وزارت جهاد کشاورزی با ارسال نامه‌ای به بانک مرکزی خواستار عدم دریافت مابه‌التفاوت ارز نیمایی و دولتی واردات بذوری شد که چندین ماه است در گمرک مانده و گفته می‌شود در حال فاسد شدن است. بانک مرکزی نیز در پاسخ به نامه وزارت جهاد کشاورزی برای حمایت از ترخیص این بذور تصمیم‌گیری در این باره را به ستاد تنظیم بازار محول کرده است.

و چنین می‌شود که سرنوشت بیش از 1000 تن بذر پایه علوفه در گمرک به‌دلیل اختلاف 3 دستگاه دولتی هنوز نامعلوم مانده و کشاورزان در زمان کشت دیم علوفه دسترسی به این بذر ندارند. این درحالی است که نزدیک به 80 درصد خوراک دام و طیور کشور وابسته به واردات است و سالانه 4.5 میلیارد دلار ارز از کشور برای واردات خارج می‌شود.

* واردات بذر با پیشنهاد وزارت کشاورزی همزمان با حذف ارز 4200

برخی وارد کنندگان با پیشنهاد وزارت جهاد کشاورزی بذر علوفه دیم وارد کشور کردند و این واردات با بخشنامه‌های بانک مرکزی مربوط به حذف ارز دولتی نهاده‌های کشاورزی همزمان شد حال بانک مرکزی می‌گوید مابه التفاوت ارز دولتی و نیمایی باید از سوی تولید‌کنندگان پرداخت شود.

وزارت جهاد کشاورزی در طرحی که برای تامین علوفه کشور ارائه کرده، روی تامین علوفه از طریق دیمزارها تاکید دارد و روی آن مانور می‌دهد. این در حالی است که کشاورزان برای تامین بذر خود نیز درمانده‌اند و در انبارهای نامناسب گمرک قوه نامیه بذرهای وارداتی هم از بین می‌رود.

اگر قوه نامیه بذر از دست برود دیگر امکان رویش آن وجود نخواهد داشت حال آنکه هزاران دلار برای تامین این بذرها هزینه شده است.

* جهاد کشاورزی: بذر وارداتی از پرداخت مابه‌التفاوت معاف شود

نامه ای که معاون توسعه صنایع تبدیلی و کسب‌وکارهای کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی به معاون بانک مرکزی نوشته و درخواست کرده برای ترخیص این بذرها با توجه به نیاز کشاورزان مساعدت لازم انجام شود به این ‌شرح است:

«احتراماً به استحضار می‌رساند یکی از طرح‌های مهم و اساسی کشور بهبود تناوب زراعی و ارتقای بهره‌وری در دیم‌زارهای کشور با اهداف تولید علوفه با استفاده بهینه از آب سبز، بهبود تناوب زراعی و پایداری تولید و بالاخره بهبود معیشت ضعیف‌ترین بهره‌برداران کشاورزی است.

پس از 4 سال مطالعه و بررسی میدانی از جمله سازگاری ارقام و محصولات متناوب در استان‌های دیم‌کار، خوشبختانه نتایج بسیار مطلوب و مورد استقبال زارعین قرار گرفت، مهمترین رکن اجرای این طرح توسعه کشت محصولات علوفه‌ای است و کلید موفقیت آن تأمین ارقام مناسب و بذر کافی برای زارعت در اقالیم سرد و معتدل و گرم کشور است.

علی‌هذا از سال گذشته به‌پیشنهاد این وزارتخانه شرکت‌ها اقدام به واردات بذور محصولات علوفه‌ای عمدتاً جدید برای مناطق دیم نموده و علی‌رغم تهیه مقدمات امر در سال گذشته به‌واسطه مشکلات ناشی از شیوع بیماری کووید19 در بخش حمل‌ونقل و مسدود شدن مرزهای بین‌المللی، ورود محموله‌های بذر به کشور به سال 1399 موکول و مقارن با تغییر گروه کالایی بذر از گروه 1 به 2 شد.

