در حالی که صعود نرخ ارز و افزایش قیمت جهانی به صعود بهای میلگرد به کانال ۱۸‌هزار تومان در هفته ابتدایی بازگشایی بازار در سال ۱۴۰۱ منجر شده بود، انباشت محصول در انبار تجار داخلی باعث شد ظرف یک‌روز بهای میلگرد در بازار آزاد به کانال ۱۷‌هزار تومان عقب‌‌‌نشینی کند.

در این شرایط، واکنش بورس‌کالا به تغییرات حاکم بر بازار آهن و فولاد کشور متناسب با عقبگرد قیمتی در بازار آزاد مقاطع طویل فولادی نبود و این موضوع باعث شد استقبال از رینگ شمش فولاد در روز سه‌‌‌شنبه، شانزدهم فروردین، کاهش داشته باشد و با توجه به قیمت پایه تعیین‌شده برای عرضه میلگرد در روز چهارشنبه هفدهم فروردین، احتمال عدم‌استقبال متقاضیان از رینگ مقاطع طویل فولادی نیز به قوت وجود داشته باشد.

در این شرایط استمرار رونق در بازارهای صادراتی، احتمال قطعی برق در هفته‌‌‌های پیش‌رو و افزایش نرخ ارز از رشد قیمتی در بازار داخل حمایت می‌کند؛ اما انباشت محصول در انبار تجار و احتمال به نتیجه رسیدن مذاکرات احیای برجام می‌‌‌تواند به سرعت‌‌‌گیری جدی در مسیر رشد بهای فولاد بدل شود.

عدم‌استقبال نوردکاران از شمش فولاد 15‌هزار تومانی

در دو هفته ابتدایی سال 1401، قیمت عرضه شمش فولاد در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران برای اولین رتبه در طول عرضه این محصول در این بازار به کانال 15‌هزار تومان صعود کرد. افزایش نرخ ارز و صعود قیمت صادراتی شمش فولاد در بازار داخل از رشد قیمت عرضه این محصول در بازار فیزیکی بورس کالای ایران حمایت کرد.

اغلب فعالان بازارهای مالی و کالایی کشور انتظار داشتند که مذاکرات احیای برجام در روزهای پایانی سال به نتیجه برسد؛ اما این برآورد محقق نشد و همین امر باعث شد مجددا نرخ ارز نیمایی و آزاد در بازار داخل افزایشی شود و این موضوع از رشد قیمتی در بازارهای مالی و کالایی کشور حمایت کرد. افزایش نرخ ارز نیمایی در روزهای ابتدایی سال 1401 و صعود همزمان بهای شمش فولاد صادراتی از رشد قیمت عرضه شمش فولاد در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران حمایت کرد.

در هفته ابتدایی بازگشایی بازارها در فروردین امسال یعنی هفته منتهی به ‌روز جمعه 12 فروردین‌ماه حدود 180‌هزار تن شمش فولاد با نرخی در بازه 14‌هزار و 600 تومان تا 15‌هزار و 100تومان به ازای هر کیلوگرم در رینگ صنعتی بورس‌کالای ایران عرضه شد که از این میزان بالغ بر 80‌هزار تن شمش با میانگین نرخ 15‌هزار و 100تومان به ازای هر کیلوگرم مورد معامله قرار گرفت و به این ترتیب برای اولین بار در تاریخ، نرخ معامله شمش فولاد در بازار فیزیکی بورس کالای ایران به کانال 15‌هزار تومان صعود کرد.

قیمت پایه عرضه شمش فولاد در هفته جاری (منتهی به‌ روز جمعه 19 فروردین) برابر 15‌هزار تا 15‌هزار و 460تومان تعیین شد؛ فولادسازان در روز سه‌‌‌شنبه شانزدهم فروردین، بالغ بر 188‌هزار تن شمش فولاد (مطابق اطلاعیه عرضه) در بورس‌کالا عرضه کردند. اما متقاضیان از شمش فولاد عرضه‌شده با این نرخ استقبال چندانی نداشتند و حدود 94‌هزار تن تقاضا برای شمش فولاد در این روز به ثبت رسید که در نهایت به معامله حدود 61‌هزار تن شمش فولاد از رینگ صنعتی بورس‌کالای ایران منجر شد. کاهش محسوس حجم فروش شمش فولاد در رینگ صنعتی بورس‌کالا در هفته جاری در واقع «نه» نوردکاران به شمش گران بود. 61‌هزار تن شمش فولاد معامله‌شده در این بازار نرخی برابر 15‌هزار و 200تومان داشت که با احتساب مالیات ارزش‌افزوده و کارمزد ارکان بورس قیمت تمام‌شده این شمش به 16‌هزار و 600تومان می‌‌‌رسد.

حمایت سیگنال جهانی از رشد نرخ پایه شمش فولاد

سیگنال جهانی از رشد نرخ شمش فولاد در بازار داخل حمایت می‌کند. در حالی که براساس گزارش موسسه «فست‌‌‌مارکت» میانگین ماهانه قیمت فروش شمش فولاد صادراتی ایران فوب خلیج‌فارس در ماه فوریه 2022 برابر 585دلار به ازای هر تن بود؛ نرخ فروش شمش فولاد صادراتی ایران در روز پایانی ماه مارس به 692دلار تا 700دلار به ازای هر تن رسید. این ارقام بیشترین نرخ معامله بیلت صادراتی ایران ظرف بیش از دوسال گذشته و از ابتدای شیوع ویروس کرونا بوده است.

