دکتر اکبر کمیجانی امروز در سی و یکمین همایش بانکداری اسلامی با اشاره به اینکه در این همایش مقالاتی ارائه می شود و میزگردهای تخصصی خواهیم داشت، افزود:‌ تعداد زیادی از همکاران شبکه بانکی در ارائه خدمت بانکی در شعب و فعالیت های ستادی گرفتار ویروس کرونا شدند و امیدوارم هر چه زودتر این ویروس ریشه کن شود.

رییس کل بانک مرکزی با اشاره به بیانیه گام دوم انقلاب، اظهارداشت: در چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی در ۲۲ بهمن سال ۹۷ مقام معظم رهبری در قالب مطالبی مشهور به بیانیه گام دوم انقلاب به دستاوردهای بزرگ ۴ دهه گذشته انقلاب پرداختند و توصیه‌های اساسی و مهمی را در این رهگذر فرمودند و حرکت به سمت جهاد بزرگ برای ساخت ایران اسلامی را رهنمون شدند.

کمیجانی از پرداختن به علم و دانش و مبارزه با فساد و استقلال و آزادی و روابط خارجی و همچنین سبک زندگی و مرزبندی با دشمن به عنوان سرفصل های بیانیه گام دوم انقلاب یاد کرد و افزود: وابستگی اقتصاد به نفت، دولتی بودن بخش‌هایی از اقتصاد که در حیطه وظایف دولت نیست و نگاه به خارج و استفاده اندک از ظرفیت نیروی انسانی کشور و بودجه‌بندی نامتوازن و عدم سیاست‌های اجرایی اقتصاد و همچنین هزینه‌های زائد در دستگاه‌های حکومتی داریم و راه حل آن اجرای کامل سیاست های اقتصاد مقاومتی است.

وی ادامه داد: مقام معظم رهبری ابعاد مختلفی از سیاست‌های حوزه پولی و بانکی را مورد اشاره قرار دادند و در این مدت توجه ویژه‌ای به بخش های مختلف اقتصادی شده و در بانک مرکزی و بانک ها اجرای این توصیه ها و سیاست‌های برآمده از سیاست های اقتصاد مقاومتی در رفع و رجوع مسائل کمک کننده است.

رییس کل بانک مرکزی با اشاره به سیاست های ارزی و بانکی به عنوان بخش های دیگر مورد توجه مقام معظم رهبری،‌ تاکید کرد: نظام بانکی جایگاه بسیار بزرگی در اقتصاد ایران دارد و نقش محوری را در تامین مالی اقتصاد ایفا کرده و می‌کند. امروزه هنوز با وجود توسعه و رشد فعالیت بورس و اوراق بهادار، کماکان نقش محوری بر عهده نظام بانکی است و تا ۸۵ درصد تامین مالی از طریق بانک ها انجام می شود.

کمیجانی ادامه داد: ‌هیچ طرح و پروژه ای را نداریم مگر اینکه حضور فعال بانک‌ها را در این طرح ها داشته باشیم و این در حالی است که پروژه ها هر روز به مرحله بهره‌برداری می رسند.

وی بیان داشت: منابع جذب و تجهیز شده در بانک‌ها در قالب تسهیلات بانکی و با توجه به عقود اسلامی مورد توجه قرار می‌گیرد و به بهره برداری می‌رسند. عقود مبادله ای و مشارکتی را داریم و بنا به ماهیت این عقود،‌ ماهیت کار اجازه می‌دهد در عقود مبادله‌ای نرخ سود توافق شده با نرخ ثابت باشد و در عقود مشارکتی سود و زیان شرکا مدنظر است.

رییس کل بانک مرکزی خاطرنشان کرد: با اصلاح دستورالعمل ها و بخشنامه ها و شیوه نامه ها و رعایت سیاست های پولی و اعتباری، از زمانی که شورای فقهی مشورتی بود و شورای فقهی فعال شده از سال ۹۷، مورد مشورت قرار گرفتند و راهنمایی‌هایی را این شورا داشته و از سال ۹۷ در طی ۴۲ جلسه شورای فقهی، به مباحث مختلفی پرداخته شده است.

کمیجانی تصریح کرد: شیوه نامه هایی مورد اصلاح قرار گرفته و یا اینکه به تازگی مورد تصویب قرار گرفت و دستورالعمل مطالبات موسسات از مشکلات بین تسهیلات گیرندگان و موسسات اعتباری را مدنظر قرار می دهد و اجرای توصیه هایی که در این زمینه شده، در رفع مشکلات و یافتن راه حل ها و زدودن ابهامات نقش دارد. دستورالعمل اجرای عملیات بازار باز نیز در این بخش مورد توجه قرار گرفته است.

