امارات از اواخرآبان ماه صدور ویزا برای شهروندان ایرانی و چند کشور دیگر را متوقف کرده و با وجود آنکه گفته ‌می‌شود این تصمیم کوتاه‌مدت است، اما لغو ویزای ایرانیان تا چه حد مبادلات تجاری دو کشور را متاثر خواهد کرد؟

فرشید فرزانگان، رییس اتاق مشترک ایران و امارات ‌در این رابطه توضیح داد: سخت‌گیری‌ها در مورد تجار ایرانی رو به افزایش گذاشته اما انتظار ‌می‌رود با موضع‌گیری‌های صحیح دو کشور، روابط تجاری ایران و امارات در آینده نزدیک بهتر شود.

وی افزود: انتظار می رود روابط راهبردی با کشور امارات ادامه یافته و از حالت انفعال خارج شود و نباید عرصه را برای حضور رقبا مهیا کرده و بنابراین با دیپلماسی فعال جایگاه خود را در بازار این کشور باید تثبیت و تجارت خود را افزایش دهیم.

فرزانگان با اشاره به سطح مناسبات تجاری دو کشور گفت: حجم تجارت ایران و امارات، مقدار قابل توجهی است، امارات دومین شریک تجاری ایران در سال ۱۳۹۸ بوده و در ۹ ماهه سال ۱۳۹۹ نیز معادل ۳.۳ میلیارد دلار صادرات و ۶.۳ میلیارد دلار واردات بین دو کشور انجام شده که مجموع این صادرات و واردات، ارزش مبادلات تجاری با این کشور را به حدود ۹.۶ میلیارد دلار رسانده بطوری که بعد از چین، امارات دومین شریک تجاری ایران محسوب ‌می‌شود.

رییس اتاق مشترک ایران و امارات با بیان اینکه دو کشور همواره روابط اقتصادی قابل توجهی با یکدیگر داشته‌اند، تصریح کرد: با وجود اثرگذاری‌ شیوع بیماری کرونا بر تجارت کشورها، تجارت ایران و امارت به شکل استثنایی افزایش یافته است، این افزایش چندان قابل توجه نبوده، اما نشان ‌می‌دهد که تجارت، مسیر خود را پیدا کرده است.

فرزانگان توضیح داد: نزدیکی به بازار ایران، زیرساخت‌های لجستیکی، سیستم مالی و بانکی، علاقه‌مندی تجار دو طرف و نقش‌آفرینی فعال ایرانی‌های مقیم این کشور از جمله دلایلی است که افزایش مبادلات را رقم زده است.

رییس اتاق مشترک ایران و امارات اضافه کرد: امارات‌ هاب تجارت منطقه به شمار ‌می‌آید و پیوند بازار ایران به این‌هاب، صادرات منطقه‌ای ایران را افزایش خواهد داد و در شرایطی که کشورهایی نظیر قطر، عمان، عربستان و امارات به سوی عادی‌سازی روابط خویش گام برداشته‌اند، این احتمال تقویت ‌می‌شود که شرایط بهتری بر تجارت منطقه‌ای حاکم شود.

وی افزود: امارات بیشترین تجارت را با عربستان دارد، از این رو، هر چه ایران روابط خود را با کشورهای همسایه از جمله امارات ارتقا دهد، بوسیله این کشور ‌می‌تواند به بازار عربستان به عنوان بزرگترین بازار کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس دست پیدا کند. در عین حال، بازارهای شمال آفریقا بوسیله بازار امارات قابل دستیابی است. همچنین تمرکز بر هندی‌هایی که در امارات ساکن شده اند،‌ ‌می‌تواند به افزایش تجارت جمهوری اسلامی با هند کمک کند. علاوه براین زیرساخت امارات ‌می‌تواند به صادرات ایران کمک کند.

فرزانگان در ادامه به برخی مشکلات تجار ایران در امارات اشاره کرد و گفت: بزرگ‌ترین مساله‌ای که پس از لغو ویزا وجود دارد، سخت‌گیری بر حساب‌های بانکی ایرانیان است البته برخی تجار ایرانی با نادیده گرفتن مسایل حقوقی تجارت بین‌الملل به این سخت‌گیری‌ها دامن ‌می‌زنند؛ بنابراین باید این مساله موشکافی شود که چه بخشی از این سخت‌گیری‌ها ناشی از عملکرد تجار است و چه بخشی از آن به مسایل سیاسی مربوط می شود.

رییس اتاق مشترک ایران و امارات در پاسخ به این پرسش که آیا جایگزین کردن سایر کشورهای حاشیه خلیج فارس به جای امارات راهکار مناسبی برای تجار ایرانی خواهد بود؟ گفت: مجموع صادرات جمهوری اسلامی به کشورهای جنوب خلیج فارس به یک میلیارد دلار نمی‌رسد، اما صادرات ایران به امارات در سال گذشته، ۴.۵ میلیارد دلار برآورد شده و امسال نیز صادرات به این کشور، رشد ارزشی و حجمی‌ را به ویژه در محصولات کشاورزی، زعفران، خشکبار و شیرینی و شکلات تجربه کرده است.

به گفته وی، امارات، اکنون به‌ هاب توزیع منطقه‌ای محصولات پتروشیمی، زیرساخت ترابری و لجستیک تبدیل شده و حضور بزرگ‌ترین شرکت‌های منطقه‌ای در حوزه مواد معدنی، صنایع آلومنیوم، صنایع مس، فولاد و سیمان، فناوری اطلاعات و ارتباطات و ... در این کشور، آن را در منطقه متمایز کرده و جایگزینی امارات برای ایران پر هزینه ارزیابی می شود. در واقع، یکی از مسایلی که تجارت ایران را طی سال‌های گذشته عقب نگاه داشته،‌ هزینه‌هایی است که بر تجارت تحمیل شده در حالی که با تداوم پرداخت این هزینه‌ها، جبران‌ناپذیر به نظر ‌می‌رسد.

وی افزود: نکته‌ دیگر اینکه کشورهای جایگزین، نظیر عمان و قطر از نظر برخورداری از زیرساخت‌ها راه بسیاری را برای دستیابی به موقعیت امارات متحده عربی در پیش دارند.‌ ضمن اینکه ایران باید روابط خود را با کشورهای منطقه بهبود ببخشد و همه تخم‌مرغ‌های خود را در سبد یک کشور قرار ندهد. در واقع، راهبرد ما باید حفظ و توسعه حضور در بازار امارات باشد و در عین حال باید به توسعه روابط با سایر همسایگان نیز توجه شود.

فرزانگان با بیان اینکه سفیر ایران در امارات نیز توجه ویژه‌ای به توسعه مراودات ایران و امارات دارد، ابراز امیدواری کرد که قرابت‌های تاریخی و فرهنگی طرفین، دیپلماسی فعال و نیز تلاش تجار، فضای بهتری را بر مبادلات دوجانبه ایجاد کند. او همچنین برگزاری نمایشگاه اکسپو ۲۰۲۱ را نیز فرصتی برای تسهیل این روابط توصیف کرد.