با توجه به اینکه بذور مشروحه با ارز ترجیحی وارد کشور شده و عمدتاً جهت تولید بذر و استفاده در مناطق محروم برای اقشار ضعیف کشاورزان است، خواهشمند است ترتیبی اتخاذ فرمایید تا کالاهای مشروحه ذیل از شمول دریافت مابه‌التفاوت ارز معاف شوند و توزیع این بذور تحت نظارت کامل این وزارتخانه موضوع نامه شماره 13115/700 مورخ 1399/7/27 با قیمت مصوب توسط سازمان حمایت از تولیدکننده و مصرف‌کننده صورت خواهد گرفت.

در پایان مجدداً تأکید می‌گردد خرید و جذب بذور مورد نظر با قیمت تمام‌شده با ارز نیمایی توسط کشاورزان عملاً غیرممکن است و اجرای توسعه علوفه در مناطق دیم که نقش بسزایی در کاهش میزان واردات علوفه به کشور را دارد با مشکل مواجه خواهد کرد.»

* بانک مرکزی: تصمیم‌گیری بر عهده ستاد تنظیم بازار است

بانک مرکزی تصمیم‌گیری در این ارتباط را منوط به تصمیم ستاد تنظیم بازار و هیئت دولت دانسته و به عبارتی توپ را به زمین آنها انداخته است.

متن نامه بانک مرکزی به این شرح است:

«بازگشت به نامه شماره 99/500/6039 مورخ 1399/10/13 در ارتباط با درخواست‌های مطروحه مبنی بر تأمین ارز به‌نرخ رسمی و نیز معافیت ثبت سفارش‌های مندرج در نامه ارسالی از پرداخت مابه‌التفاوت نرخ ارز بابت تغییر گروه کالایی از یک به دو به استحضار می‌رساند حسب مفاد تصویب‌نامه شماره 63793/ت 55633 مورخ هیئت وزیران تأمین ارز به‌نرخ رسمی توسط این بانک بابت واردات کالاهای فهرست گروه یک شامل کالاهای اساسی ضروری دارو و ملزومات و تجهیزات پزشکی و برای سایر کالاها گروه دوم از طریق بازار دوم ارز مجاز اعلام گردیده است.

لذا تخصیص و تأمین ارز به‌نرخ رسمی بابت ثبت سفارش‌های مذکور خارج از حوزه تصمیم‌گیری این بانک خواهد بود، مزید استحضار به‌استناد نامه شماره 99م/221408 مورخ 1399/3/19 کارگروه تنظیم بازار ثبت سفارش‌های مذکور در صورت ترخیص کالا پس از 20 فروردین 1399 مشمول اخذ مابه‌التفاوت نرخ ارز بابت تغییر گروه کالایی خواهند بود بر این اساس و به‌لحاظ ارتباط موضوع خواهشمند است لزوم مراتب را به کارگروه تنظیم بازار منعکس و نتیجه را جهت اقدامات بعدی به این بانک ابلاغ فرمایند.»

* بخشنامه‌های یک‌شبه و موضوعی به نام مدیریت موجودات زنده

به نظر می رسد بخشنامه‌های خلق‌الساعه و یک شبه امروزه به یک مشکل عمده به ویژه در بخش کشاورزی که با موجودات زنده سر و کار دارند تبدیل شده است. بذر از نظر ظاهری شاید یک جسم ساکن تلقی شود اما موجود زنده است و هر لحظه که می‌گذرد به پایان عمر خودش نزدیک می‌شود مگر اینکه در بسترخاک آرام گیرد و شروع به رویش کند.

وقتی محموله‌ای وارد کشور می‌شود مقدماتی دارد که حداقل سه ماه تا زمان ورود به کشور زمان برده است. بنابراین بخشنامه ای که امروز بانک مرکزی صادر می‌کند نباید مقدمات سه ماه گذشته را که از زمان تکلیف وزارت جهاد برای واردات، تخصیص ارز و واردات را در برگرفته نادیده بگیرد و اصطلاحا قانون نباید عطف به ماسبق شود.