آیا بازار سکه حبابی است؟
رشد شتابان بهای سکه در بازار‌های داخلی در مقایسه با افزایش قیمت طلا در بازارهای جهانی، برای برخی از صاحبنظران هنوز هم معنایی جز حباب قیمت ندارد. این در حالی است که بانگاهی دقیق‌تر می‌توان به این نتیجه رسید که قیمت سکه با در نظر گرفتن قیمت جهانی طلا، قیمت دلار در بازار آزاد و الزام به افزوده شدن مالیات بر ارزش افزوده4 درصدی مترتب بر آن،حبابی در کارنیست، بلکه افزایش قیمت‌ها به رشد بیشتر قیمت ارز نسبت به‌ رشد قیمت طلا در بازارهای جهانی مربوط است.
روز گذشته قیمت طلا در بازار لندن تا 1922 دلار بالا رفت. قیمت دلار در بازارتهران نیز با افزایش 9 تومانی به 1235 تومان رسید. حاصلضرب این دو عدد تقسیم بر 1/31 گرم ما را به قیمت هر گرم طلای 24 عیار می‌رساند. در سکه بهار آزادی32/7 گرم طلای 24 عیار به‌علاوه مقدار 813/0 گرم مخلوط نقره و مس وجود دارد که با احتساب اعداد فوق قیمت سکه بدون احتساب مالیات بر ارزش افزوده و حتی حق‌الضرب و برخی دیگر از اضافات مثل بیمه و حمل و نقل و غیره نهایتا تا 560 هزار تومان بالا می‌رود که با احتساب موارد یاد شده قیمت خالص آن حبابی نیست. این در حالی است که آنچه بیشتر موجب بالا رفتن قیمت سکه شده است، بالا رفتن قیمت دلار در بازار داخلی است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در روزهای اخیرقیمت دلار در بازار داخلی بیش از رشد قیمت طلا در بازار جهانی شتاب گرفته است. بررسی روند افزایشی قیمت سکه و ارز در بازار داخلی در مقایسه باشتاب قیمت طلا در بازارهای بین المللی طی 15 روز گذشته نشان می‌دهد در حالی که قیمت هر اونس طلا برای تحویل فوری در بازار‌های جهانی 8/2 درصد افزایش یافته، قیمت سکه طی همین مدت 7/5درصد گران شده است. در این میان عمده‌ترین عامل در رشد شتابان قیمت سکه، افزایش قیمت دلار و درهم در بازار داخلی است. در مدت مورد اشاره دلار آمریکا با 1/3 درصد و درهم امارات با 4/3 درصد رشد از نرخ رشد طلا پیش افتاده اند. این در حالی است که قیمت یورو در 15 روز مورد اشاره3/2درصد گران شده که با روند افزایشی طلاحداقل 5/0 درصد فاصله دارد. افزایش قیمت دلاردر بازار داخلی به مرور روبه افزایش دارد که بایک رابطه مستقیم در تعیین قیمت سکه نقش دارد. در این میان بانک مرکزی نیز نظر مساعدی نسبت به افزایش قیمت آن دارد. باتوجه به آنچه در ماه‌های اخیر در بازار ارز رخ داده است، افزایش قیمت دلار که طی ماه‌های گذشته از جمله سیاست‌های اصلاحی بانک مرکزی بوده است، بنا بر اختلاف دیدگاه با تیم اقتصادی دولت با مانع بزرگی روبه‌رو است؛ اگرچه افزایش قیمت دلار مرجع طی روز‌های اخیر میل به بالا رفتن داشته است.
حمایت بانک مرکزی از افزایش قیمت دلار تا جایی که به تعیین قیمت سکه مربوط می‌شود، بیشتر به دلیل نگرانی ازخروج سکه ارزان از کشور است. هشداری که بعضا رییس کل بانک مرکزی بر زبان رانده و اعلام کرده است که سکه دولتی را هیچ‌گاه کمتر از قیمت جهانی به بازار تزریق نخواهد کرد. او با گفتن این جمله که «قیمتی که برای یک کالا در بازار پرداخته می‌شود، نشان‌دهنده ارزش واقعی آن کالا است»، تلویحا از این نظر که یکسان سازی ارز باید در قیمت‌های بالا صورت گیرد، صحه گذارده است.
به هر روی به نظر می‌رسد تا زمانی که سیاست‌های ارزی بانک مرکزی به سامان نشود و تا زمانی که نظام تک نرخی ارز جایگاه از دست رفته خود را دوباره باز نیابد، قیمت سکه بیش از قیمت جهانی طلا ، از نوسان جهت‌دار قیمت دلار در کشور تاثیر می‌پذیرد. آنچه مسلم است بانک مرکزی در یکسان سازی نرخ ارزنگرشی فزاینده به قیمت دلار دارد تا در نهایت قیمت آن را تک نرخی کرده و رو به پایین برگرداند.
