لایحه اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم آبان ماه سال گذشته به مجلس ارائه شد و یک فوریت آن نیز به تصویب رسید اما در حالی که بنا بود تا پایان سال 1391 مصوب و به دولت ابلاغ شود عملا چنین اتفاقی رخ نداد به طوری که رحیم ممبینی، معاون بودجه معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی،‌ اعلام کرد که یکی از علل تاخیر در ارائه لایحه بودجه انتظار برای تصویب لایحه مالیاتی بود و اگر تصویب می‌شد، دست ما را در تعریف درآمدهای مالیاتی باز می‌گذاشت.

وی همچنین با بیان این که با توجه به عدم تصویب لایحه مالیاتی،‌ برخی موارد لایحه را در لایحه بودجه 92 پیش‌بینی کردیم، گفته بود که ظرفیت مالیاتی کشور واقعا بالاست به طوری که در همین وضع موجود آنچه باید مالیات بگیریم و آنچه پرداخت می‌شود 50 درصد تفاوت دارد یعنی ظرفیت مالیاتی در کشور دوبرابر وضع موجود است.

اما در جریان تصویب لایحه بودجه سال جاری در مجلس شورای اسلامی برخی از بندهای پیشنهادی دولت حذف شد که بنا به اعلام مسوولان دولتی در پی این اقدام سازمان امور مالیاتی با مشکلات بیشتری در وصول مالیات مواجه خواهد شد.

همچنین بندهایی به لایحه اضافه شده که یکی از آن بندها، بخشودگی جرائم مالیاتی عملکرد سال 90 و 91 و 92 ناشی از تأخیر در پرداخت است.

در این راستا محمد قاسم پناهی، قائم مقام سازمان امور مالیاتی کشور معتقد است که اگر چه این موضوع در راستای حمایت از تولید مطرح است و سازمان مالیاتی نیز در رابطه با بخشودگی جرائم تأخیر بخصوص واحدهای تولیدی، مساعدت‌های قانونی لازم را به آنها می‌کند، اما بخشودگی جرائم بدون بررسی و در نظر گرفتن شرایط هر کدام از مودیان که در قانون پیش بینی شده و حکم کلی دادن، نوعی فرهنگ عدم پرداخت به موقع مالیات را در مودیان ایجاد می‌کند و کسانی که مالیات‌های خود را به موقع پرداخت نکرده‌اند از این موضوع بیشتر نفع خواهند برد.

وی همچنین افزود: اصولا در تمام نظام های مالیاتی برای پرداخت به موقع مالیات ضمانت‌های اجرایی بالایی در نظر گرفته می‌شود که یکی از این ضمانت‌های اجرا در قانون مالیاتهای مستقیم این است که کسانی که مالیات‌های خود را پرداخت نکنند نظام مالیاتی می تواند از خروج آنها به خارج از کشور جلوگیری کند.

پناهی گفت: رقمی که قانون فعلی در نظر گرفته حداقل 10 میلیون ریال بدهی است و این رقم در شرایط فعلی جامعه پایین است بنابراین دولت در بررسی لایحه در کمیسیون تلفیق موافقت کرد که این رقم به یک میلیارد ریال افزایش پیدا کند اما کمیسیون تلفیق این رقم را پنج میلیارد ریال در نظر گرفته که این موضوع هم باعث تضعیف ضمانت‌های اجرایی در راستای وصول و تحقق مالیات‌ها در سال 1392 می‌شود.

در واقع بنا به اعلام مسوولان دولتی مجلس بدون توجه به آثار مثبت این بندها در اقتصاد کشور و تامین منابع مالی برای اجرای برنامه‌های پیشرفت کشور، این بندها را در کمیسیون تلفیق حذف کرده که این تصمیم علاوه بر تاخیر در اجرای طرح جامع مالیاتی، موجب اتلاف منابع می‌شود.

به علاوه این اقدامات در شرایطی صورت گرفته که با توجه به شرایط کشور و تحریم‌های اعمال شده باید به سمتی برویم که بودجه جاری از طریق مالیات تامین شود و در واقع مالیات باید نسبت به مدیریت اقتصادی کشور نقش موثرتری ایفا کند.