بر اساس براوردهایی که از میزان تولیدات دو خودروساز بزرگ ایرانی صورت گرفته، در ماه‌های ابتدایی سال جاری، میزان صادرات محصولات نهایی این دو شرکت نزدیک به صفر بوده است و به این ترتیب تمام ظرفیت تولیدی آنها به تامین نیاز داخلی اختصاص یافته است.

این آمارها در حالی به دست آمده که در دهه ۸۰، ایران خودرو و سایپا در چند کشور منطقه و حتی مقاصد دورتر پایگاه صادراتی جدید به خود اختصاص داده بودند و محصولات جدید آنها به مقاصد مختلف صادر می‌شد. این عملکرد اما در سال‌های گذشته بسیار محدود شده است.

در کنار صادرات، ایران خودرو در دهه ۸۰ سایت‌های تولید محصولات خود را در چند کشور خارجی از جمله ونزوئلا و سوریه نیز فعال کرده بود و به این ترتیب محصولات این شرکت در خارج از کشور تولید و عرضه می‌شدند و ارز حاصل از آن به ایران می‌رسید. در حوزه قطعات نیز همین سایت‌های تولیدی امکان صادرات را به وجود آورده بودند.

با گذشت نزدیک به دو دهه، نه تنها خبری از صادرات و فعالیت سایت‌های تولید نیست که حتی چند روز قبل اتاق بازرگانی تهران خبری را منتشر کرد که حاکی از آن بود که دولت سوریه مجوز واردات خودرو ایرانی به این کشور را صادر نمی‌کند و عملا ورود این محصولات ممنوع شده است.

محمدرضا نجفی منش – عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران – درباره این خبر توضیح داد: اصل این خبر صحت دارد و در حال حاضر امکان صادرات خودروهای ایرانی به سوریه وجود ندارد اما پس از انتشار این خبر تفسیری شکل گرفت که به دور از واقعیت است.

او توضیح داد: اگر واردات خودروهای ایرانی به سوریه ممنوع شده نه به دلیل مشکلات فنی یا تیره شدن روابط که به دلیل مسائل اقتصادی است که در حال حاضر دولت سوریه با آنها رو به رو است. با توجه محدودیت‌های ارزی، دولت دمشق محدودیت‌هایی را بر سر واردات برخی کالاها به این کشور وضع کرده که خودرو نیز بخشی از آن است. در این رابطه نیز بحث کشورها مطرح نیست و در کنار ایران واردات خودرو از بسیاری از دیگر کشورها نیز متوقف شده است.

نجفی منش با اشاره به ظرفیت بازار خودرو سوریه برای محصولات ایرانی، بیان کرد: ما صادرات خودرویی قابل قبولی داشتیم اما مشکلاتی که در سال‌های قبل به وجود آمد عملا امکان تداوم آن شرایط شکل گرفت. با توجه به اینکه ایران خودرو در سوریه سایت تولید خودرو دارد، می‌توان مذاکرات با این کشور را طوری ادامه داد که محصولات ایرانی در خاک سوریه تولید شوند و به این ترتیب هم محدودیت واردات کنار برود و هم راهی جدید برای عرضه محصولات ما فراهم شود. رابطه ایران و سوریه چه از نظر سیاسی و چه از نظر اقتصادی گسترده است و باید تلاش کرد که از این بستر به نفع صنعت خودرو کشور نیز استفاده شود.