عقب‌نشینی بازار در آخرین روز معاملاتی هفته دوم فروردین ماه در حالی اتفاق افتاد که پیش از این نیز بازار طعم گس عقب‌نشینی را زیر دندان داشت.

حالا به جرات می‌توان گفت دوران تاریخی ریزش بورس به پایان نرسیده است و مهمترین و بی‌سابقه‌ترین ریزش شاخص بورس در تاریخ حیات آن در ایران ادامه دارد. از مرداد ماه، پس از عبور شاخص از سد مقاومتی دو میلیون واحد، عقبگرد آغاز شده است تا امروز بار دیگر کانال یک میلیون و سیصد هزار واحدی از دست برود و سهامداران به این نتیجه برسند که سال ۱۴۰۰ هنوز چیز تازه‌ای برای بازار سرمایه در چنته ندارد.

باید به این نکته توجه داشت که همچنان برای قضاوت کمی زود است. سال ۱۴۰۰ سالی استثنایی است. انتخابات ریاست جمهوری در فضایی بسیار ابهام‌آلود در پیش روست و هنوز ترکیب، کیفیت و کمیت کاندیداها روشن نیست. حضور بایدن در کاخ سفید، شرایط انتظار را برای اقتصاد ایران پایان نداد و همچنان بلاتکلیفی در تمامی سطوح به دلیل مشخص نبودن آینده تحریم‌ها ادامه دارد.

از سوی دیگر واکسیناسیون کرونا در بسیاری از کشورهای جهان به نیمه رسیده اما در ایران تنها کادر درمان در حال واکسیناسیون هستند و هشدارها برای از راه رسیدن موج چهارم کرونا، نوعی نگرانی و ترس را در افکار عمومی ایجاد کرده است.

وزیر اقتصاد چه می‌گوید؟

فرهاد دژپسند که پیش از این مخالفت خود را با محدودیت دامنه نوسان در بورس به دلیل کاهش نقد شوندگی سهام اعلام کرده است، می‌گوید: اقتضای فعالیت در بازار سرمایه محاسبه‌گری و دقت در خرید و فروش است.

وی برای چندمین بار این جمله را در حاشیه اولین نشست سال ۱۴۰۰ تکرار کرده است که برخورد و رفتار هیجانی در خرید یا فروش درست نیست و من احساس می‌کنم برخی در فروش سهام گرفتار رفتار هیجانی می‌شوند.

به گفته وی تمامی فاکتورهای اقتصادی تاثیرگذار بر بورس نوید پایداری بورس در سال جاری را می‌دهد. متغیرهای بنیادین نشان می‌دهد که بورس به تعادل پایدار می‌رسد و در شورای عالی بورس نیز مواردی را برررسی می کنیم که به پایداری بورس کمک خواهند کرد. وی تاکید دارد: شرایط شرکت‌های بورسی از نظر سودآوری بسیار خوب است و برخی شرکت‌های صادراتی نیز به واسطه فراهم شدن شرایط و امکان بالا بردن نرخ بهره‌برداری از ظرفیت اسمی، با افزایش سودآوری موجه خواهند شد.

وی خطاب به فعالان بازار سرمایه تاکید کرد که دقت و محاسبه‌گری در خرید وفروش داشته باشند.وی توصیه کرد که سهامداران برای فروش به همه مولفه‌ها دقت کنند و دچار هیجان برای فروش نشوند چرا که وضعیت بهتری از راه می‌رسد.

این توصیه‌ها البته توصیه‌های تازه‌ای نیست. بیش از ۹ ماه است که سهامداران وعده بهبود وضعیت در آینده را می‌شنوند.

پیش‌بینی بورس در سال ۱۴۰۰

مرتضی ایمانی راد، کارشناس ارشد اقتصادی اما درباره وضعیت پیش روی بورس پیش بینی‌های مهمی دارد. وی معتقد است بازار سرمایه ایران بر اساس انتظارات عمل می کند و نه واقعیات و همین نکته کلیدی کافی است تا از شرایط بازار سرمایه رمزگشایی شود که چرا در موقعیت مناسب شرکت‌ها و با وجود سودآوری بالای آنها، وضعیت شاخص با بهبود روبرو نمی‌شود.

اهل فن و حرفه‌ای‌ها چنین موقعیتی را موقعیت خرید می‌دانند اما نکته اینجاست که طولانی شدن این دوره و چشم‌انداز نه چندان روشن پیش‌رو سبب شده است ترس از زیان بر مزایای ورود غلبه کند.

ایمانی راد اما معتقد است که اتفاقات سال ۱۳۹۹ دیگر در بورس تکرار نخواهد شد. وی معتقد است بازار سرمایه تحت تاثیر سیاست‌های بانک مرکزی است و میزان نقدینگی ورودی به اقتصاد بر این بازار اثرگذار خواهد بود. از سوی دیگر مولفه نرخ ارز، مولفه بسیار مهمی تلقی می‌شود و با توجه به اینکه شوکی در بازار ارز پیش‌بینی نمی‌شود، بازار سهام نیز با شوک کاهشی یا افزایشی در سال جاری روبرو نخواهد بود.

وی البته در جواب این سئوال که کف ریزش بورس چقدر است؟ می گوید: حباب قیمت سهام در بازار سرمایه ترکیده و احتمال کاهش شاخص به کمتر از یک میلیون واحد بسیار دور از ذهن است.

او با پیش‌بینی این نکته که وضعیت سیاسی ایران به سمت آرامش بیشتر در حرکت است، معتقد است: شاخص امکان رشد ۳۵۰ تا ۵۰۰ هزار واحد را در سال جاری دارد و با این شرایط همچنان حضور در بازار سرمایه حضوری مناسب تلقی می‌شود اما باید توجه داشت کسانی که چندان تخصصی در این حوزه ندارند به جای خرید انفرادی سهام، بهتر است با ورود به صندوق‌ها، در بازار سرمایه حضور یابند تا ریسک کمتری را متحمل شوند.