یکی از اساسی ترین مطالعات آماری که به منظور تحقق اهداف مختلف اقتصادی و اجتماعی، در اغلب کشورهای جهان صورت می گیرد، بررسی هزینه و درآمد خانوار است که از طریق آن می توان به چگونگی هزینه ها و درآمدهای خانوار و روند تغییرات آنها و آمار و اطلاعات دیگر پی برد.

در طرح هزینه و درآمد خانوار که توسط مرکز آمار ایران برای مناطق شهری و روستایی به اجرا در می آید، درآمد معادل مجموع درآمد پولی و غیرپولی در نظر گرفته می شود که اجزای مختلفی را در برمی گیرد و الزاما به معنای میزان دریافتی نقدی خانوار طی یک سال نیست.

درآمد خانوار اعم از پولی و غیر پولی از سه بخش درآمد حاصل از مشاغل مزد و حقوق بگیری (عمومی، تعاونی و خصوصی)، مشاغل آزاد کشاورزی و غیر کشاورزی و درآمدهای متفرقه شامل حقوق بازنشستگی، اجاره بهای مسکن شخصی و سایر منابع نظیر درآمد حاصل از حسابهای پس انداز سپرده و سود سهام، کمک هزینه تحصیلی، درآمد حاصل از اجاره منزل، باغ، زمین و کمکهای دریافتی از سازمان های اجتماعی تشکیل شده است.

بر اساس گزارش مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت کار متوسط درآمد سالانه یک خانوار شهری با ۲۴.۴ درصد افزایش از ۴۳۵ میلیون ریال در سال ۱۳۹۷ به ۵۴۱ میلیون ریال در سال ۱۳۹۸ رسیده است.

بیشترین میزان درصد تغییر نسبت به سال گذشته طی سالهای۱۳۹۲تا ۱۳۹۸ مربوط به افزایش درآمد در سال ۱۳۹۸ نسبت به سال ۱۳۹۷ بوده است. در این فاصله متوسط درآمد سالانه یک خانوار شهری ۱۷.۶ درصد افزایش داشته است.

بیشترین و کمترین درآمد سالانه یک خانوار شهری

این گزارش نشان می دهد طی سالهای ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۸بیشترین درآمد سالانه یک خانوار شهری به خانوارهایی اختصاص دارد که شغل سرپرست خانوار در گروه شغلی"قانونگذاران، مدیران و مقامات عالی رتبه" قرار دارد. متوسط رشد سالانه درآمد این گروه در سال ۱۳۹۸ نسبت به سال ۱۳۹۲ معادل ۱۸.۶ درصد بوده است. بیشترین افزایش درآمد این گروه از خانوارها در سال ۱۳۹۷ اتفاق افتاده و با ۲۹.۷ درصد تغییر مربوط به افزایش درآمد در سال ۱۳۹۷ نسبت به سال ۱۳۹۶ بوده است.

کمترین درآمد سالانه یک خانوار شهری نیز به خانوارهایی اختصاص دارد که شغل سرپرست خانوار در گروه شغلی "کارگران ساده" قرار دارد.

متوسط رشد سالانه درآمد این گروه در سال ۱۳۹۸ نسبت به سال ۱۳۹۲ معادل ۱۶.۸ درصد بوده است. بیشترین افزایش درآمد در این گروه از خانوارها نیز مربوط به افزایش درآمد در سال ۱۳۹۸ بوده و درصد تغییر در سال ۱۳۹۸ نسبت به سال ۱۳۹۲ حدود ۳۰.۲ درصد بوده است.

بر اساس این گزارش، سهم منابع درآمدی در گروه شغلی" قانونگذاران، مقامات عالیرتبه و مدیران" ۲۲.۶ درصد از مشاغل حقوق بگیری عمومی، ۲۱.۷ درصد از مشاغل حقوق بگیری خصوصی، ۰.۱ درصد از مشاغل آزاد کشاورزی، ۲۷.۵ درصد از مشاغل آزاد غیرکشاورزی و ۲۸.۱ درصد از منابع متفرقه است بنابر این کسب درآمد از منابع متفرقه، اصلی ترین منابع درآمدی این گروه از خانوارها به شمار می رود.

سهم منابع درآمدی در گروه شغلی" کارگران ساده" ۶.۱ درصد از مشاغل حقوق بگیری عمومی، ۵۲.۲ درصد از مشاغل حقوق بگیری خصوصی، ۰.۶۸ درصد از مشاغل آزاد کشاورزی، ۹.۳ درصد از مشاغل آزاد غیرکشاورزی و ۳۱.۹ درصد از منابع متفرقه است که نشان می دهد اصلی ترین منابع درآمدی این گروه از خانوارها، کسب درآمد از مشاغل حقوق بگیری خصوصی است.

سهم منابع درآمدی در گروه شغلی" کارمندان امور اداری و دفتری" نیز نشان می دهد که ۳۹.۹ درصد از مشاغل حقوق بگیری عمومی، ۲۹.۶درصد از مشاغل حقوق بگیری خصوصی، ۰.۱ درصد از مشاغل آزاد کشاورزی، ۱.۴ درصد از مشاغل آزاد غیرکشاورزی و ۲۸.۹ درصد از منابع متفرقه است و اصلی ترین منابع درآمدی در این گروه کسب درآمد از مشاغل حقوق بگیری خصوصی است.

در گروه "تکنیسین ها و دستیاران" نیز سهم منابع درآمدی ۲۱.۵ درصد از مشاغل حقوق بگیری عمومی، ۲۶.۲ درصد از مشاغل حقوق بگیری خصوصی ۱.۵ درصد از مشاغل آزاد کشاورزی، ۲۳.۱ درصد از مشاغل آزاد غیرکشاورزی و ۲۷.۷ درصد از منابع متفرقه است که نشان می دهد کسب درآمد از منابع متفرقه، اصلی ترین منابع درآمدی این گروه از خانوارها بوده است.