ˈحسین پناهیانˈ در نشستی خبری افزود: راه اندازی بازار سوم بورس کالا یا همان بازار فرعی در حقیقت نقطه عطفی برای توسعه بازار سرمایه کشور بوده و فرصتی جدید برای افزایش نقش بازار سرمایه در اقتصاد ملی خواهد بود.

وی گفت : در این بازار بستر لازم برای معاملات گروه های جدیدی از کالاها در بورس فراهم خواهد شد که براساس دستورالعمل مربوطه در مرحله نخست معاملات اموال غیرمنقول شامل املاک و مستغلات با کاربردهای گوناگون اعم از اداری،تجاری،مسکونی و اراضی زراعی و کالاهای تعلیق شده در بازار اول معامله خواهند شد.

پناهیان اظهار داشت: در مرحله بعدی، امکان معامله دامنه وسیعی از کالاها در این بازار فراهم می شود تا جانشین مناسبی برای فروش کالا از طریق مزایده باشد. به عبارت ساده تر کالاهایی که در حال حاضر به روش مزایده توسط شرکت ها، سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی به فروش می رسند، امکان فروش در این بازار را خواهند داشت. در واقع در بازار سوم برخلاف بازار معاملات کالای فیزیکی که تداوم عرضه در آن جزو شرایط اصلی پذیرش کالاها است ، این امکان را فراهم خواهد کرد تا کالاهایی که تداوم عرضه ندارد در بورس قابل معامله باشند.

وی با تشریح محیط کسب و کار در سال گذشته به ارائه اهم اقدامات و عملکرد بورس کالا ایران در سال گذشته و راهبردها و برنامه های پیش روی آن در سال جاری افزود : مواجهه با ناملایمات اقتصادی متاثر از تشدید آثار محدودیت های بین المللی و به طور مشخص تحولات ناشی از نوسانات نرخ ارز و کندی رشد اقتصادی از جمله ویژگی های محیط کسب کار در سال گذشته بوده است.

وی در ادامه با بیان اینکه طی این سال ، پایبندی به سازوکار عرضه و تقاضا به عنوان کارکرد ذاتی بورس کالا در کنار مدیریت نوسانات شدید قیمتی در کالاهای پایه ای در راستای اهداف کلان اقتصادی کشور صورت گرفته است، تاکید کرد : دشواری شرایط همکاری با نهادها و سازمان های ذیربط به دلیل انتظارات متفاوت از دیگر مقولات محیط کسب کار در سال 91 بوده است.

**سهم 64 درصدی از کل معاملات بازار سرمایه

مدیرعامل بورس کالای ایران در ادامه از نسبت سهم 64 درصدی بورس کالای ایران از آمار کل معاملات بازار سرمایه در سال 91 خبر داد و تصریح کرد: در این سال ارزش معاملات بورس کالا بیش از 677 هزار میلیارد ریال بوده است که نسبت به سال 90 که بیش از 302 هزار میلیارد ریال بوده است، رشد بیش از دو برابر را نشان می دهد.

وی افزود: به این ترتیب بورس کالای ایران در سال گذشته 64 درصد ارزش کل معاملات بازار سرمایه کشور را به خود اختصاص داده است؛ البته ناگفته نماند که سهم بورس کالا از کل ارزش بازار سرمایه کشور در سال 90 نیز 50 درصد بوده است.

**افزایش 17 درصدی ارزش معاملات صادراتی

پناهیان با اشاره به عملیات توسعه بازار بورس کالای ایران در سال گذشته گفت: تعداد کالای قابل معامله در سال مذکور به 185کالا افزایش یافته و تعداد کارگزاری های فعال به 77 شرکت کارگزاری در پایان سال1391 رسید.

وی افزود : کالای 28 شرکت داخلی و 6 شرکت خارجی در سال 91 پذیرش شد و در مجموع کالای 68 شرکت خارجی و 235 شرکت داخلی شامل 59 شرکت دولتی و 176 شرکت خصوصی تا پایان سال 1391 پذیرش شده است.

مدیرعامل بورس کالای ایران همچنین از افزایش 17 درصدی ارزش معاملات صادراتی خبر داد و گفت : سال گذشته ارزش معاملات تالار صادراتی ما به مرز یک میلیارد و 907 میلیون دلار رسید.

**رشد عرضه فولادی ها و مسی ها

پناهیان با اعلام اینکه حجم معاملات محصولات فولادی و مس در سال گذشته نسبت به سال 90، به ترتیب رشد 27 و 41 درصدی داشته است، توضیح داد : ارزش معاملات محصولات فولادی طی سال گذشته نسبت به سال 90 رشد 105 درصدی را نشان می دهد.همچنین، این رقم برای محصولات مس، عدد 60 درصد را نمایش می دهد.

**رشد معاملات محصولات پتروشیمی

وی با اعلام این خبر که حجم و ارزش معاملات مواد پلیمری در سال گذشته به ترتیب رشد 35 و 146 درصدی داشته است، افزود : حجم و ارزش مواد شیمیایی نیز به ترتیب رشد 30 و 148 درصدی داشته است.

