قیمت مبنای دلار نیز با رشد 114تومانی نسبت به 10مردادماه به ثبت رسید، اما به نظر می‌رسد برای اکثر گروه‌های محصولات پلیمری و شیمیایی تغییر نرخ پایه تحت تاثیر نوسان قیمت‌های جهانی قرار گرفته است.

ترکیبی از افزایش و کاهش در نرخ پایه پتروشیمیایی‌ها

بررسی نرخ پایه محصولات پلیمری نشان می‌دهد که بخش عمده‌ای از این گروه محصولات با افزایش قیمت پایه در بورس کالا طی هفته جاری عرضه خواهند شد و تنها معدودی از این محصولات با افت قیمت پایه همراه شدند. به عبارت دقیق‌تر، بازه رشد قیمت پایه برای پلیمرها در هفته جاری بین یک تا هشت درصد رشد را تجربه کرد که تنها 51/ 0درصد از این نوسان قیمت پایه مربوط به تکانه‌های قیمتی بهای نیمایی ارز طی هفته گذشته به شمار می‌رود. بنابراین بخش عمده رشد نرخ پایه در این محصولات مربوط به افزایش قیمت آنها در بازارهای جهانی است. پلی‌اتیلن سبک خطی و پلی‌پروپیلن نساجی با بالاترین درصد رشد قیمت پایه یعنی 85/ 6درصد در هفته جاری عرضه خواهند شد.

قیمت‌های جهانی این دو محصول پلیمری که صدرنشین رشد قیمت‌های پایه 17مردادماه بودند، به ترتیب با74 دلار رشد نرخ برای پلی‌اتیلن سبک خطی و 85 دلار رشد نرخ برای پلی‌پروپیلن نساجی است که در مقایسه با قیمت‌های هفته ماقبل به ثبت رسیده است. پلی‌وینیل کلرایدهای بورس کالا (PVC) نیز در هفته جاری با رشد 95/ 1درصدی قیمت پایه عرضه خواهند شد. این گروه از محصولات پلیمری در بازارهای جهانی طی هفته گذشته رشد 23 تا 29 دلاری را در معاملات خود تجربه کردند. از این رو هر دو اهرم معادله کشف نرخ پایه آنها افزایشی بود. در مقابل پلی‌استایرن انبساطی با 40دلار کاهش در قیمت‌های جهانی خود بیشترین کاهش قیمت پایه را به ثبت رساند. در گروه محصولات شیمیایی همچون پلیمرها، ترکیبی از کاهش و افزایش در قیمت‌های پایه به چشم می‌خورد. گاز پروپان با رشد 7درصدی در نرخ پایه خود به قیمت 14هزار و 18تومان در بورس کالا طی هفته جاری عرضه خواهد شد. این محصول که در بازارهای جهانی با نرخ 660 دلار به ازای هر تن قابل معامله است، با رشد 40دلاری نسبت به هفته ماقبل همراه بوده است. پس از آن گاز بوتان در رده بعدی افزایش نرخ پایه قرار دارد که 19/ 6درصد رشد نرخ داشت. این محصول نیز علاوه بر رشد قیمت مبنای دلار، به میزان 35دلار در معاملات بازارهای جهانی با افزایش قیمت همراه شده است. افت 71/ 5درصدی بهای پایه بنزن سبب شد این محصول در گروه شیمیایی‌ها بیشترین افت قیمت پایه را داشته باشد که به دلیل افت 62دلاری در قیمت جهانی خود با کاهش قیمت پایه همراه شد.

افت جدی بهای نفت و نفتا

شناسایی انواع ویروس کرونا در اقصی‌نقاط دنیا، از جمله دلایل افت‌وخیزهای نرخ در بازارهای جهانی به شمار می‌رود. این پاندمی و افزایش میزان مبتلایان به ویروس کرونای دلتا، بر افت 83/ 6درصدی بهای نفت‌خام طی هفته گذشته بی‌اثر نبوده است، به‌طوری که می‌توان بیان کرد قیمت هر بشکه نفت‌خام برنت با کاهش محسوسی همراه شد و در معاملات پایان هفته گذشته با ثبت 70دلار و 26سنت به ازای هر بشکه نفت‌خام برنت افت روزانه 44/ 1درصدی را به ثبت رساند. این در حالی است که مجموعه عوامل موثر بر این بازار در کنار داده‌های اقتصاد کلان در آمریکا که تقویت دلار را نشان می‌دهد، سبب کاهش بهای نفت‌خام شده است. از این رو نوسان بهای نفت طی ماه گذشته، از روند کاهشی حکایت دارد و افت 32/ 4درصدی را نشان می‌دهد.

