با قرارگرفتن تلفن‌های همراه برند اپل در گروه کالایی‌27 از روز گذشته، رسما ثبت سفارش واردات گوشی‌های آیفون ممنوع شد و بازار این کالا که در یک‌ماه گذشته شاهد نوسان‌های زیادی بود، با شوک جدیدی مواجه شد.به‌گزارش همشهری، با پایان اردیبهشت و اتمام زمان اعلام شده برای محدودیت ثبت سفارش واردات گوشی‌های موبایل‌ با برند اپل، از نخستین روز خرداد واردکنندگان تلفن همراه هنگام ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت با پیامی مواجه شدند که آب پاکی را روی دستشان ریخت. متن این پیام حاکی از آن است که با توجه به قرارگیری تلفن همراه با برند اپل در گروه کالایی‌۲۷، یعنی گروه کالاهای لوکس و غیرضروری، امکان ثبت سفارش آن وجود ندارد. اگرچه هنوز ابلاغیه رسمی سازمان‌های متولی ازجمله وزارت صمت در این‌باره منتشر نشده و واردکنندگان هم ابلاغیه رسمی در این خصوص دریافت نکرده‌اند اما با توجه به طرح و پیگیری چندین‌باره این موضوع در مجلس، به‌نظر می‌رسد ممنوعیت واردات این بار رسما عملیاتی شده است.

منتقدان چه می‌گویند؟

واردات گوشی‌های پرچم‌دار، تعرفه ۵درصدی داشت که به ۱۲درصد افزایش یافته و قرار بود مابه‌التفاوت ۷درصدی در صندوق حمایت از تولید موبایل نگهداری شود ولی حالا با ممنوعیت واردات عملا صندوق حمایت از تولید موبایل هم بی‌معنی می‌شود. موضوع دیگری که کارشناسان در نقد تصمیم اخیر اعلام می‌کنند، بحث خدمات پس از فروش برند اپل است. خدمات پس از فروش در ایران ۱۸ماهه است و وقتی واردات ممنوع شود، شرکت‌ها برای تهیه قطعات این نوع گوشی‌ها و خدمات پس از فروش نیز با مشکل مواجه می‌شوند.

سابقه ماجرا

ممنوعیت موبایل‌های لوکس و مشخصا آیفون تاکنون چندین‌بار، به‌ویژه در مجلس مطرح شده، تا جایی که حتی اعضای کمیسیون اصل۹۰ مجلس اوایل اردیبهشت وعده دادند که تا نیمه اول سال۱۴۰۱ واردات آیفون ممنوع شود. مخالفان واردات گوشی‌های آیفون با استناد به سهم اندک این برند و البته دیگر گوشی‌های بالای 600دلار از بازار تلفن همراه ایران، معتقدند ارز واردات این اقلام به‌ویژه با توجه به شرایط تحریم و محدودیت منابع ارزی می‌تواند در اختیار واردات کالاهای اساسی و اقلامی صرف شود که برای بخش بیشتری از مردم نیاز محسوب شوند. آمارها نشان می‌دهد 75درصد از تلفن‌های همراه فروخته‌شده در بازار قیمتی بین 7 تا 8میلیون تومان دارند و فقط 25درصد از سهم بازار در اختیار گوشی‌های همراه بالای 10میلیون تومان است که از این بخش 5درصد را گوشی‌های بالای 600دلار تشکیل می‌دهند.

فعالان بازار چه می‌گویند؟

رئیس اتحادیه فروشندگان کالاهای صوتی، تصویری و تلفن همراه تهران با انتقاد از تصمیم دولت در زمینه ممنوعیت واردات گوشی برند اپل، گفت: 5هزار واحد صنفی فروشنده تلفن همراه در تهران وجود دارد که اکثر آنها گوشی‌ آیفون می‌فروشند و با این تصمیم متضرر می‌شوند، بهتر بود برای اتخاذ این تصمیم تامل و بررسی بیشتری انجام می‌شد و همچنین با عرضه‌کنندگان تلفن همراه هم مشورت صورت می‌گرفت. ابراهیم درستی افزود: دلیلی که برای ممنوعیت واردات آیفون اعلام شده این است که این گوشی‌ها لوکس است و ارزبری بالایی دارد، اما سؤال این است که اگر واردکننده بخواهد گوشی کره‌ای یا چینی بالای 600دلار وارد کند، قانون برای آن چگونه خواهد بود؟ درستی با اشاره به ضرورت اتخاذ تصمیمات حساب‌شده برای جلوگیری از ایجاد تشنج و نوسان در بازار، گفت: به‌نظر می‌رسد این تصمیم نه فقط به‌دلیل ارزبری بالا بلکه با توجه به کشور سازنده آن گرفته شده اما بهتر است عملکرد دولت در تصمیم‌گیری‌ها به‌گونه‌ای باشد که آرامش بازار حفظ شود و برای خریدار محدودیت ایجاد نکند.

محدودیت واردات، قیمت‌ها را بالا برد

در هفته‌های گذشته و بعد از توقف موقت واردات گوشی‌های آیفون، بازار موبایل تهران شاهد افزایش نرخ در گوشی‌های برند اپل بود. قیمت‌گوشی‌ آیفون‌13 با ظرفیت 128گیگابایت که تا 25اردیبهشت در محدوده ‌24.800 تا 25میلیون تومان بود، آخرین روز اردیبهشت به 34.500میلیون تومان رسید و آیفون‌13 پرومکس هم در همین بازه زمانی از محدوده بین 40.500 تا 43.500 به 47.900 صعود کرد. نوسان بازار موبایل در هفته گذشته تا حدی بود که زمزمه‌هایی از قیمت 67میلیون تومانی آیفون13 پرومکس هم به گوش می‌رسید و دیگر مدل‌های این برند مثل ‌آیفون SE 2020 با ظرفیت 128 نیز با 4.5میلیون تومان رشد قیمت از 13میلیون تومان به 17.500میلیون تومان رسید. با قطعی‌شدن ممنوعیت ثبت سفارش واردات گوشی‌های آیفون از روز گذشته، بازار شاهد تغییرات بیشتری نیز در قیمت تلفن همراه به‌ویژه این برند خاص خواهد بود. پیگیری‌ها برای استعلام آخرین قیمت گوشی‌های آیفون در نخستین روز ممنوعیت رسمی واردات، به‌دلیل اینکه قیمت‌های بازار بعد از ظهر اعلام می‌شد، به جایی نرسید اما به‌گفته رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم صوتی، تصویری و تلفن همراه تهران، بازار موبایل در روزهای آینده شاهد تغییراتی در قیمت انواع گوشی‌های تلفن همراه خواهد بود.

یکی از فروشندگان موبایل در تهران درباره واکنش بازار به اتفاقات اخیر گفت: قیمت‌ها هر روز در حال افزایش بود ولی امروز فروش آیفون متوقف شده و هرکسی آیفون در مغازه خود داشته فروش آن را بسته تا تکلیف قیمت مشخص شود که اگر قیمت بالا رفت، مفت نفروخته باشد. میثم غنی‌زاده درباره قیمت دیگر برندها نیز گفت: مسلما وقتی آیفون گران می شود قیمت دیگر برندها هم بالا می‌رود چون وقتی افزایش قیمت را در آیفون داریم تقاضا به سمت سامسونگ می‌رود و افزایش تقاضا قیمت گوشی‌های گرانقیمت این برند را هم بالا می‌برد، کمااینکه همین امروز هم این اتفاق افتاده و قیمت گوشی‌های سامسونگ بالا رفته است، اما ازآنجایی که فروش بسته شده، تا این ساعت لیست قیمتی در دست نیست.