رییس کل بانک مرکزی گفت: در سال های اخیر هر دستورالعمل و هر سیاست پولی و ارزی قبل از طرح در شورای پول و اعتبار در شورای فقهی بررسی می شود و مسائل و مشکلات آن بررسی می شود و در این شورا مورد بررسی قرار می گیرد و سپس به شورای پول و اعتبار می رود. همچنین خرید اوراق مالی اسلامی توسط بانک مرکزی توسط کمیته فقهی در سازمان بورس،‌بانک مرکزی و وزارت اقتصاد به تایید رسیده و از سال گذشته عمدتا برای رفع کسری بودجه دولت مورد استفاده قرار گرفته است.

وی اظهارداشت: انتشار اوراق ودیعه توسط بانک مرکزی و بازپرداخت در سررسید با نرخی حداکثر معادل نرخ تورم سالانه را نیز داریم که از منظر فقهی مورد تایید قرار گرفته و در شورای پول و اعتبار مورد تصویب قرار گرفته اما تاکنون به کار گرفته نشده است و در حال تهیه مقدمات کار هستیم و امیدواریم امسال برای مهار پایه پولی و نرخ تورم از این ابزار استفاده کنیم و این جایگزین اوراق مشارکت بانک مرکزی است که از سال های ۷۹ به بعد به اجرا گذاشته شد.

کمیجانی افزود:‌ این ابزار جدید معرفی شده و جایگزین می‌شود. عقد مرابحه نیز در شورای فقهی مورد بازنگری قرار گرفت و برخی از عقود در قالب عقد مرابحه قابل استفاده و دارای کاربرد بوده است.

رییس کل بانک مرکزی فعالیت شورای فقهی را باعث امنیت خاطر سیاست گذاران دانست و افزود: در زمینه تحولات اقتصاد کلان شاهد این هستیم که طی ۳ سال گذشته ظالمانه‌ترین تحریم ها از طرف آمریکا و اروپا را داشتیم که شامل تحریم‌های نظام بانکی،‌ بانک مرکزی،‌ نفتی،‌ تجارت خارجی ایران و ... بوده و درآمدهای نفتی را به مقدار قابل ملاحظه ای کاهش داده شده است.

وی تصریح کرد:‌سیاست های مدبرانه ای در دولت و مجلس برای مقابله با این تحریم ها به کار گرفته شد و از اوایل سال ۹۸ اقتصاد در حال خروج از رکود بود اما متاسفانه با ورود ویروس کرونا، در فصل چهارم سال با رشد منفی مواجه شدیم.

کمیجانی تاکید کرد: در عین حال در سال ۹۹ موفقیت‌های قابل قبولی را در اقتصاد ایران داشتیم و در سال گذشته رشد با نفت ۳.۵ درصد و بدون نفت ۲.۵ درصد را داشتیم. در شرایط کرونایی وضعیت قابل قبول است و امیدوارم در سال جاری نیز شاهد رشد اقتصادی باشیم. در سال ۹۹ بنا به آمار بانک جهانی رشد اقتصادی جهانی منهای ۳.۶ درصد بوده و اغلب کشورهای توسعه یافته صنعتی با رشد منفی به دلیل کرونا مواجه هستند.

وی گفت: به شدت فرصت های شغلی را از دست دادیم و مشکلات فراوانی را به اقتصاد ایران وارد شد. امیدوارم دولت جدید با روحیه جدید و سیاست های تکمیلی و اصلاحی بتوانند شرایط توسعه اقتصادی و رشد بخش واقعی اقتصاد را فراهم کنند.

رییس کل بانک مرکزی خاطرنشان کرد: استفاده از ابزار عملیات بازار باز به عنوان یک سیاست نوین در نظام بانکی ایران و اقتصاد ایران برای مدیریت نقدینگی و نرخ سود بانکی مورد استفاده قرار گرفت و از این منظر بهبود ترازنامه بانک‌ها در دستور کار است و به شدت دنبال می‌شود.

رییس کل بانک مرکزی به موضوع دارایی‌های موهوم بانک‌ها اشاره کرد و افزود: بانک‌ها حداقل ۳ درصد از کل ترازنامه را باید به عنوان اوراق مالی اسلامی نگهداری کنند و از این ابزار در مواقع لزوم برای رفع کمبود نقدینگی استفاده کنند.