حمله روسیه به اوکراین و ادامه‌‌‌دار شدن این جنگ ظرف یک‌ماه و نیم اخیر، زمینه صعود نرخ اغلب کامودیتی‌‌‌ها را در بازارهای جهانی فراهم کرد. در این میان، فولاد دیرتر از سایر مواد صنعتی وارد مسیر رشد قیمتی شد؛ اما در نهایت ادامه‌‌‌دار شدن این جنگ با محدودیت در تبادلات تجاری در دریای سیاه، افزایش نرخ انرژی در دنیا و محدودیت صادرات مواد اولیه فولادسازی از سوی روسیه و اوکراین باعث شد تا فولاد نیز وارد مسیر رشد قیمتی شود.

جنگ در اروپای شرقی زمینه صعود نرخ فولاد در بازارهای جهانی را فراهم کرده؛ اما این سوال مطرح است که این اثرگذاری تا چه زمانی ادامه پیدا می‌کند. روسیه سهمی مهم در تامین انرژی دنیا دارد و به این ترتیب استمرار این جنگ با توجه به پیامدهای تحریم اقتصادی روسیه و واکنش این کشور به تحریم‌‌‌ها از بالا ماندن قیمت انرژی در سال‌جاری حمایت می‌کند.

حفظ سطوح بالای قیمتی برای انرژی به شکل بنیادی از بالا ماندن نرخ اغلب کامودیتی‌‌‌ها با توجه به افزایش هزینه تولید و حمل حمایت می‌کند. اما استمرار این جنگ با کاهش رشد اقتصادی دنیا می‌‌‌تواند به افت تقاضا نیز منجر شود که این موضوع سیگنالی منفی برای بازارهای کالایی در بلندمدت خواهد بود.

جنگ روسیه و اوکراین چشم‌‌‌انداز رشد اقتصادی در نقاط مختلف دنیا را کاهش می‌دهد و در حالی که بانک جهانی برای سال 2022 پیش‌بینی میانگین رشد اقتصادی 1/ 4درصدی را داشت، این پیش‌بینی به 3/ 3‌درصد کاهش پیدا کرده است. افت رشد اقتصادی در نقاط مختلف دنیا زمینه کاهش تقاضا برای محصولات صنعتی از جمله فولاد را فراهم می‌کند. افت تقاضا در شرایطی که هزینه تولید متاثر از صعود نهاده‌‌‌های آن افزایش قیمت داشته، می‌‌‌تواند بازار را با چالش رکود تورمی روبه‌رو کند.

میلگرد کانال 18‌هزار تومانی را از دست داد

ظرف هفته ابتدایی فروردین، میلگرد در بازار آزاد تهران به کانال 18‌هزار تومانی صعود کرد و به گفته فعالان بازار آزاد تا 18‌هزار و 800تومان نیز رشد نرخ داشت. بهبود بازارهای صادراتی شمش و محصولات فولادی کشور، احتمال افزایش تقاضا برای مقاطع طویل فولادی در هفته‌‌‌های پیش‌رو و مطرح شدن خبر احتمال قطعی برق ظرف سال‌جاری از مهم‌ترین دلایل صعود قیمتی میلگرد در این زمان بود. اما انباشت میلگرد در انبارهای تجار باعث شد در هفته جاری نرخ میلگرد به‌سرعت به کانال 17‌هزار تومانی عقب‌‌‌نشینی کند.

در این شرایط، بازه قیمتی اعلامی برای عرضه میلگرد در عرضه روز چهارشنبه هفدهم فروردین‌ماه برابر 16‌هزار و 200تومان تا 16‌هزار و 680تومان به ازای هر کیلوگرم تعیین شد که با احتساب مالیات ارزش‌افزوده این نرخ به 17‌هزار و 700تومان تا 18‌هزار و 200تومان می‌‌‌رسد. تعیین نرخی بالاتر از قیمت بازار آزاد برای عرضه میلگرد در بورس‌کالا باعث می‌شود تا استقبال از رینگ امروز کاهش داشته باشد.

تیرآهن منتظر رشد قیمت باشد؟

قیمت پایه عرضه تیرآهن طی امروز برابر 15‌هزار و 200تومان تا 15‌هزار و 650تومان تعیین شده است.

این نرخ از سویی تنها 100تومان به ازای هر کیلوگرم با نرخ پایه شمش فولاد فاصله قیمتی دارد و از سوی دیگر، ‌هزار تومان به ازای هر کیلوگرم با قیمت عرضه میلگرد فاصله دارد. این موضوع بیانگر عدم‌برنامه‌‌‌ریزی متقن (پیش‌بینی‌‌‌محور) در تعیین قیمت پایه شمش و محصولات فولادی است؛ چرا که هزینه تبدیل شمش به میلگرد و تیرآهن چندان تفاوتی نداشته و فاصله 100تومانی در نظر گرفته‌شده میان نرخ شمش منطقی نیست.

به گفته فعالان بازار مقاطع طویل فولادی، در حال حاضر عمده تیرآهن تولید در داخل از نوع گریدهایی است که عمدتا مصرف داخلی دارد، اما تعیین نرخ پایه تیرآهن به شیوه فعلی باعث می‌شود سازندگان داخلی به سمت تولید گریدهای صادراتی بروند. این موضوع نیز زمینه رشد نرخ تیرآهن در ماه‌‌‌های پیش‌‌‌رو را فراهم می‌کند.