در هفته ای که گذشت، فعالان بازار ارز شاهد افت نسبی تقاضا و افزایش عرضه ارز به واسطه قانون جدید مبارزه با قاچاق کالا و ارز بودند. زیرا در قانون اصلاحی قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز با تعیین مصادیق قاچاق ارز، برای عرضه، حمل یا نگهداری این ارزها مجازات‌های سنگینی در نظر گرفته است. در بند ح ماده الحاقی ۲ مکرر اصلاحیه در این رابطه تأکید می‌کند که «عرضه، حمل یا نگهداری ارز فاقد صورتحساب خرید معتبر یا فاقد مجوز ورود توسط اشخاصی غیر از صرافی، بانک یا موسسه مالی اعتباری دارای مجوز از بانک مرکزی» مصداق قاچاق ارز بوده و البته تصریح شده که «ورود ارز به کشور تا سقف تعیینی توسط بانک مرکزی از شمول این بند خارج است». در ادامه همین بند آمده است: «مالکان ارز در خصوص ارزهایی که قبل از لازم‌الاجراء شدن این قانون در اختیار داشته‌اند و مازاد بر میزان معافیت ارز قابل حمل و نگهداری اعلامی از سوی بانک مرکزی و فاقد صورتحساب معتبر است، مکلفند ظرف سه ماه نسبت به ثبت اطلاعات در سامانه اقدام کنند». به این ترتیب افرادی که ارز خانگی نگهداری می کنند باید مراقب باشند که پس از اجرای این قانون اگر دارایی ارزی خود را در سامانه ثبت نکنند ممکن است به عنوان کالای قاچاق با آن برخورد شود. بنابراین روند شکل گرفته در بازار ارز به گونه ای بوده است که عرضه ارزهای خانگی افزایش یافته و در کنار رصد هوشمندانه بازارساز و استفاده از سازوکار بازار متشکل ارزی و سامانه نیما برای تامین نیاز ارزی متقاضیان، تعدیل شاخص ارزی رقم خورده است.

بازار آزاد ارز دیگر رسمی نیست

احمد لواسانی رییس شورای عالی کانون صرافان در این رابطه در گفتگو با خبرنگار ایبِنا با اشاره به شکل‌گیری بازار آزاد در سال‌های اخیر و جولان دلالان ارز اظهار داشت: بر اساس قانون جدید که از سوی رئیس مجلس ابلاغ شده است، بازار آزاد ارز دیگر رسمی نیست و ثبت معاملات ارزی در سامانه ارزی ضرورت دارد.

وی با اشاره به اینکه در قوانین گذشته، بعضا از عبارت بازار آزاد استفاده شده است اظهار داشت: به نظر بنده این قانون آمده است که مشکلات گذشته را حل کند و بر این اساس بایستی تمام معاملات به شبکه مجاز منتقل شود.

وی همچنین با اشاره به وجود ارز چند نرخی در سال‌های اخیر و تمایل برخی افراد به بازار آزاد اظهار امیدواری کرد که در آینده نزدیک با حذف ارز ترجیحی به سمت کم کردن فاصله بین نرخ ها در بازارها برویم؛ در نتیجه در صورت تحقق این موضوع و شکل‌گیری ارز تک نرخی، شاهد کاسته شدن از حجم بازار آزاد خواهیم بود و قانون در این راستا می‌تواند کمک کند.

به گفته لواسانی، اقتصاد کشورمان در شرایط یک جنگ اقتصادی تمام عیار است و این طبیعی است که قوانین سخت‌گیرانه ای در حوزه معاملات ارزی داشته باشیم اما از آن سو نیز باید مراقب باشیم که این قوانین جلوی تولید و صادرات را نگیرد و تسهیل کننده امور باشد.

تغییرات هفتگی دلار و یورو

بررسی پنج روز فعالیت بازار ارز در چهارمین هفته سال جدید نشان می دهد در اولین روز کاری هفته گذشته، (شنبه ۲۷ فروردین ماه ۱۴۰۱)، در صرافی های بانکی و مجاز سطح کشور، میانگین موزون نرخ خرید هر اسکناس دلار آمریکا از مردم در بازار ارز به رقم ۲۵۱۶۴ تومان و در مقابل میانگین موزون نرخ فروش هر اسکناس دلار آمریکا در بازار ارز نیز، به رقم ۲۵۴۱۷ تومان رسید. همچنین در این صرافی‌ها، میانگین موزون نرخ خرید هر اسکناس یورو از مردم ۲۸۳۵۷ تومان تعیین شد و در مقابل، میانگین موزون نرخ فروش هر اسکناس یورو به متقاضی دریافت ارز در بازار، به رقم ۲۸۶۴۲ تومان رسید.

