بسیاری از فعالان حوزه اقتصاد و شماری از مسئولان، تغییر ریل در اقتصاد ایران و تکیه بر بخش‌های مغفول مانده ظرفیت‌های داخلی را یکی از راهکارهای مهم و تاثیرگذار در توانمندی اقتصادی کشور می‌دانند؛ حرکتی که می‌تواند جایگاه ایران را در جهان تقویت کرده و بخش اعظمی از مشکلات را رفع کند.

استاندار فارس، یکی از مسئولانی‌ست که طی هفته‌های اخیر بارها در خصوص تغییر ریل اقتصادی در کشور و خصوصا این استان، اظهارنظر و تاکید کرده است که بخش معدن و صنایع معدنی، از حوزه‌های دارای ظرفیت برای هدف‌گذاری‌های اقتصادی است.

دکتر محمدهادی ایمانیه، تاکید دارد که اگر تغییر ریل اقتصاد در فارس با موفقیت انجام شود، طی سال‌های آتی می‌توان شاهد رفع بخش مهمی از مشکلات اقتصادی کنونی بود.

ایمانیه، که در هفته گذشته از معادن شمال فارس بازدید و بر لزوم برنامه‌ریزی بر جلوگیری از خام فروشی و اختصاص بخشی از درآمدهای معدنی به ایجاد صنایع فرآوری محصولات در این بخش، تاکید کرده بود، اعتقاد دارد که امروز قسمت اعظم محصولات معدنی فارس، به شکل خام صادر شده و بعد از فرآوری در سایر کشورها، با قیمت‌های بالاتری به کشور وارد می‌شود.

استاندار فارس همچنین با اشاره به وجود مشکلاتی در بخش صنعت این استان، تاکید دارد که تنها بخش کوچکی (حدود ۱۵ درصد) از کل ظرفیت شهرک‌های صنعتی فارس، در حال بهره‌برداری است که اگر این میزان، به شکلی منطقی افزایش یابد، قطعا قابلیتی مطلوب برای حل مشکل بیکاری در این استان و حتی کشور فراهم خواهد شد.

تنها بخش کوچکی (حدود ۱۵ درصد) از کل ظرفیت شهرک‌های صنعتی فارس، در حال بهره‌برداری است

ایمانیه در خصوص بسترسازی برای ایده‌هایش در حوزه معادن و صنعت، دستوراتی نیز صادر کرده که امیدواری‌هایی را برای آغاز حرکتی پرشتاب در تغییر ریل اقتصاد فارس، ایجاد کرده است.

رئیس خانه صمت استان فارس نیز در این خصوص با ایمانیه، استاندار فارس هم عقیده بوده و تاکید دارد که تغییر ریل اقتصاد فارس از بخش صنعت و کشاورزی به سمت صنایع معدنی، می‌تواند گره‌گشای بخشی از مشکلات فارس و حتی کشور باشد.

سهراب شرفی با بیان اینکه امروز تقریبا همه تولیدات معدنی فارس، به شکل خام صادر می‌شود، تاکید کرد که اگر به سمت ایجاد و توسعه صنایع معدنی حرکت کنیم، قطعا قادر خواهیم بود با یک برنامه ده ساله، جهان را در بخشی از موادخام مورد نیاز صنایع مختلف، به ایران وابسته کرده و بر این محور، ضمن ایجاد اشتغال، رونق اقتصادی و .... مشکلات کشور را یک به یک حل کنیم.

شرفی البته تاکید کرد که این حرکت، نیازمند یک عزم جدی و پیگیری بوده و باید با برنامه‌ریزی دقیق و بر اساس نظرات کارشناسان و با سرعت اجرایی شود تا شاهد تاثیرات آن باشیم و اگر در مسیر ناهمواره قوانین دست و پاگیر و بروکراسی اداری، قرار گیرد، قطعا، به نتیجه مطلوب نمی‌رسد.

طی چهاردهه گذشته در کشور به شدت به سمت صنعت رفتیم و در فارس، همراه با توسعه کشاورزی، شهرک‌ها و نواحی صنعتی را گسترش دادیم، اما به دلایل مختلفی موفق نبوده‌ایم.

