نوسان طلا در دو ماهه نخست امسال قیمت انرا به سه سال قبل بازگردانده است، قیمت در اونس طلا دربازار جهانی طی دو ماهه نخست امسال معادل 1473 دلار رسیده است، این رقم بسیار نزدیک به متوسط قیمت هر اونس طلا در سال 89 است که رقمی معادل 1420 دلار بوده است.

اما به رغم این نزدیکی نرخ طلا در بازار ایران اصلا منطبق با قیمت های سال 89 نیست. قیمت هر سکه بهار آزادی به طور متوسط در سال 89 معادل 349 هزار تومان بوده است این در حالی است که متوسط قیمت هر سکه بهار آزادی در دو ماهه نخست امسال معادل یک میلیون 336 هزار تومان بوده این وضعیت نشان می دهد میزان کاهش ارزش ریال در سه ساله ای که اتفاقا منطبق با دوره اجرای قانون هدفمندی یارانه هاست تا چه حد بوده است، این مقایسه ساده نشان می دهد طی سه سالی که پشت سر گذاشته ایم ارزش پول ملی در کشور به یک چهارم کاهش پیدا کرده است.


قیمت سکه از سال 71 تا اردیبهشت 92

متاسفانه در این وضعیت بر خلاف آنچه که برخی طراحان شوک درمانی و طرح های تعدیل پیش بینی می کردند تحول خاصی در فضای صادراتی کشور رخ نداده و کاهش ارزش پول ملی نه تنها به افزاش صادرات منجر نشده بلکه بار مضاعفی نیز به تولید داخلی وارد ساخته است.

نگاه دقیق تر به رشد رقمی صادرات طی سالها سالهای 89 تا 91 نشان می دهد آنچه ارقام صادرات ایران را افزایش داده است محصولات پتروشیمیایی، محصولات خام معدنی از جمله سنگ آهن، میعانات گازی و در نهایت LPG بوده است که همه این کالاها به عنوان مواد اولیه به کشورهایی مانند چین صادر و در عوض محصولات تولید شده از همین مواد خام با ارزش افزوده ای چندین برابر به بازار ایران سرازیر شده است.

از سوی دیگر کاهش ارزش ریال در داخل فشار زیادی بر طرف تقاضا وارد کرده است، کاهش توان خرید اقشار کم درآمد در این دوره زمانی به قدری محسوس است که نیازی به اثبات یا ارایه سند ندارد، این کاهش تقاضا به غیر از افت سطح رفاه عمومی و افزایش شکاف طبقاتی می تواند به عنوان یک عامل منفی در رشد اقتصادی و بحرانی جدی برای صنایع کشور بدل شود، صنایعی که توان خروج ازمرزهای ایران را ندارند و کاملا وابسته به مصرف کننده داخلی هستند طی چند سال گذشته به دلیل حجم بالای واردات زیر ظرفیت فعالیت می کردند و از امروز به بعد با نبود تقاضا دلیلی برای ادامه همین فعالیت نیم بند نیز نخواهند داشت.


قیمت اونس طلا در بازار جهانی طی سال 71 تا اردیبهشت 92

قیمت طلا در داخل به عنوان شاخصی برای نشان دادن کاهش ارزش ریال مورد استفاده قرار گرفته از دیگر سو نشان می دهد کسانی که به جای فعالیت مولد در بازار غیر مولدی مانند طلا سرمایه گذاری کرده اند تا چه حد منتفع شده اند.

همانطور که اشاره شد قیمت هر سکه طلا در سال 89 معادل 349 هزار تومان بوده و امروز به 1.3 میلیون تومان رسیده یعنی 280 درصد بازدهی. ولی اگر یک صاحب سرمایه با وارد کردن سرمایه خود در بازاری مانند بورس در نهایت طی سه سال گذشته با به جان خریدن ریسک سهم تا 120 درصد سود می کرده است، با سپرده گذاری در سیستم بانکی در نهایت 75 درصد سود کسب می کرده است و در بخش های مختلف تولید به سختی می توان باور کرد که بازدهی بیش از 50 درصد در این دوره زمانی کسب کرده باشد.

این مقایسه نشان از تاثیر کاهش ارزش ریال در بی انگیزه سازی صاحبان ثروت در سرمایه گذاری مولد است، متاسفانه در سالهای اخیر طرحهایی مانند طرح های زود بازده به خوبی نشان داد به جای تبدیل ثروت به سرمایه شاهد تبدیل سرمایه ها به ثروت و خروج از بازارهای مولد هستیم.