طی دو هفته پیش از سوی حسن رادمرد، معاون توسعه بازرگانی داخلی وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام شد که بر اساس مصوبه بانک مرکزی ارز مرجع کلیه کالاهای اساسی به‌جز چهار قلم کالا شامل گندم، جو، ذرت و سویا حذف می‌شود.

علی پورکاوه، مدیرکل تامین و توزیع کالای وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز با تایید این خبر اعلام کرده‌ بود که از این پس ارز مرجع فقط به واردات گندم، جو، ذرت و سویا تعلق می‌گیرد و بر اساس بخشنامه بانک مرکزی به غیر از این چهار قلم کالا بقیه کالاهای اساسی برای واردات ارز مبادله‌ای دریافت می‌کنند.

از سوی دیگر وزیر صنعت، معدن و تجارت با تایید خبر حذف ارز مرجع واردات برخی کالاها مانند روغن خام و کره اعلام کرد که برخی کالاهای اساسی به وی‍ژه گندم و نهاده‌های دامی همچنان ارز مرجع دریافت می‌کنند.

سازمان توسعه تجارت در نیمه دوم سال گذشته کالاهای وارداتی را به 10 اولویت تقسیم کرد که بر این اساس قرار شد اولویت‌های اول و دوم شامل اقلام اساسی و دارو برای واردات ارز مرجع و اولویت‌های سوم تا نهم نیز ارز مبادله‌ای بگیرند. ثبت سفارش اولویت 10 نیز متوقف شد.

از جمله کالاهایی که در سال قبل برای واردات ارز مرجع می‌گرفتند می‌توان به اقلامی مانند شکر، برنج، گوشت، نهاده‌های دامی، گندم، جو، ذرت، سویا، دارو و برخی تجهیزات پزشکی اشاره کرد.

در بند اول بخشنامه بانک مرکزی که از سوی اداره نظارت این بانک به 22 بانک ابلاغ شده بود مطرح شد که با توجه به اعلام وزارت صنعت، معدن و تجارت واردات کالاهای کره، شکر، گوشت قرمز و دام زنده طبق تعرفه‌های پیوست، دارو، مواد اولیه دارویی، شیر خشک و تجهیزات و ملزومات پزشکی در سال 1392 به نرخ مبادله‌ای بوده و ارائه‌ درخواست گواهی ثبت آماری بر مبنای نرخ مزبور (مبادله‌ای) بلامانع خواهد بود.

به گزارش ایسنا، در همین میان از سوی معاون توسعه بازرگانی داخلی وزارت صنعت،معدن و تجارت افزایش 30درصدی قیمت روغن خوراکی اعلام شد که به تبع آن بازار با هجوم مردم برای خرید این کالا و کاهش عرضه آن مواجه شد.

سازمان حمایت هم در این زمان وارد عمل شد و قیمت‌های مصوب جدیدی را برای این کالا اعلام کرد. هرچند که قیمت‌ کالاها در بازار در اکثر موارد بالاتر از نرخ مصوب آنها در سازمان حمایت است.

برای کنترل بازار روغن، معاون توسعه بازرگانی داخلی وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام کرد که در راستای تصمیمات کارگروه تنظیم بازار قرار شده از روز پنج‌شنبه پنج اردیبهشت 100 هزار تن روغن نباتی در بازار توزیع شود.

هرچند بازار با نبود روغن مواجه بود ولی رادمرد با بیان مطلب بالا تاکید می‌کرد که قبل از اتخاذ تصمیم حذف ارز مرجع به اندازه کافی روغن در بازار توزیع شده است.

به گزارش ایسنا، در همین شرایط بود که ناگهان از سوی معاون اول رییس جمهور صراحتا اعلام شد که ارز مرجع حذف نمی‌شود.

در این باره به جز صافدل، رییس سازمان توسعه تجارت مبنی بر این که حرف آخر را معاون اول رییس جمهور زده‌ است هیچ واکنش دیگری در این زمینه از سوی مسوولان وزارت صنعت و معدن و تجارت دیده نشد.

صافدل در اظهارات روز گذشته خود از عدم حذف ارز مرجع کالاهای اساسی خبر داد و گفت: سیاست‌های کلان دولت را دولت اعلام می‌کند و ما هم سیاست‌های کلان دولت را اجرا می‌کنیم.

وی ادامه داد: معاون اول رییس جمهور درباره عدم حذف ارز مرجع صراحتا اظهارنظر کرده و به نظر من رحیمی حرف آخر را در این زمینه زده است.

صافدل در پاسخ به این سوال که پس چرا در حالی که قرار نبوده ارز مرجع حذف شود قیمت کالاهای موجود در این اولویت مثل روغن و گوشت افزایش بیش از 40 درصدی را به خود دیده‌اند خاطرنشان کرد: سازمان حمایت سازمانی است که در جهت نظارت و کنترل قیمت‌های تمام شده کالاها و قیمت عرضه آن‌ها اظهارنظر می کند و باید در مورد دلیل افزایش قیمت این کالاها نیز پاسخگو باشد.

در این باره مجیدرضا حریری، رییس کمیسیون واردات اتاق ایران اظهار کرد: باید اظهارنظر درباره این قبیل مسائل بر عهده سازمان توسعه تجارت باشد ولی گویا در حال حاضر همه متولی امر تجارت در کشور هستند به غیر از این سازمان!

وی با بیان این‌که به نظر می‌رسد این قبیل تصمیمات مبتنی بر بهره بردن یکسری افراد است، خاطرنشان کرد: ابتدا می‌گویند ارز مرجع حذف می‌شود و در پی آن قیمت کالاهای اساسی افزایش می‌یابد ولی نه تنها ارز مرجع حذف نمی‌شود بلکه قیمت‌ها نیز کاهش نمی‌یابد.

رییس کمیسیون واردات اتاق ایران گفت: از بالا و پایین رفتن قیمت‌ها منافع یکسری تامین می شود وگرنه نمی شود که یکسری پیشنهادها از درون دولت مطرح شود و سپس خود دولت اقدام به رد همین پیشنهادها کند.

وی اظهار کرد: همه در مورد مسائل تجاری کشور اظهارنظر می کنند ولی خود رییس سازمان توسعه تجارت در این زمینه سکوت کرده و حرفی نمی‌زند.

به نظر می‌رسد این بار نیز تصمیمات ارزی شتابزده گرفته شده و بخش‌نامه‌ی بانک مرکزی در دقیقه 90 متوقف شده است.

به گفته محمدمهدی رییس زاده، رییس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق تهران در این مقطع زمانی بازار بسیار حساس شده است بنابراین مسوولان دولتی باید در انتشار اخبار روش‌های خود را عوض کرده و تا قطعیت کامل تصمیمات از اعلام آن خودداری کنند زیرا همین قدر که راجع به مسائل افزایش قیمت‌ها و حذف ارز مرجع صحبت می‌شود به لحاظ روانی تاثیر عمیقی در بازار گذاشته می شود.

حال بزرگ‌ترین سوالی که مطرح می‌شود این است که اگر قرار نباشد ارز مرجع کالاهای اساسی حذف شود تکلیف افزایش رسمی قیمت اقلامی مثل روغن و گوشت توسط سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان چه می‌شود و برنامه دولت برای اجرای نظام شناور ارزی و حرکت به سمت تک نرخی شدن ارز چه سرانجامی خواهد داشت؟