مجیدرضا حریری، اظهار کرد: اقتصاد چین همانطور که بزرگترین صادرکننده جهان به شمار می‌رود، همزمان بزرگ‌ترین واردکننده نیز به شمار می‌رود و این کشور در طول سال بخش مهمی از نیازهای خود از حوزه انرژی گرفته تا مواد اولیه و حتی مواد غذایی را وارد می‌کند. بخش مهمی از این نیاز وارداتی از طریق کشورهای آ س آن، اتحادیه اروپا و آمریکا تامین می‌شود. برای مثال بخش مهمی از گوشت و غلات مورد نیاز چین از طریق آمریکا وارد می‌شود.

وی درباره وضعیت مبادلات تجاری چین در منطقه خاورمیانه و حاشیه خلیج فارس نیز توضیح داد: هرچند در سال‌های نه چندان دور چین صرفا یک واردکننده نفت و فراورده‌های نفتی به شمار می‌رفت اما با توجه به سرعت گرفتن فرایند توسعه اقتصادی در این کشور، میزان تقاضای چین برای نفت چند برابر شده است و بخشی مهمی از این نیاز از طریق کشورهای منطقه خاورمیانه تامین می‌شود. عربستان سعودی و عراق که بخش مهمی از صادراتشان به نفت و فراورده‌های نفتی ارتباط دارد، بخشی از تامین کنندگان نفت چین در سال‌های اخیر بوده‌اند.

رئیس اتاق ایران و چین در پاسخ به این سوال که چرا دیگر ایران در بین تامین کنندگان نفت چین و شرکای اصلی تجاری این کشور در منطقه تعریف نمی‌شود، گفت: ما در سال‌ ۲۰۱۵، با تجارت مشترک بیش از ۵۱ میلیارد دلار شریک اصلی تجاری چین در منطقه بودیم و در این آمار بیش از ۶۰ درصد سهم صادرات ایران و مابقی مربوط به واردات بود و از این رو حتی تراز تجاری ما با چین نیز همواره مثبت بود اما از همان سال، تحت تاثیر تحریم‌های اقتصادی ایران آمار تجاری خود را از دست داد و امروز دیگر شریک اصلی تجاری چین در منطقه به شمار نمی‌رویم.

حریری ادامه داد: اصلی‌ترین رقیب تجاری ما در منطقه در تعامل با چین، عربستان سعودی است. کشورهایی مانند عراق، قطر و کویت نیز در این حوزه مطرح هستند. جدای از آن، آمارهای تجاری چین و ترکیه، افت و خیزهای خاص خود را داشته و ماجرا در پاکستان نیز متفاوت است. مانند سند چشم انداز ۲۵ ساله که چندی پیش میان ایران و چین امضا شد، چنین برنامه‌ای میان چین و پاکستان نیز وجود دارد که به مرحله قرارداد و سرمایه گذاری کلان چین در پروژه‌های کلان پاکستان رسیده و کار ادامه دارد.

وی با بیان اینکه افزایش دوباره تجارت مشترک میان دو کشور، منوط به لغو یا کنار رفتن تحریم‌ها خواهد بود، توضیح داد: هرچند در سه سال گذشته از رئیس جمهوری گرفته تا وزرای خارجه و بازرگانی چین رسما تاکید کرده‌اند که تحریم‌های ترامپ را به رسمیت نمی‌شناسند اما به هر حال شرکت‌های چینی در حوزه‌های مختلف امکان ارتباط با آمریکا چه در بازار خرید و فروش و چه در بورس و سایر نقاط را دارند و از این رو ریسک ورود گسترده به ایران را نمی‌پذیرند. با این وجود به محض کنار رفتن تحریم‌ها، چین بار دیگر نفت ایران را خواهد خرید و وقتی به دست ما نیز ارز برسد، امکان افزایش واردات خواهیم داشت و از این رو می‌توان انتظار داشت که در کوتاه مدت این تجارت مشترک فعلی، دو برابر شود.

آمارهای تجاری ایران نشان می‌دهد که چین همچنان اصلی‌ترین واردکننده کالا از ایران بوده و در میان صادرکنندگان نیز پس از امارات متحده عربی در رده دوم قرار دارد.

با این وجود بررسی آمار پنج ماهه واردات چین نشان می‌دهد که ایران در رتبه ۵۰ صادرکنندگان به این کشور قرار دارد و در منطقه نیز پایین‌تر از عراق و عربستان و امارات است.

چین در گذشته یکی از مشتریان اصلی نفت ایران بود و پیش بینی می‌شود در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات احیای برجام، بار دیگر این کشور نفت ایران را به سبد مصرفی خود بازگرداند.