طرح نهضت ملی مسکن یکی از طرح‌های کلان دولت سیزدهم در بخش مسکن است که سیاستگذاری برای اجرای ۴ میلیون واحد مسکونی در طی چهار سال را در برنامه قرار داده است. طبق برنامه مقرر شد از این ۴ میلیون واحد مسکونی ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار واحد در شهرها و ۸۰۰ هزار واحد در روستاها اجرایی و عملیاتی شود که بخشی از آنها بعد از تامین اراضی و مهیاشدن شرایط لازم به مرحله اجرا رسیده است.

وزارت راه و شهرسازی طی گزارشی در این خصوص آورده است: به منظور عملیاتی شدن طرح نهضت ملی مسکن، قانون جهش تولید مسکن بعد از استقرار دولت سیزدهم در مجلس مصوب و یک ماه بعد از تصویب در مجلس توسط رییس دولت برای اجرا ابلاغ شد. وزارت راه و شهرسازی نیز در خصوص اجرای این طرح، برنامه‌ریزی برای اجرای این طرح را در دستور کار قرار داد. این برنامه‌ریزی‌ها شامل نام‌نویسی متقاضیان مسکن، پالایش آنها، تامین اراضی، آغاز عملیات اجرایی و تلاش برای تامین مصالح ساختمانی است که همه این مجموعه کارها در حال انجام است.

بنا بر اعلام معاونت مسکن و ساختمان، وزارت راه و شهرسازی برای اجرای قانون جهش تولید مسکن تمامی منابع و امکانات را در اجرای این برنامه و در چارچوب مفاد قانون جهش تولید مسکن به خدمت گرفت و فرآیند اچرای طرح با جدیت در حال انجام است. نام‌نویسی متقاضیان مسکن در سامانه طرح‌های حمایتی دولت از مهر ۱۴۰۰ آغاز و تا پایان اسفند همان سال به طول انجامید. در فرآیند این ثبت‌نام بیش از ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر نام‌نویسی کرده‌اند که فرآیند پالایش متقاضیان در خصوص تاهل، فرم ج و عدم استفاده از تسهیلات دولتی در ستاد وزارتخانه انجام شده است و شرط دیگر که سابقه سکونت خانوارهاست در استان‌ها توسط ادارات کل راه و شهرسازی و شهرهای جدید در حال نهایی شدن است.

تامین اراضی ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار واحد طرح نهضت ملی توسط وزارت راه

تامین اراضی اولین شرط برای تحقق طرح نهضت ملی و تولید مسکن بود که در این خصوص مجموعه اقداماتی توسط دولت و وزارت راه و شهرسازی انجام شد. طبق تازه‌ترین آمار رسیده اراضی ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار واحد مسکونی طرح نهضت ملی مسکن توسط وزارت راه و شهرسازی تامین شده است.

بیشترین تامین زمین در سیستان و بلوچستان و بوشهر

همچنین محمود محمودزاده معاون مسکن و ساختمان در خصوص اجرای واحدهای مسکونی در طرح نهضت ملی مسکن نیز گفته است: سایر دستگاه‌ها برای تامین اراضی طرح نهضت ملی مسکن اهتمام داشته باشند. بیش از ۳ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر از متقاضیان به کارتابل استان‌ها معرفی شده‌اند تا روند پالایش آنها تکمیل شود.

وی از تامین اراضی یک میلیون و ۴۰۰ هزار واحد طرح نهضت ملی مسکن با کابری مسکونی خبر داد و اعلام کرد: بیشترین تامین زمین در سیستان و بلوچستان و بوشهر و کمترین اراضی در کردستان، لرستان، کرمان، تهران تامین شده است که ضرورت دارد تا روند تامین اراضی سرعت یابد.

تولید مسکن نیازمند همکاری سایر سازمان‌ها در تامین اراضی است

علیرضا فخاری مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن نیز در خصوص تامین اراضی موردنیاز طرح نهضت ملی مسکن گفته است: سازمان تاکنون اراضی یک میلیون و ۴۰۰ هزار واحد نهضت ملی را تامین کرده است که می‌تواند بارگذاری شود و کارهای اولیه آن شروع شده و بخشی شروع فونداسیون داشته است. بخشی نیز در حال کارهای مطالعاتی و محیطی است و سایر هماهنگی‌های سطح استان در حال انجام است.

بعد از تامین اراضی مجموعه اقداماتی در خصوص تامین مصالح ساختمانی برای اجرای طرح در دستور کار قرار گرفت و در جلساتی با وزارت صمت آن وزاتخانه برای تامین مصالح ساختمانی نهضت ملی مسکن اعلام آمادگی کرد.

