عبدالناصر همتی در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری درباره تقویت پول ملی در کنار تورم بالای ۴۰ درصدی، گفت: تورم موضوعی ساختاری در کشور است که در مقاطعی بنا به دلایلی از جمله تحریم یا کرونا، شوک‌هایی به آن وارد می‌شود که بر این اساس باید به این نکته توجه کرد که چند دهه است که ریشه تورم در کشور، به نقدینگی برمی‌گردد و اکنون کف تورمی به ۲۰ درصد رسیده است.

دو عامل مهم و ساختاری تورم 

وی افزود: اگر دو ناترازی بودجه و صادرات و واردات از بین نرود، تورم از بین نخواهد رفت؛ چراکه اگر این گونه نباشد، دولت باید با منابع ارزی بانک مرکزی واردات را صورت دهد که پول آن ناشی از تورم می‌شود؛ ضمن اینکه ناترازی بودجه نیز به این تورم دامن زده است. سیاست مالی نباید بر سیاست پولی سوار شود؛ چراکه باعث رشد نقدینگی در کشور می‌شود و بنابراین این موضوعات را باید حل کرد.

همتی با بیان اینکه حکمرانی اقتصادی ایران غلط است، گفت: با این روش سال‌های متعدد می‌شد با تثبیت نرخ ارز، تورم را کنترل کنیم؛ در حالیکه اگر این لنگر از دست ما خارج شده است، تورم هم از کنترل خارج گردیده است؛ ضمن اینکه در یکسال گذشته شوک تحریم و کرونا را هم باید به ناترازی‌ها اضافه کرد.

دلایل عدم تحقق هدفگذاری تورم 

رئیس کل بانک مرکزی گفت: اردیهبشت سال ۹۹ هدفگذاری تورم را ۲۲ درصد اعلام کردیم؛ اما متاسفانه آثار کرونا درآمدهای ارزی و درآمدهای دولتی را دچار شوک کرد و در عین حال، فشار حداکثری آمریکا بر علیه اقتصاد ایران نیز به آن اضافه شد؛ در حالیکه ما تصورمان بر این بود که نرخ ارز از ۱۷ هزار تومان بالاتر نرود اما به ۳۲ هزار تومان رسیدیم که این عوامل موجب شد تا به هدفگذاری تورم دست پیدا نکنیم. 

وی افزود: اواخر سال گذشته قیمت کالاهای اساسی جهش زیادی داشت که این باعث شد تورم هم تاثیر بپذیرد و افزایش پیدا کند. از ۲۹ واحد درصد رشد پایه پولی ۲۷ واحد درصد خالص دارایی خارجی بانک مرکزی بوده است، یعنی ۲۷ درصد ناشی از تبدیل دارایی‌های ارزی مسدودی به ریال بوده است. هدف گذاری تورمی برای سال ١۴٠٠ تعدیل و اطلاع رسانی می‌شود. بانک مرکزی به تنهایی قادر به حل مشکلات کلان به تنهایی نیست و نیازمند کمک سایر قواست.

نرخ ارز باز هم کاهش می‌یابد 

همتی ضمن بیان اینکه اکنون نرخ ارز را کنترل کرده‌ایم و به ۲۰ هزار تومان رسانده‌ایم، گفت: امیدواریم از این رقم هم پایین‌تر بیاید. ناترازی بودجه باید حل شود؛ یعنی وظیفه دولت و مجلس این است که این موضوع را حل کنند؛ در غیر این صورت تورم کنترل نخواهد شد؛ این در حالی است که صادرات غیرنفتی باید با رشد تولید افزایش یابد؛ ضمن اینکه هزینه های دولت باید کمتر شود.

رئیس کل بانک مرکزی بیان کرد: باید اصلاحات ساختاری در کشور رخ دهد؛ این در حالی است که اگر این اصلاحات صورت نگیرد، بانک مرکزی به تنهایی نمی تواند تورم را کنترل کند؛ این در حالی است که اگر بانک مرکزی و وزارت اقتصاد اوراق را منتشر نمی‌کرد باید نقدینگی را در حد ۷۶ درصد رشد تجربه می‌کردیم؛ اما نقدینگی بالای ۴۰ درصد رشد کرد.