در دومین روز کاری هفته (یکشنبه ۲۸ فروردین ماه ۱۴۰۱) در این صرافی ها، میانگین موزون نرخ خرید هر اسکناس دلار آمریکا از مردم در بازار ارز به رقم ۲۵۲۱۸ تومان و در مقابل میانگین موزون نرخ فروش هر اسکناس دلار آمریکا در بازار ارز نیز با افزایش اندک نسبت به روز کاری قبل، به رقم ۲۵۴۷۱ تومان رسید. همچنین در این صرافی‌ها، میانگین موزون نرخ خرید هر اسکناس یورو از مردم ۲۸۴۰۷ تومان تعیین شد و در مقابل، میانگین موزون نرخ فروش هر اسکناس یورو به متقاضی دریافت ارز در بازار، به رقم ۲۸۶۹۲ تومان رسیده است که نسبت به روز کاری قبل، رشد نسبی نرخ داشت.

در سومین روز کاری هفته (دوشنبه ۲۹ فروردین ماه ۱۴۰۱) میانگین موزون نرخ خرید هر اسکناس دلار آمریکا از مردم در بازار ارز به رقم ۲۵۰۷۴ تومان و در مقابل میانگین موزون نرخ فروش هر اسکناس دلار آمریکا در بازار ارز نیز با افت نسبت به روز کاری قبل، به رقم ۲۵۳۲۶ تومان رسید. همچنین در این صرافی‌ها، میانگین موزون نرخ خرید هر اسکناس یورو از مردم ۲۸۳۲۰ تومان تعیین شد و در مقابل، میانگین موزون نرخ فروش هر اسکناس یورو به متقاضی دریافت ارز در بازار، به رقم ۲۸۶۰۵ تومان رسیده است که نسبت به روز کاری قبل، کاهش نرخ داشت.

در چهارمین روز کاری هفته (سه شنبه ۳۰ فروردین ماه ۱۴۰۱) میانگین موزون نرخ خرید هر اسکناس دلار آمریکا از مردم در بازار ارز به رقم ۲۵۰۲۸ تومان و در مقابل میانگین موزون نرخ فروش هر اسکناس دلار آمریکا در بازار ارز نیز با کاهش نسبت به روز کاری قبل، به رقم ۲۵۲۸۰ تومان رسید. همچنین در این صرافی‌ها، میانگین موزون نرخ خرید هر اسکناس یورو از مردم ۲۸۳۳۲ تومان تعیین شد و در مقابل، میانگین موزون نرخ فروش هر اسکناس یورو به متقاضی دریافت ارز در بازار، به رقم ۲۸۶۱۷ تومان رسیده است که نسبت به روز کاری قبل، گران تر شده بود.

در پنجمین روز کاری هفته (چهارشنبه ۳۱ فروردین ماه ۱۴۰۱) میانگین موزون نرخ خرید هر اسکناس دلار آمریکا از مردم در بازار ارز به رقم ۲۵۰۲۳ تومان و در مقابل میانگین موزون نرخ فروش هر اسکناس دلار آمریکا در بازار ارز نیز با کاهش نسبت به روز کاری قبل، به رقم ۲۵۲۷۵ تومان رسید. همچنین در این صرافی‌ها، میانگین موزون نرخ خرید هر اسکناس یورو از مردم ۲۸۳۶۸ تومان تعیین شد و در مقابل، میانگین موزون نرخ فروش هر اسکناس یورو به متقاضی دریافت ارز در بازار، به رقم ۲۸۶۵۴ تومان رسیده است که نسبت به روز کاری قبل، گران تر شده بود.

در ششمین و آخرین روز کاری هفته (پنجشنبه ۱ اردیبهشت ماه ۱۴۰۱) میانگین موزون نرخ خرید هر اسکناس دلار آمریکا از مردم در بازار ارز به رقم ۲۵۰۹۱ تومان و در مقابل میانگین موزون نرخ فروش هر اسکناس دلار آمریکا در بازار ارز نیز با افزایش نسبت به روز کاری قبل، به رقم ۲۵۳۴۴ تومان رسید. همچنین در این صرافی‌ها، میانگین موزون نرخ خرید هر اسکناس یورو از مردم ۲۸۵۰۶ تومان تعیین شد و در مقابل، میانگین موزون نرخ فروش هر اسکناس یورو به متقاضی دریافت ارز در بازار، به رقم ۲۸۷۹۳ تومان رسیده است که نسبت به روز کاری قبل، گران تر شد.

بنابراین با پایان آخرین هفته از نخستین ماه سال جدید، میانگین نرخ فروش هر اسکناس دلار آمریکا در صرافی های بانکی و مجاز سطح کشور نسبت به اولین روز کاری هفته، با افت حدود ۸۰ تومانی و میانگین نرخ فروش هر اسکناس یورو نیز در این صرافی ها با افزایش ۱۵۰ تومانی همراه شد.