سرانجام و پس از حدود یک ماه بلاتکلیفی، خودروسازان چهارشنبه هفته گذشته اعلام کردند که با افزایش قیمت محصولاتشان موافقت شده است. هرچند این بار در افزایش قیمت، خبری از شورای رقابت نبود اما به نظر می‌رسد فرمول افزایش قیمت خودرو همچنان بر اساس نرخ تورم بخشی محاسبه شده و این بار با افزایش میانگین 18 درصدی قیمت خودروها موافقت شده است.

این افزایش قیمت در حالی اجرایی شد که حدود یک ماه پیش با دستور رییس جمهوری، تغییر قیمت محصولات ایران خودرو و سایپا متوقف شده و نرخ‌ها به حالت سابق بازگشته بود. این بار اما به نظر می‌رسد که با پیگیری خودروسازان و جمع بندی نهایی میان مسئولان اقتصادی دولت، شرایط برای افزایش قیمت‌ها فراهم شده است.

در حالی خودروسازان مجوز افزایش قیمت محصولات خود را در نیمه دوم آذر دریافت کرده‌اند که بیش از 6 ماه از آخرین مجوز شورای رقابت برای افزایش قیمت خودرو می‌گذشت و با وجود آنکه این شورا وعده داده بود که در هر فصل، قیمت خودرو را بررسی کرده و در صورت نیاز نرخ‌های جدیدی اعلام می‌شود اما در عمل این شورا قیمت‌های جدید را مسکوت گذاشت تا سرانجام در دولت سیزدهم حکم به تصمیم گیری درباره قیمت خودرو در جایی جز شورای رقابت داده شود.

خودروسازان در دور نخست افزایش قیمت‌ها وعده داده بودند که با عرضه هفتگی و فروش فوق العاده محصولاتشان، بر بازار تاثیر مثبت گذاشته و مقدمات کاهش قیمت خودرو را فراهم می‌کنند، در عمل اما با دستور رییس جمهوری برای بازگشت قیمت‌ها در آبان ماه، این فروش فوق العاده متوقف شد تا پس از بالا رفتن قطعی قیمت‌ها، بار دیگر برنامه ریزی برای فروش محصولاتشان از سر گرفته شود، موضوعی که به نظر می‌رسد بازار خودرو نیز انتظار آن را می‌کشد.

سعید موتمنی – رییس اتحادیه فروشندگان خودرو – در گفت و گو با اقتصاد آنلاین درباره وضعیت بازار پس افزایش رسمی قیمت خودرو، بیان کرد: با توجه به اینکه فاصله میان قیمت‌های رسمی و قیمت‌های موجود در بازار به شدت افزایش یافته، با بالا رفتن قیمت‌های رسمی تاثیر مستقیم و بزرگی در بازار مشاهده نمی‌شود و در روزهای گذشته نیز ما واکنش قاطعی از بازار ندیده‌ایم.

وی ادامه داد: بررسی‌ وضعیت بازار نشان می‌دهد که همچنان خرید و فروش بسیار محدود است و حتی بازار از تقاضای کاذب نیز تخلیه شده و از این رو با افزایش قیمت رسمی خودرو، اتفاق خاصی در بازار نیفتاده و نخواهد افتاد.

رییس اتحادیه فروشندگان خودرو با اشاره به افزایش قیمت ارز در هفته گذشته، اظهار کرد: بازار خودرو معمولا به نرخ ارز واکنش می‌دهد و در روزهای گذشته نیز با عبور دلار از کانال 30 هزار تومان، می‌توان افزایش قیمتی بین دو تا سه درصد را مشاهده کرد. البته باید توجه داشت که این افزایش قیمت نیز محدود بوده و با کاهش دوباره نرخ ارز می‌توان انتظار داشت که بالا رفتن قیمت خودرو متوقف شده و حتی نرخ‌ها کاهشی شوند.

موتمنی افزود: در این تردیدی وجود ندارد که با اصرار بر قیمت گذاری دستوری و ایجاد یک فاصله جدی میان قیمت رسمی و قیمت بازار، جز عده‌ای معدود، هیچ یک بازیگران سود نمی‌برند و اگر امروز به جایی رسیده‌ایم که افزایش قیمت رسمی، بر بازار تاثیر ندارد، باید زنگ خطری برای سیاست گذاران باشد.

وی با بیان اینکه از قیمت گذاری دستوری، فقط گروهی که رانت می‌گیرند راضی هستند، گفت: این چه سیاستی است که در آن نه خودروساز سود می‌کند و نه در نهایت نفع آن به مصرف کننده نهایی می‌رسد. تنها گروهی که از این بستر سود کرده‌اند آنهایی هستند که خودرو ثبت نامی خریده‌اند که مردم عادی دستشان از آن کوتاه است و با افزایش قیمت رسمی، تنها دامنه رانت این افراد قدری محدود شده است.

رییس اتحادیه فروشندگان خودرو ادامه داد: این سیاست که تنها برای عده‌ای محدود که رانت دارند مثبت است باید متوقف شود و لااقل برای مدت کوتاهی با صدور مجوز واردات با تعرفه پایین با انحصار نیز مقابله شود. با ورود خودروهای خارجی، هم خودروسازان داخلی به سمت افزایش کیفیت محصولات خود پیش می‌روند و هم با افزایش رقابت و تنوع گزینه‌های جامعه در بازار، می‌توان انتظار داشت که قیمت در برخی حوزه‌ها کاهش پیدا کند.

موتمنی با تاکید بر اینکه با افزایش قیمت خودرو، حالا زمان عمل به وعده‌های خودروسازان فرا رسیده، توضیح داد: خودروسازان گفته بودند که با افزایش قیمت خودرو، آنها محصولات خود را با سرعت بیشتری و در قالب فروش‌های فوق العاده به بازار عرضه خواهند کرد. حالا که دولت با افزایش قیمت موافقت کرده باید دید خودروسازان چه قدر در عمل به وعده‌های شان و عرضه نزدیک به 100 هزار خودرو ناقص باقی مانده در پارکینگ‌ها پایبند هستند.

وی با بیان اینکه به محض افزایش قابل توجه عرضه، قیمت خودرو ریزشی خواهد شد، خاطرنشان کرد: اگر امروز خودرو 206 با قیمت 260 میلیون تومان معامله می‌شود، یکی از اصلی‌ترین دلایلش کمبود عرضه است. اگر خودروسازان برای محصولات خود تنها عرضه روزانه را در نظر بگیرند، بخش قابل توجهی از تقاضای باقی مانده در بازار تخلیه شده و قیمت‌ها کاهش می‌یابند. امروز در بازار خودرو تقاضای کاذب به شدت کم شده و بسیاری از متقاضیان در واقع مصرف کننده‌هایی هستند که از سویی توان خرید خودرو از کارخانه را ندارند و از سوی دیگر صبر کرده‌اند تا شاید در آینده قیمت‌ها کاهشی شود، اگر خودروسازان بتوانند تولید و عرضه محصولاتشان را افزایش دهند، می‌توان انتظار داشت که لااقل بخشی از افزایش قیمت رخ داده در ماه‌های گذشته متوقف شده و برخی خودروها ارزان‌تر شوند.