منابع برای پرداخت وام ازدواج کم است

وی با بیان اینکه ۴۳ هزار میلیارد تومان وام ازدواج به ۹۰۰ هزار نفر پرداخت شد، گفت: بانک‌ها وظیفه دارند که این وام را بپردازند؛ این در حالی است که ممکن است دو تا سه نفر بروند در مراحل دریافت وام ازدواج گیر کنند؛ اما نباید کار را زیر سوال برد. مجلس وام ازدواج را به دو برابر رشد داده و امسال باید بالای ۷۰ هزار میلیارد تومان وام ازدواج بدهیم. این در حالی است که باید منابع قرض الحسنه را نیز در نظر گرفت؛ پس باید اقساط وام‌های قبلی برگشت داده شده و منابع جدیدی به عنوان منابع قرض الحسنه وارد بانک شود.

یارانه نمی‌تواند تضمین وام ازدواج باشد 

همتی افزود: از ۵ سال قبل وام‌های بانک مرکزی قطع شده و این وام‌ها با سود به کارکنان پرداخت می‌شود. ما علاقمند هستیم کسانی که می‌خواهند ازدواج کنند سریعتر وام خود را بگیرند؛ وثیقه آن هم باید یا یارانه باشد یا وثیقه این در حالی است که ۱۰۰ میلیون تومان وام ازدواج اقساط یک میلیون تومانی دارد؛ بنابراین یارانه نقدی نمی‌تواند تضمین وام ازدواج باشد.

ذخایر ارزی بانک مرکزی از قبل بیشتر شده است 

رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه بانک مرکزی در حوزه بازار ارز و قیمت آن سیاسی عمل نمی کند، گفت: اگر بانک مرکزی سیاسی عمل کرده بود، حتما ذخایر این بانک افزایش نمی‌یافت؛ چراکه هم اکنون ذخایر ارزی بانک مرکزی بیش از سال گذشته است. بساط سود مرکب در نظام بانک‌ها بسته شده است؛ پس اگر بانکی می خواهد صورت‌های مالی خود را به تائید بانک مرکزی برساند، حتما باید امهال اعلام شده از سوی بانک مرکزی رعایت شود؛ در غیر این صورت صورت‌های مالی آنها تائید نخواهد شد.

بانک‌ها باید ماهانه ۳۰ هزار میلیارد وام ساخت مسکن بدهند

رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: بانک‌ها باید ۳۰ هزار میلیارد تومان در ماه بابت تسهیلات وام مسکن پرداخت کنند؛ اما به هر حال قانون است که بانک‌ها باید تلاش کنند که اجرایی کنند. بانک‌ها علاقمند به کمک در بورس هستند؛ دو سه تصمیم مهم در خصوص انتشار اوراق از سوی سازمان بورس در شورای عالی هماهنگی اقتصادی اتخاذ شده است که وضعیت بورس را بهتر می‌کند. تقاضا برای ارز کم شده؛ ولی ریال منابع ارزی فروخته شده صندوق توسعه ملی را به زودی به صندوق تثبیت بازار سرمایه می‌پردازیم.

تا دو روز دیگر ارز به صندوق تثبیت بورس می‌ریزیم 

همتی گفت: بانک‌ها می‌توانند به شرکت‌های سرمایه گذاری وام بدهند؛ ضمن اینکه ۲۰۰ میلیون دلار صندوق توسعه ملی نیز باید کم کم منابع را به فروش برسانیم؛ این در حالی است که تقاضا برای ارز اکنون کم شده است؛ امروز هم به معاونت ارزی دستور دادم که هر چقدرکه از این منابع صندوق توسعه ملی فروختند، ریال آن را به صندوق تثبیت بازار سرمایه واریز کنند.