رئیس خانه صمت استان فارس گفت: طی چهاردهه گذشته در کشور به شدت به سمت صنعت رفتیم و در فارس، همراه با توسعه کشاورزی، شهرک‌ها و نواحی صنعتی را گسترش دادیم، با این امید که امروز وضعیت اقتصادی مطلوبی را شاهد باشیم؛ اما به دلایلی موفق نبودیم؛ امروز تنها راه، تغییر ریل اقتصاد است؛ دیگر نمی‌توان توسعه صنایع و کشاورزی را دنبال کرد؛ باید سیاست‌ها تغییر کند و این تغییر نیازمند تحول و دگرگونی در تفکر و نگاه مدیران و برنامه‌ریزان است، بایت پایانه فکری مسئولان تغییر کند.

شرفی گفت: باید با جدیت نسبت به ممنوعیت کشاورزی در اراضی و مناطق درجه سه و چهار و پنج و .... تصمیم‌گیری کنیم و اراضی درجه یک را با تدابیر و راهکارهای جدید و بهره‌گیری از شیوه‌های نوین آبیاری و کشاورزی به کشت محصولات استراتژیک اختصاص داده و در اراضی درجه ۲ هم به کشاورزی مشروط بپردازیم.

او اضافه کرد: قطعا باید کشاورزان به سمت صنایع معدنی سوق داده شده و با در نظر گرفتن تسهیلات ارزان قیمتی که تاکنون بخش کشاورزی به وفور از آن بهره‌مند بوده، فرآوری محصولات معادن را دنبال کنیم. البته این موضوع نیازمند ایجاد و ارتقاء مهارت‌ها است.

شرفی با بیان اینکه امروز باید شجاعت تغییر در تفکرات ۲ هزارساله خود را داشته باشیم و از کشاورزی به شکل کنونی، دل بکنیم و به سمت استفاده از ظرفیت معادن باشیم، گفت: معادن در ایران یک ظرفیت تمام نشدنی است؛ پتانسیلی که تاکنون به شکل کامل و دقیق مورد استفاده قرار نگرفته، بلکه تنها محصول خام را استخراج و صادر کرده‌ایم، حال اینکه ایران ظرفیت تبدیل شدن به بزرگترین تولیدکننده مواد اصلی تولید را دارد.

باید شجاعت تغییر در تفکرات ۲ هزارساله خود را داشته باشیم و از کشاورزی به شکل کنونی، دل بکنیم و به سمت استفاده از ظرفیت معادن باشیم

او گفت: در کشور بالغ بر ۷۰ نوع و در فارس بیش از ۳۰ نوع ماده معدنی داریم که بعضا منحصر به فرد بوده و به لحاظ کیفیت مطلوبیت مورد نظر را دارد، فارس در جهان رتبه ۱۵ و در ایران رتبه ۶ در عرصه معدن و محصولات معدنی را دارد، حال اینکه چنین ثروتی، کمترین تاثیر را در اقتصاد ما داشته است.

شرفی با بیان اینکه کشورهایی نظیر ژاپن و مالزی و ... چگونه از کمترین میزان ظرفیت‌ها بیشترین بهره را برده و در صدر اقتصاد جهان ایستاده‌اند، گفت: چه قبول کنیم چه نکنیم، فارس استانی صنعتی نیست، بعد از آن همه زور زدن و تحمیل هزینه‌های سنگین به جامعه، در بخش صنعت چقدر پیشرفت داشتیم؟ چرا در بخش‌هایی نظیر گردشگری با آن همه پتانسیل و معادن با ظرفیت خدادادی و تمام نشدنی، سرمایه‌گذاری کافی انجام نشده است؟

رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی فارس با تصریح اینکه تزریق منابع اقتصادی سنگین به یک زمین لم‌یزرع به نام صنعت، نتیجه نداد و مدام بر تعداد شهرک‌های صنعتی اضافه شد، امروز بیش از 2 هزار قطعه زمین صنعتی در فارس داریم، بلااستفاده؛ علت موفق نبودن در این مسیر اینست که ظرفیت فارس چیز دیگریست.

شرفی گفت: فارس به لحاظ توانمندی‌های گردشگری، در بخش‌های مختلف تاریخی، طبیعی، مذهبی و پزشکی و سلامت، جایگاه و ظرفیتی ویژه بود؛ سال‌ها شعار توسعه گردشگری سلامت را دادیم، اما در عمل طی چهاردهه گذشته حتی یک بیمارستان دولتی با استانداردهای جهانی نساختیم.

