاهش تولید نفت دارند به مشکل خواهد خورد؛ گفتنی است که اوپک پلاس ایران را که تحت تاثیر تحریم ها تولید نفت آن به حداقل رسیده است را از کاهش بیشتر تولید معاف کرده است.