وی در خصوص آمار معاملات محصولات کشاورزی با بیان اینکه ذرت در سال گذشته در بورس کالا به لحاظ حجم و ارزش رشد 54 و 55 درصدی داشته است، توضیح داد : در مورد دیگر محصولات کشاورزی ، بورس کالا رشدی را تجربه نکرده است؛ از جمله مهمترین دلایل این موضوع می توان به اختصاص ارز مرجع به واردات برخی کالاهای کشاورزی اشاره کرد که باعث شد تا عرضه کنندگان این محصولات از آزادی عمل کمتری برخوردار شده و نتوانند کالاهای مزبور را در تالار بورس کالا عرضه کنند.

**اهم اقدامات در سال 91

پناهیان در ادامه به اهم اقدامات در سال 91 پرداخت و گفت: تصویب ضوابط اجرایی و تدوین دستورالعمل های مورد نیاز در خصوص فراهم کردن زمینه های قانونی و مقرراتی بورس از جمله، دستورالعمل بازار فرعی ، دستورالعمل سلف موازی استاندارد، اصلاحیه دستورالعمل معاملات آتی ، تصویب اقرار نامه و بیانیه ریسک معاملات آتی از اهم اقدامات بورس کالای ایران در سال گذشته است.

وی اظهار داشت: تدوین استاندارد برخی کالاهای مهم از جمله سنگ آهن، کنسانتره مولیبدن، میلگردهای ساختمانی و تدوین امیدنامه ی قرارداد آتی برای دارایی هایی همچون میلگرد، ذرت، کنجاله سویا و زیره ی سبز در تعامل با تولیدکنندگان، معامله گران و ذی نفعان، از دیگر اقدامات مهم این بورس در سال 91 بوده است.

**توسعه زیرساخت های فناوری اطلاعات

مدیرعامل بورس کالای ایران همچنین در مورد اقدامات انجام شده در حوزه زیرساخت های فناوری اطلاعات و ارتباطات گفت : استقرار سامانه تسویه الکترونیکی چندبانکی (ستاب) و ایجاد بسترهای لازم برای اتصال بانک های متقاضی ارائه خدمات الکترونیکی تسویه و پایاپای، جهت تسهیل فرآیند معاملات از جمله اقدامات حائز اهمیت در این حوزه بوده است.

وی افزود : الکترونیکی کردن بخش اعظمی از فرآیندهای معاملاتی از جمله کنترل تضامین و واریز جرایم، ثبت مجوز مشتریان از طریق تبادل اطلاعات سامانه ی ثبت سفارش بورس با سایت بهین یاب و نظارت بر معاملات قراردادهای آتی از دیگر اقدامات صورت گرفته در سال گذشته است.

علاوه بر این، وی از بسترسازی برای توسعه فعالیت کارگزاران در یک چارچوب نظام مند از طریق الکترونیکی نمودن ارتباطات وتبادل اطلاعات بورس با کارگزاران ( ایجاد بستر WAN در بیش از 60 نقطه شهر تهران از طریق خطوط MPLS و بیش از 20 نقطه در بستر رادیویی) خبر داد.

پناهیان با اعلام اینکه موتورمعاملاتی قرارداد های آتی با قابلیت انجام 200هزار معامله در ساعت، ارتقا و تغییریافت، گفت : از دیگر اقدامات انجام شده در این حوزه، ایجاد زیرساخت های الکترونیکی و فرآیندی برای معاملات برخط است.

وی در ادامه به دیگر اقدامات صورت گرفته در سال گذشته اشاره کرد و گفت: استقرار نظام پذیرش مشتری بر اساس ساز و کار جدید، ایجاد واحد نظارت بر بازار و استقرار نظام مبارزه با پولشویی در راستای قوانین و مقررات قانون مبارزه با پولشویی از موارد و اهم اقدامات سال 91 بوده است.

مدیرعامل بورس کالای ایران با اعلام این خبر که در سال گذشته تامین مالی سریع و کم هزینه تولید کنندگان به ارزش180 هزار میلیارد ریال رسید، خاطر نشان کرد : از تعداد 3 میلیون و 448 هزار قرارداد معاملاتی منعقده شده در سال 1391 تنها 4 قرارداد به نکول منجر شده است .

**توسعه مناسبات بین المللی

وی همچنین با اشاره به توسعه مناسبات بین المللی از جمله انعقاد تفاهم نامه با بورس های مختلف ، افزود : دریافت و بومی سازی تجربیات نهادهای بین المللی در راستای ارتقاء عملکرد شرکت بورس کالا نیز صورت گرفته است.

پناهیان همچنین به تعاملات داخلی بورس کالای ایران در سال گذشته کرد و تشریح کرد : توسعه و تعامل با نهادهای موثر داخلی از جمله اتاق های بازرگانی ، تشکل های تخصصی و دستگاه های اجرایی مرتبط با فعالیت بورس کالای ایران نیز مورد توجه قرار گرفته است.