همچنین بر اساس اعلام معاونت مسکن و ساختمان، برنامه‌های حمایتی مسکن بر مبنای استفاده حداکثری از توان اجرایی، مالی، مدیریتی دولت طراحی شده است و به گونه‌ای است که زمین پروژه با قیمت بسیار پایین و به صورت اجاره بلندمدت تخصیص داده شده و بخش قابل‌ملاحظه‌ای از هزینه ساخت از طریق تسهیلات بدون نیاز به سپرده‌گذاری تامین می‌شود. در عین حال اغلب پروژه‌های طرح نهضت ملی مسکن از تخفیف عوارض صدور پروانه ساختمانی، نظام مهندسی، بیمه و مالیات برخوردار شده که همگی در کاهش قیمت تمام‌شده مسکن موثر است.

همچنین با توجه به اینکه واحدهای مسکونی طرح‌های حمایتی مسکن بر مبنای قیمت تمام‌شده ساخت به متقاضیان واگذار می‌شود، هزینه زمین که بالاترین هزینه ساخت را شامل می‌شود از طریق واگذاری به دو شکل اجاره ۹۹ ساله یا فروش اقساطی ۱۰ ساله به حداقل رسیده است.

بر اساس تاکید معاونت مسکن و ساختمان، اخذ سهم آورده متقاضیان در طول دوره اجرا و متناسب با پیشرفت فیزیکی پروژه انجام می‌شود که منجر به افزایش و امکان تجدید توان مالی متقاضیان در این طرح خواهد شد.

هم‌اکنون تسهیلات ساخت مسکن در تهران ۴۵۰، سایر کلانشهرها ۴۰۰، مراکز استان‌ها ۳۵۰ و سایر شهرها ۳۰۰ میلیون تومان به متقاضیان اجرای طرح نهضت ملی مسکن تعلق می‌گیرد. تسهیلات ساخت با نرخ سود ۱۸ درصد و بدون نیاز به سپرده‌گذاری و با بازپرداخت ۲۰ ساله دوران مشارکتی و فروش اقساطی به متقاضیان پرداخت می‌شود. این تسهیلات از محل منابع داخلی بانک‌ها که در واقع منابع حاصل سپرده‌گذاری بخشی از جامعه است تامین می‌شود. بانک سود حداقل ۱۸ درصدی به سپرده‌گذار می‌پردازد و منابع دولتی برای پرداخت آن وجود ندارد که بتوان آن را با نرخ سود پایین‌تر پرداخت کرد. با توجه به اینکه هزینه تمام‌شده برای شبکه بانکی حداقل ۲۱ درصد است، پرداخت تسهیلات ۱۸ درصدی بدون نیاز به سپرده‌گذاری در واقع نوعی یارانه محسوب می‌شود.

معاونت مسکن و ساختمان اعلام کرده است که یارانه نرخ سود تسهیلات برای دهک‌های اول تا سوم پیش‌بینی شده که در صورت تامین منابع صندوق ملی مسکن به گروه‌های هدف پرداخت خواهد شد. همچنین در رابطه با تامین مصالح ساختمانی، میزان مصالح موردنیاز طرح‌های حمایتی مسکن برآورده شده و در جلسات کارشناسی با وزارت صمت مورد بررسی قرار گرفته که وزارت صمت برای تامین مصالح ساختمانی موردنیاز اعلام آمادگی کرده است.

آغاز ساخت نهضت ملی مسکن تا پایان تابستان به ۲ میلیون واحد می‌رسد

دولت سیزدهم و مجموعه وزارت راه و شهرسازی با ارایه راهکارهای متعدد طرح نهضت ملی مسکن را عملیاتی و اجرایی کرد. طبق آخرین اظهارنظرهای وزیر راه و شهرسازی و معاون وی در حوزه مسکن و ساختمان، تا مردادماه سال جاری، واحدهای در حال ساخت نهضت ملی مسکن تا پایان تابستان به ۲ میلیون واحد می‌رسد.

محمودزاده معاون مسکن و ساختمان در خصوص اجرای طرح نهضت ملی مسکن و میزان پیشرفت آن گفت: عملیات اجرایی ۴۴۰ هزار واحد طرح نهضت ملی مسکن در ۶ ماه گذشته آغاز شده است. در مجموع تاکنون یک میلیون و ۳۰۰ هزار واحد مسکونی در دست اجراست که از این تعداد واحد ۵۳۶ هزار واحد شهری، ۱۵۸ هزار واحد روستایی و ۱۴۷ هزار واحد نیز توسط مردم با دریافت تسهیلات در حال ساخت است.

معاون مسکن و ساختمان تصریح کرد: آغاز عملیات ساخت طرح نهضت ملی مسکن تا پایان تابستان سال جاری به ۲ میلیون واحد می‌رسد.

در این گزارش آمده است: بر اساس برآوردهای کارشناسی انجام شده و بر اساس فهرست‌بهای سه ماهه چهارم سال ۱۳۹۹، هزینه ساخت به طور میانگین برای هر مترمربع ۴ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان برآورد و به متولیان اجرای طرح ابلاغ شد. معاونت مسکن و ساختمان تصریح کرده است که در صورت کاهش یا افزایش هزینه‌های ساخت در طول دوره ساخت، قیمت تمام شده واحدها در زمان تحویل واحدها به متقاضیان کاهش یا افزایش می‌یابد.