او با بیان اینکه زمانی شیراز قطب پزشکی کشور و حتی منطقه بود، اما امروز بیماران این استان هم برای دریافت خدمات تخصصی به یزد می‌روند!! گفت: ما امروز در کل کشور یک دپارتمان سوختگی که همه خدمات پزشکی مورد نظر در این بحث را ارائه دهد نداریم؛ بیمارستان نمازی را که زمانی بزرگترین و مجهزترین بود، از نظر بگذرانیم و با مراکز درمانی کشوری نظیر ترکیه، مقایسه کنیم.

شرفی گفت: به جای آنکه براساس ظرفیت‌ها و با در نظر گرفتن نگاه‌ها و توصیه‌های کارشناسان برنامه‌ریزی و حرکت کنیم، آب غیرقابل جایگزین، این مایه حیات را صرف کاشت هندوانه و گوجه کردیم به فکر رسیدن به خودکفایی و صادرات محصولاتی که در کشورهای مقصد به دلیل نداشتن استانداردهای لازم، معدوم می‌شود!!

این فعال اقتصادی یکی از دلایل مشکلات امروز اقتصاد را توجه نکردن به منابع و دارایی‌ها دانست و گفت: به واقع تاکنون به این موضوع اندیشیده‌ایم که وظیفه وزارت اقتصاد و دارایی چیست؟ آیا فقط دریافت مالیات و دنبال کردن فرار مالیاتی و گرفتن یقه بخش تولید و ...؟ آیا وظیفه این دستگاه عریض و طویل، ارزیابی منابع و دارایی‌ها و ارائه برنامه برای حفظ و ارتقا و بهره‌وری مناسب آن‌ها نیست؟ در این زمینه چه کرده‌ایم.

وظیفه وزارت اقتصاد و دارایی چیست؟ آیا فقط دریافت مالیات و دنبال کردن فرار مالیاتی و گرفتن یقه بخش تولید و ...؟

رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت فارس با بیان اینکه تاکنون حمایت کافی از فعالان بخش معدن هم انجام نشده است، گفت: اگر تسهیلات ارزان قیمت در اختیار فعالان این بخش و سرمایه‌گذاران قرار گیرد، به حتم می‌توان زمینه ایجاد و توسعه صنایع معدنی را در هر نقطه از فارس متناسب با ظرفیت موجود آن منطقه ایجاد کنیم.

او با بیان اینکه امروز شهرک‌های صنعتی تنها جنگل سوله است و تنها بخش اندکی از ظرفیت بزرگ ایجاد شده مورد استفاده قرار دارد، گفت: در حوزه صنعت، به دلایلی موفق عمل نکرده‌ایم و امروز هم توسعه صنعتی پاسخگو نیست زیرا به اندازه نیاز موجود، صنعت ایجاد شده است؛ اگر کارخانه‌ها و صنایع در بخش‌های مختلف با تمام توان اسمی وارد عرصه تولید شوند، برای جمعیتی سه برابر ایران کالا تولید می‌کنیم، اما این کالا باید بازار داشته باشد، که ندارد.

شرفی با تصریح اینکه کالای معدنی ایران، بازار انحصاری و مناسبی را دارد، گفت: با نگاه و اهتمامی که در مدیریت ارشد استان فارس وجود دارد، می‌توان به آینده صنایع معدنی امیدوار بود و زمینه را برای تحولی بزرگ طی یک دهه پیش رو، فراهم کرد.

رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت استان فارس با تاکید براینکه آب به عنوان اصل حیات، متعلق به مردم بوده و نمی‌توان مالکیت خصوصی را بر آن حاکم دانست، گفت: باید این واقعیت را بپذیریم که کشاورزی به شیوه کنونی، پاسخگو نیست و نباید دنبال شود؛ می‌توان با کمترین میزان تنش در بخش کشاورزی، ریل اقتصاد فارس و کشور را به سمت صنایع معدنی سوئیچ کنیم و آینده را آنگونه که شایسته این مردم است بسازیم.

امروزه، تقریبا تمام محصولات معدنی استان فارس، به شکل خام و بلافاصله بعد از استخراج، با هدف صادرات، به بنادر جنوبی کشور منتقل شده و بعد از فرآوری در سایر کشورها، با قیمت‌های گزافی مجددا وارد کشور می‌شود.

این در حالیست که در گذشته، عمده سهم جامعه از صنایع معدنی، اندک درآمدی بود که گاه و بیگاه از محل حقوق دولتی معادن، نصیب می‌شد، حقوقی که به گفته استاندار فارس امروز به شکل کامل هم پرداخت نمی‌شود.