نفتا به‌عنوان اصلی‌ترین خوراک مایع شرکت‌های پتروشیمیایی با پیروی از نزول قیمت نفت‌خام وارد فاز کاهشی شد و در معاملات پایان هفته گذشته با کاهش 49/ 0درصدی به بهای 656دلار و 95 سنت رسید. این در حالی بود که برای مدتی بهای این محصول در معاملات آتی خود بالاتر از سطح 650 دلار در هر تن قرار گرفته بود که بالاترین سطح از اکتبر 2018 تاکنون ارزیابی می‌شود. همسو با روند صعودی بهای نفت و چشم‌انداز تقاضای افزایشی برای آن، انتظار تداوم این افزایش معتبر است. اما با گسترش سریع نوع جدید ویروس کرونا در سطح جهان و تاثیر آن بر تورم و رشد اقتصادهای جهانی، می‌توان انتظار محدود شدن این روندهای افزایشی را محتمل دانست.

رشد محدود حجم معاملات در بازار پلیمرها

به دنبال تعطیلی‌های اخیر بازار و بورس کالا، بسیاری از معاملات در بازار محصولات پتروشیمیایی و بسیاری از بازارهای دیگر دچار سردرگمی شده‌اند. به نظر می‌رسد هفته گذشته تا حدی از این آشفتگی‌ها کاسته شد و داده‌های حیاتی معاملاتی به‌ویژه در بازار پلیمرهای بورس کالا وارد فاز افزایشی خود شدند. طی هفته گذشته به میزان 88هزار و 534تن انواع محصولات پلیمری در بورس کالا عرضه شد که رشدی بیش از 8درصد را به ثبت رساند.

این میزان از حجم عرضه پلیمرها بیشترین مقدار طی سه هفته گذشته تاکنون به شمار می‌رود و با توجه به روند افزایشی که طی این سه هفته به خود گرفته است، به نظر می‌رسد تا حدی از آشفتگی عرضه‌ها که به دلیل تعطیلی‌های اخیر رخ داده، رفع شده است. البته هنوز هم نمی‌توان با قطعیت این روند افزایشی را جدی تلقی کرد؛ چرا که هنوز هم میزان مبتلایان به انواع جدید ویروس کرونا در کشور در رکوردهای بی‌سابقه خود به سر می‌برد و امکان بازگشت محدودیت‌های شدیدتر وجود دارد. در برابر این میزان عرضه، تقاضایی به اندازه 104 هزار و 184 تن شکل گرفت که البته نسبت به هفته ماقبل با افت 5درصدی همراه شد. این در حالی است که نوسان بهای ارز طی هفته گذشته نسبتا محدود بود، از این رو مهم‌ترین محرک اخیر ورود تقاضا به بازار تحرک چندانی نداشت. در نهایت تقابل میزان عرضه و تقاضا در معاملات پلیمرهای بورس کالا سبب دادوستد 72 هزار و 177 تن محصول شد که بالغ بر 81 درصد از حجم عرضه‌ها ارزیابی می‌شود.

در بین شیمیایی‌های بورس کالا هر سه داده مهم معاملاتی یعنی عرضه، تقاضا و حجم معاملات کاهش داشتند، به‌طوری که تنها 28 هزار و 886 تن محصول معامله شد که در مقایسه با هفته ماقبل آن 17 درصد افت داشت. این میزان از حجم معاملات نزدیک به متوسط میزان دادوستدهای محصولات شیمیایی طی سال گذشته در بورس کالا است، اما کمتر از متوسط حجم معاملات هفتگی در سال جاری به شمار می‌رود.

هفته گذشته 38هزار و 748 تن انواع محصولات شیمیایی در بورس کالا عرضه شد که در مقایسه با هفته ماقبل 5/ 11درصد کاهش یافت. در برابر این میزان عرضه، تقاضایی به اندازه 33هزار و 982تن شکل گرفت. در مجموع می‌توان بیان کرد که در جریان معاملات هفته گذشته 5/ 74درصد از میزان عرضه‌ها مورد معامله قرار گرفت.