وی با بیان اینکه برقراری تعامل با نهادهای آموزشی، پژوهشی و دانشگاهی، در جهت بهره گیری از پتانسیل علمی موجود در راستای توسعه ی بازار نیز صورت گرفته است، گفت : تقویت بنیان های دانش محوری در شرکت با نهادینه کردن فرآیندهای علمی و ایجاد زیرساخت های جذب و حفظ نیروی انسانی کارآمد از دیگر اقدامات مهم در سال 91 بوده است؛ لازم به ذکر است که 11،372نفرساعت آموزش برای ذینفعان بازار نیز برگزار شده است.

**اجرای سند استراتژیک بورس کالا در سال 92

پناهیان با بیان اینکه شرکت بورس کالای ایران در سال 1392 راهبردهای بلندمدت خود را در چارچوب سند استراتژیک که در سال گذشته طراحی و تدوین شده است، پی گیری خواهد کرد، به رویکردهای بورس کالای ایران در سال 92 پرداخت .

وی گفت : در سال جاری در جهت تعمیق کارکردهای اصلی بورس کالا در اقتصاد ملی همانند مقابله با نوسانات شدید قیمتی ،مرجع کشف قیمت های پایه، توسعه بازارهای صادراتی ، زمینه ساز پیوستن به سازمان تجارت جهانی، ارتقای سیاست های ملی اقتصاد و کشف راه حل های جدید برای رفع چالش های نوظهور گام بر خواهیم داشت.

وی راهبردهای 8 گانه شرکت در قالب سند استراتژیک را اعلام و بیان کرد : اولین راهبرد شرکت، تکمیل و استانداردسازی چرخه فعالیت بورس کالا در زنجیره ارزش است .

مدیرعامل بورس کالای ایران با بیان اینکه توسعه کیفی و کمی پذیرش و عرضه کالاها و دارایی های پایه جدید از دیگر راهبردهای سند استراتژیک شرکت است، توضیح داد : اهداف این راهبرد شامل،گسترش فعالیت های رینگ صادراتی و افزایش انگیزه حضور شرکتها و افزایش عرضه و پذیرش کالاها با عملیاتی کردن الزامات ماده 33 قانون بهره وری افزایش بخش کشاورزی در راستای عرضه ی محصولات کشاورزی برای قیمت تضمینی در تعامل با وزارت جهاد کشاورزی، اتحادیه تعاونی های روستایی است.

وی راهبرد دیگر را ارتقاء شفافیت و امنیت فعالیت های معاملاتی، و پشتیبانی از ارائه کیفی خدمات به مشتریان معرفی کرد .

**راه اندازی ابزارهای مالی جدید

پناهیان در ادامه توسعه ابزارهای مالی جدید را از دیگر راهبردهای سند استراتژیک بورس کالای ایران معرفی و اعلام کرد : راه اندازی و توسعه قراردادهای آتی بر روی دارایی های پایه جدید ،راه اندازی و توسعه معاملات سلف موازی استاندارد برای کالاهای واجد شرایط از جمله میلگرد و افزایش سهم ابزارهای مالی جدید از معاملات بورس، از جمله اهداف در جهت توسعه ابزارهای مالی جدید است.

وی در ادامه با تشریح راهبرد استراتژیک ترویج کارکردها و نقش بورس کالا در توسعه بازارهای مدرن گفت: شناسایی و آموزش گروه های مختلف ذینفعان در مورد کارکردهای بورس کالا در بخش های مختلف صنعتی وکشاورزی ،راه اندازی و توسعه پورتال جدید بورس کالای ایران و برگزاری همایش ها و سمینارهای تخصصی در خصوص ابزارها و کالاهای پذیرش شده از اهداف این راهبرد به شمار می رود.

** ارتقای سطح تعامل با نهادهای تصمیم ساز و تصمیم گیر

پناهیان ششمین راهبرد سند استراتژیک بورس کالای ایران را ارتقاء سطح تعامل با نهادهای تصمیم ساز و تصمیم گیر معرفی کرد و با اشاره به اینکه راهبری، توسعه و ارتقاء بهره وری دارایی های فکری از دیگر راهبردهای سند استراتژیک بورس کالای ایران در سال 92 است، گفت : افزایش بهره مندی از فرصت ها در جذب و نگهداشت نیروهای متخصص، توسعه و بهبود توانمندی های منابع انسانی، ایجاد چرخه مدیریت دانش و بهبود مستمر شایستگی ها، ارزش های اخلاقی و شاخص های اجتماعی منابع انسانی از اهم اهدف راهبرد مذکور است.

مدیرعامل بورس کالای ایران آخرین راهبرد سند استراتژیک بورس کالای ایران را بازمهندسی فرآیندهای شرکت بورس کالای ایران معرفی کرد و توضیح داد : آسیب شناسی، بازنگری و بروزرسانی فرآیندهای شرکت بورس کالا، شناسایی نظامهای فرآیندی بورس های کالایی مشابه، طراحی الگوی سنجش ارزش افزوده هر یک از فرآیندهای شرکت و استقرار سیستم الکترونیکی ارزیابی عملکرد از اهداف این راهبرد است.