در 9 ماهه امسال 371 هزار و 306 میلیارد تومان منابع وصول شده که حکایت از تحقق 86 درصدی سهم منابع 9 ماهه دارد. منابع عمومی بودجه از درآمدها، واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای و واگذاری دارایی‌های مالی تشکیل می‌شود.

*چقدر مالیات و عوارض گرفته شد؟

درآمدها که عمده آن شامل مالیات، حقوق و عوارض گمرکی و سایر درآمدهای متفرقه می‌شود بیش از 192 هزار میلیارد تومان عملکرد داشته که 88 درصد مصوب 9 ماهه را محقق کرده است و کمتر از مصوب سال را پوشش می‌دهد.

* منابع نفت و گاز چقدر بود؟

در نه ماهه امسال، میزان تحقق منابع حاصل از واگذاری دارایی سرمایه‌ای شامل منابع ناشی از فروش نفت و میعانات گازی و گاز و همچنین منابع ناشی از فروش و مولد سازی اموال مازاد دولت بسیار پایین بوده به گونه ای که عملکرد آن نسبت به پیش بینی نه ماهه کمتر از 10 درصد و نسبت به کل سال صرفا حدود 2 درصد بوده است. بخش اعظم منابع محقق شده در این بخش، ناشی از فروش نفت و میعانات گازی و گاز بوده است.

دولت هنگام تهیه لایحه بودجه 99 و طی شدن روند تصویب آن در مجلس معتقد بود نباید ارقام کمتر از 1.5 میلیون بشکه صادرات نفت را در بودجه گنجاند و به دنیا پیام خودتحریمی داد. دولت همین رویکرد عجیب را در تنظیم لایحه بودجه 1400 نیز تکرار کرده است. حال آنکه موهوم بودن این درآمد با توجه به ثابت بودن هزینه ها منجر به افزایش کسری بودجه و فشار به بخش‌های مختلف درآمدی و استقراض از صندوق توسعه ملی و یا چاپ پول می‌شود.

*واگذاری دارایی مالی

در 9 ماهه امسال 171 هزار و 559 میلیارد تومان محل واگذاری دارایی مالی درآمد کسب شد که تحقق 130 درصدی نسبت به مصوب 9 ماهه خود دارد و ناشی از استفاده دولت از مجوز شورای عالی هماهنگی سران قوا برای انتشار 125 هزار میلیارد تومان اوراق مازاد قانون بودجه است.

منابع و مصارف بودجه 99- ارقام به میلیارد تومان

*مصارف بودجه

مصارف نیز از سه بخش اعتبارات هزینه‌ای (حقوق و دستمزد)، تملک دارایی‌های سرمایه‌ای (طرح‌های عمرانی) و تملک دارایی‌های مالی (بازپرداخت اوراق مالی و تعهدات سررسید شده) تشکیل شده است.

در این دوره زمانی، 311 هزار و 745 میلیارد تومان پرداختی وجود داشته که 94.6 درصد تحقق در 9 ماهه دارد. همچنین به طرح‌های عمرانی نیز حدود 59 هزار میلیارد تومان منابع تزریق شده که 88 درصد عملکرد دارد.

برای تعهدات سررسید شده نیز 32 هزار میلیارد تومان پرداختی مشاهده می‌شود در مجموع عملکرد بخش مصارف 402 هزار 438 میلیارد تومان است که بیشتر از منابع وصول شده بوده و ناترازی به وضوح نشانگر وضعیت کلان بودجه عمومی است.

*تنخواه گردان خزانه

معمولا دولت برای جبران ناترازی و هزینه‌ها در طول سال از تنخواه گردان خزانه استفاده می‌‌کند. سقف تنخواه گردان خزانه موضوع ماده ۲۴ قانون محاسبات عمومی کشور و تبصره ذیل ماده یک قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب سال ۱۳۸۰ تا سه درصد بودجه عمومی دولت است.

همچنین بر اساس ماده ۱۰ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت و بند م ماده ۲۸ قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت تا سه درصد نیز قابل افزایش است.

*تراز عملیاتی بودجه

تراز عملیاتی بر اساس قانون بودجه سال ۱۳۹۹ کل کشور، اعتبارات هزینه ای مصوب نسبت به درآمدهای عمومی پیش بینی شده به میزان ۱۴۷,۲۳۲ میلیارد تومان دارای کسری تراز عملیاتی دارد که پیش بینی شده ۱۹,۵۰۷ میلیارد تومان از آن از محل منابع حاصل از واگذاری دارائی های سرمایه ای و مبلغ ۱۲۷٫۷۲۵ میلیارد تومان آن نیز از محل واگذاری دارائی های مالی تامین شود.

بر همین اساس سهم نه ماهه آن به ترتیب برابر ۱۱۱٫۳۳۲ میلیارد تومان، ۱۴٫۷۵۱ میلیارد تومان و ۹۶٫۵۸۱ میلیارد تومان می‌گردد. لیکن در عمل 9 ماهه اول سال، کسری تراز عملیاتی بالغ ۱۱۹,۵۱۹ میلیارد تومان شده است. این کسری اعتبار به میزان مبلغ ۱۱۰٫۸۱۱ میلیارد تومان از محل واگذاری دارائی های مالی و مابقی به مبلغ ۸٫۷۰۸ میلیارد تومان آن نیز از محل تنخواه گردان خزانه و وجوه موضوع ماده (۱۲۵) قانون محاسبات عمومی کشور (سپرده های نزد خزانه ) تامین شده است.