بازارداخلی سکه
روز گذشته قیمت سکه در بازار داخلی با 21 هزار تومان افزایش به 596هزارتومان رسید. سکه طرح قدیم نیز با همین میزان افزایش بالاخره با گذر از مرز 600 هزارتومان به نرخ 610 هزارتومان فروخته شد. نیم سکه با 14 هزار تومان و ربع سکه با 4000تومان افزایش قیمت به ترتیب 290 هزار تومان و 149 هزار تومان فروخته شدند. سکه گرمی دیروز تا 82 هزارتومان گران شد. هر مثقال طلای 17 عیار با 4000 تومان به 245 هزار تومان فروخته شد، از این‌رو هر گرم طلای 18 عیار بدون اجرت ساخت900 تومان گران شده و تا56 هزار و 560 تومان بالا رفت.
سکه دولتی
در حالی که سخنگوی بانک ملی در روز‌های اخیر اعلام کرده بود، محدودیتی برای عرضه روزانه5 سکه به مردم در شعب بانک ملی وجود ندارد و از مردم نیز خواسته بود که اگر با کمبود یا تراکمی در شعب منتخب فروشنده سکه مواجه شدند به بازرسان ما زنگ بزنند، برخی گزارش‌ها از تحویل داده نشدن سکه به برخی شعب این بانک از جمله شعبه ایثارمیدان ولیعصر و بانک ملی شعبه میدان هفت تیرحکایت دارد. روز گذشته در ساعت 10 صبح به برخی مراجعان به این شعب گفته شده بود که امروز به ما سکه تحویل داده نشده است.
همان‌طور که انتظار می‌رفت بانک مرکزی قیمت سکه دولتی را هم جهت با قیمت بازار‌های جهانی و داخلی باز هم گران کرد. دیروز قیمت پایه سکه در بانک مرکزی 553 هزار تومان تعیین شد. بر این میزان 22 هزار و 120 تومان مالیات بر ارزش افزوده اضافه شد و قیمت نهایی آن 575 هزار و 120 تومان اعلام شد. فاصله قیمت آن با سکه بازارتقریبا 15 هزار تومان بود. نیم سکه و ربع سکه 5200 تومان و 3120 تومان گران شدند و به ترتیب277 هزارو 600 تومان و همچنین 143 هزار و 520 تومان تعیین شد. قیمت سکه گرمی نیز با 1040 تومان افزایش 76 هزار و 960 تومان فروخته شد.
نرخ ارز دربازار داخلی
دلار آمریکا دیروز در بازاربا 9 تومان افزایش بیشتر به نرخ 1235 تومان رسید. دلار آمریکا در 45 روز گذشته 100 تومان گران شده است. بانک مرکزی دیروز نیز قیمت دلار مرجع را با 9 ریال افزایش تا 10616ریال بالا برد. قیمت یورو نیز با 14 تومان افزایش قیمت به 1767 تومان رسید. افزایش قیمت یورو در بازار داخلی درحالی است که برابری آن در مقابل دلار آمریکا طی روز‌های اخیر تا محدوده 41/1افت کرده است. پوند انگلیس همچنان 2015 تومان است. در همین حال درهم امارات با 4 تومان افزایش تا 337 تومان بالا رفت . دلار کانادا و دلار استرالیا نیز در این بازار همچنان سیر صعودی دارند. دیروز دلار کانادا با 12 تومان افزایش و دلار استرالیا با 10تومان افزایش به ترتیب 1270تومان و 1310 تومان فروخته شدند.روند هیجانی بازارتا حدی است که به گفته برخی از صرافان مردم ریال نگه نمی دارند وآن را بلافاصله به ارزهای خارجی یا طلا تبدیل می‌کنند. در این میان آمار ارائه شده توسط رییس کل بانک مرکزی در مورد میزان سپرده‌های بانکی قابل توجه است. وی در بیست و دومین همایش بانکداری بدون ربا اعلام کرد که رشد سپرده‌ها تا پایان تیرماه سال جاری 4/5درصد بود، در حالی که این میزان در مدت مشابه سال قبل 9 درصد بوده است.
بازارهای جهانی
قیمت جهانی طلا روز گذشته با عبور از مرز 1900 دلار، قیمت 1922 دلار را نیز ثبت کرده و بلافاصله به دلیل فروش عمده توسط برخی سرمایه‌گذاران برای تامین نقدینگی و جبران خسارت ناشی از افت ارزش سهام، با کاهش مجدد روبه‌رو شد تا جایی‌که ارزش آن در ساعت 30/18 به وقت تهران به 1905 دلار بازگشت. بر اساس برخی تحلیل‌ها سطح مقاومتی قیمت طلا 1932 دلار است و پیش‌بینی شده در صورت گذشتن قیمت طلا از این سطح، قیمت آن تا 2000دلار تخت گاز برود. حتی برخی پا را از این شرایط فراتر نهاده و قیمت2500 دلار را برای قیمت طلا تا پایان سال جاری میلادی پیش بینی کرده‌اند. در مقابل برخی نیز با اشاره به افت قیمت طلا بین سال‌های 1980 تا 2001 اشاره کرده‌اند و در دراز مدت منتظر افت قیمت طلا نشسته‌اند. بین این سال‌ها قیمت طلا از 850 دلار به 250 دلار کاهش یافت.
نگرانی‌ها در مورد آینده اقتصاد آمریکا و اروپا همچنان لاینحل به نظر می‌رسد تا جایی که بورس‌های بین‌المللی با افت مداوم شاخص‌ها روبه‌رو هستند.