در اوایل نیمه دوم تیر ماه نرخ بهره بین بانکی بعد از ۹ ماه زیر ۱۸ درصد قرار گرفت و به سطح ۱۷.۹۵ درصد رسیده است که واکنش‌ها و اخطارهای کارشناسان اقتصادی را به منظور افزایش پایه پولی و نقدینگی در پی داشت‌.

به اعتقاد کارشناسان، سود بین بانکی ناشی از برداشت دولت از تنخواه و منابع بانک مرکزی برای تامین کسری بودجه روند کاهشی گرفته است، زیرا در پی این امر پایه پولی و ذخایر بانک مرکزی در بازار بین بانکی زیاد می‌شود که روند نرخ سود را در این بازار کاهشی می‌کند.

با توجه به شرایط تورمی کشور، اقتصاددانان کاهش نرخ بهره بین بانکی را تهدیدی برای اقتصاد می‌دانند و معتقدند که این موضوع با افزایش پایه پولی و نقدینگی، افزایش قیمت‌ها در سایر بازارها را نیز به همراه دارد.

در حالی کارشناسان معتقدند که عامل اصلی نرخ سود در بازار بین بانکی استقراض دولت از بانک مرکزی در قالب برداشت از تنخواه است که آخرین آمارها از وضعیت پایه پولی به عنوان متغیری اصلی در تغییرات نقدینگی، بیانگر این است که پایه پولی در پایان اردیبهشت با شش درصد افزایش نسبت به فروردین، به حجم بالغ بر ۴۸۹ هزار میلیارد تومان رسیده که این رشد ماهانه در ۱۴ ماه گذشته بی سابقه بوده و رشد نقطه به نقطه این متغیر پولی در اردیبهشت حدود ۳۰.۶ درصد است.

در این زمینه بانک مرکزی، افزایش چشمگیر پایه پولی در اردیبهشت ماه را ناشی از افزایش سقف حساب تنخواه گردان خزانه بر اساس قانون بودجه سال ۱۴۰۰ اعلام کرده است.

از سوی دیگر، امروز بانک مرکزی در گزارشی به بررسی تحولات اقتصاد کلان در خرداد ماه پرداخته است که طبق آن تحولات نرخ سود بین بانکی در سومین ماه سال جاری بر خلاف سال ۱۳۹۹ نوسانات قابل توجهی را تجربه نکرده و البته با ثبت یک روند نزولی ملایم متاثر از عواملی مانند افزایش سقف تنخواه‌گردان خزانه و تقویت عرضه ذخایر در بازار، کماکان در محدوده مورد نظر سیاستگذار پولی قرار داشت.

همچنین، بانک مرکزی اعلام کرده که برخلاف سنوات گذشته، در خرداد هیچ‌گونه دخالت مستقیمی در بازار بین بانکی انجام نداده است و این مساله به معنای اصلاح ارتباط میان بانک مرکزی با بانک‌ها در بازار بین بانکی بوده است؛ به طوری‌که در حال حاضر بانک‌های دارای کسری منابع تنها می‌توانند با توثیق وثیقه و در نرخ سقف دالان از این منابع استفاده کنند.

با این حال، بررسی جدیدترین آمار بانک مرکزی از نرخ سود بین بانکی حاکی از آن است که این نرخ افزایش یافته و به رقم ۱۸.۳۱ درصد رسیده است. در حالیکه پیش از این، نرخ سود در بازار بین بانکی در ابتدای نیمه دوم تیر ماه سالجاری معادل ۱۷.۹۵ درصد بود.