وی افزود: امروز هم بورس برای دامنه نوسان تصمیماتی گرفته است که این می‌تواند کمک کننده باشد؛ این در حالی است که بالای ۵۰ درصد سهام بورس ارزنده است و اگر اعتماد را برگردانیم، وضعیت بورس بهتر خواهد شد.

طلب بالای ۱۰۰ هزار میلیاردی دولت به بانک مرکزی 

رئیس کل بانک مرکزی درباره استقراض دولت از بانک مرکزی با بیان اینکه آقای نوبخت شوخی کرده است که دولت از بانک مرکزی استقراض نکرده است، گفت: در دو سال گذشته ۱۳ میلیارد دلار ارز به کالاهای اساسی داده‌ایم که این بدهی دولت به بانک مرکزی است و باید ظرف سه سال باید به بانک مرکزی برگردد؛ این در حالی است که ما بالای ۱۰۰ هزار میلیارد تومان از دولت طلب داریم. هر زمان که بانک مرکزی به دولت بدهکار شد، حتما فاکتورهای اقتصادی اصلاح شده است. 

همتی بیان کرد: مداخله فعلی در بازار ارز مداخله بانک مرکزی نیست و مداخله ناشی از ارز  صادرکنندگان است. بانک مرکزی به عنوان بازارساز موظف به ممانعت از نوسانات ارز است. روش مدیریت بازار ارز سه سال است که تغییر کرده است, روش ما ارز پاشی نیست و در این راستا بازار متشکل ارزی ایجاد شده است.

وی با بیان اینکه امروز بانک مرکزی یک دلار هم در نیما عرضه نداشته است، گفت: فرآیند مذاکرات و انتظارات موجب می‌شود که روند بازار ارز رو به کاهش باشد. هیچ مشکلی در تامین ارز واکسن کرونا نداریم و در این زمینه اقدامات خوبی انجام شده است. پیش بینی یک میلیارد دلار برای خرید واکسن کرده‌ایم. هر درخواستی از طرف وزارت بهداشت باشد، فورا ارز آن تامین می‌شود.

رئیس کل بانک مرکزی افزود: در خرداد و تیرماه نتایج خوبی برای تولید واکسن کرونا داخلی داریم لیکن برای تامین ارز واکسن خارجی هم تعللی نشده است. محموله ۹ میلیون دوز در راه است و در خرداد ماه محموله دوم کوواکس می‌آید. از روسیه هم در حال خرید واکسن هستیم.

تامین ۳ میلیارد دلار برای دارو و کالاهای اساسی 

وی ادامه داد: از ابتدای سال تا کنون دو میلیارد دلار برای خرید کالاهای اساسی تامین کردیم. از این مبلغ ۱/۵ میلیارد دلار برای خریدنهاده‌های دامی و۵۰۰ میلیون دلار برای خرید دارو تامین شده است. در شرایط جنگ اقتصادی، نمی‌توانیم همه چیز را به مردم بگوییم. خوشبختانه هرجور شده تامین ارز برای مصارف اصلی کشور انجام شده است. شرایط ارزی ما نسبت به گذشته بهتر است و بهتر نیز خواهد شد. 

همتی گفت:  در موضوع تملک واحدهای صنعتی و تولیدی توسط بانک‌ها اغراق شده است. غالب واحدهای تولیدی در تملیک بانک‌ها صرفه اقتصادی نداشته و بطور میانگین بعد از گذشت ۵ سال نداشتن عملکرد اقتصادی، توسط بانک ها تملیک شده اند. به بانک‌ها تاکید کرده‌ایم که در صورت‌های مالی شان، امهال واحدهای تولیدی لحاظ شود و در غیر اینصورت مجوز برگزاری مجمع عمومی را ندارند.

وی در پایان سخنانش مطرح کرد که اکنون نسبت معوقات به تسهیلات بانکی به ۶.۷ درصدرسیده است.