بانک‌ها در بانکداری اسلامی مجاز به اعطای تسهیلات به مردم هستند تا این افراد به صورت غیرمستقیم در سرمایه‌گذاری‌ها شرکت کنند. این تسهیلات طبق عقود اسلامی و به صورت فروش اقساطی، اجاره به شرط تملیک، سلف، جعاله، مزارعه، مضاربه، مشارکت مدنی، مشارکت حقوقی، قرض الحسنه، مرابحه و سرمایه‌گذاری مستقیم پرداخت می‌شود.

در شبکه بانکی کشور، بانک‌های تخصصی، تجاری و موسسات اعتباری هر یک با توجه به سیاست‌های تعریف شده به مشتریان خود تسهیلات پرداخت می‌کنند.

براساس آخرین داده‌های آماری بانک مرکزی در سه ماه نخست امسال، بانک‌ها و موسسات اعتباری در مجموع ۲ هزار و ۵۴۶ هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کردند. این رقم در مقایسه با آخرین ماه سال گذشته ۶.۴ درصد رشد داشته است.

عمده تسهیلات پرداختی به صورت مرابحه بوده است. به این صورت که بانک‌ها متناسب با اعتبار مشتریان خود، کارت اعتباری برای خرید در اختیار آنها قرار می‌دهند. در دوره مذکور بانک‌ها و موسسات اعتباری ۷۳۷ هزار میلیارد تومان تسهیلات به صورت مرابحه در اختیار مشتریان قرار دادند که در مقایسه با آخرین ماه سال گذشته ۹.۶ درصد افزایش داشت.

بانک‌های تجاری ۳۸۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کردند

در تقسیم‌بندی شبکه بانکی، بانک‌های تجاری به مواردی اطلاق می‌شود که فعالیت‌ اعتباری‌ آنها به‌ بخش‌ اقتصادی‌ خاصی‌ محدود نمی‌شود. بانک‌های ملی، سپه، پست بانک، تجارت، ملت و صادرات در این گروه قرار دارند.

در سه ماه نخست امسال بانک‌های تجاری در مجموع ۳۸۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کردند که در مقایسه با اسفند سال گذشته ۳.۸ درصد رشد داشت.

این بانک‌ها ۵۳ هزار میلیارد تومان تسهیلات به صورت قرض الحسنه، ۱۴ هزار میلیارد تومان تسهیلات مرابحه، ۱۱۹ هزار میلیارد تومان تسهیلات فروش اقساطی، ۳۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات در قالب مشارکت مدنی پرداخت کرده است.

آمارهای بانک‌مرکزی نشان می‌دهد در بهار امسال بانک‌های تجاری بیشتر تمایل داشتند تسهیلات با سود ثابت پراخت کنند، در واقع بانک‌های تجاری تمایل به تسهیلات با عقود مبادله‌ای دارند. مصداق عقود مبادله‌ای فروش اقساطی، اجاره به شرط تملیک، سلف و جعاله است. مجموع تسهیلات پرداختی بانک‌های تجاری با سود ثابت ۱۶۱ هزار میلیارد تومان است.

پرداخت ۳۹۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات توسط بانک‌های تخصصی

بانک تخصصی، بانک‌هایی‌ هستند که‌ فقط به‌ زمینه‌های‌ خاصی‌ از فعالیت‌ اقتصادی‌ می‌پردازند واعتبارهای‌ خود را در جهت‌ خاصی‌ هدایت‌ می‌کنند. بانک‌های‌ صنعت‌ و معدن، مسکن، کشاورزی‌ و توسعه‌ صادرات، بانک‌ تخصصی‌ به‌ شمار می‌روند.

در بهار امسال بانک‌های تخصصی در مجموع ۳۹۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کردند که در مقایسه با اسفند سال گذشته تغییر قابل توجهی نداشته است.

عمده تسهیلات پرداختی این بانک‌ها در این دوره به صورت فروش اقساطی بوده است. براین اساس در سه ماهه نخست ۱۶۶ هزار میلیارد تومان تسهیلات به صورت قرض الحسنه پرداخت شده است. البته این میزان پرداخت در مقایسه با اسفند پارسال ۱.۲ درصد کم شده است.

بانک‌های تخصصی همچون بانک‌های تجاری در سه ماه نخست امسال تمایل بیشتری به پرداخت تسهیلات با سود ثابت داشتند و از عقود مبادله‌ای بیشتر استقبال کردند. براساس آمار بانک‌های تخصصی در مجموع ۲۱۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات با سود ثابت به شکل فروش اقساطی، اجاره به شرط تملیک، سلف و جعاله است.