قیمت نفت برنت که قیمت پایه بازار جهانی است، هفته گذشته پس از این که اتحادیه اروپا اعلام کرد ۹۰ درصد از واردات نفت از روسیه را تا پایان امسال قطع می‌کند، از مرز ۱۲۴ دلار در هر بشکه عبور کرد که بالاترین قیمت از اوایل مارس بود.

قیمت‌ها پس از آن، تحت تاثیر انتظارات برای افزایش بیشتر تولید نفت اوپک، اندکی کاهش پیدا کرده و به حدود ۱۱۷ دلار رسیدند اما این عقب نشینی ملایم، برای کاهش فشار افزایش قیمت‌های خرده فروشی بنزین برای مصرف کنندگان یا مهار تورم جهانی فراگیر، کافی نخواهد بود. تحریم اتحادیه اروپا و بهبود تقاضا برای سوخت در چین، قیمت‌ها را بالا نگه خواهد داشت.

مت اسمیت، تحلیلگر نفت شرکت تحلیلی کپلر در این باره به سی ان ان بیزنس گفت: قیمت سه رقمی نفت احتمالا ماندنی می‌شود. اگر تقاضای چین پس از پایان دور اخیر قرنطینه‌های کووید، بهبود پیدا کند و تولید نفت روسیه همچنان افت بیشتری پیدا کند، احتمال صعود نفت به رکورد ۱۳۹ دلار که اوایل امسال اتفاق افتاده بود، دور از واقعیت نخواهد بود.

تحریم نفت روسیه در اروپا

حتی با وجود تورم رو به رشد و رشد اقتصادی کندتر که شبح رکود را برانگیخته است، تقاضای جهانی برای نفت بعید است به حدی کاهش پیدا کند که همانند سال ۲۰۰۸، قیمت‌ها را ملایم‌تر کند.

به گفته اسمیت، نگرانی این بار این است که حتی اگر به سمت رکود اقتصادی برویم، ممکن است لزوما شاهد افت قابل توجه قیمت بنزین در جایگاه‌های سوخت نباشیم.

اتحادیه اروپا روز جمعه تحریم نفت روسیه را در راستای ششمین بسته تحریم‌های وضع شده علیه مسکو به تلافی حمله نظامی به اوکراین، تصویب کرد. اکثر کشورهای اتحادیه اروپا اکنون شش ماه فرصت دارند به واردات نفت از روسیه خاتمه دهند و هشت ماه زمان دارند تا واردات فرآورده‌های نفتی از روسیه را متوقف کنند.

در حال حاضر اسمیت می گوید این بلوک احتمالا به خرید نفت از روسیه ادامه می‌دهد اما به دنبال منابع دیگری برای تامین نفت است. طبق آمار کپلر، واردات نفت اتحادیه اروپا از آنگولا از زمان آغاز جنگ در اوکراین، سه برابر شده است و حجم واردات نفت از برزیل و عراق، به ترتیب ۵۰ درصد و ۴۰ درصد افزایش پیدا کرده است.

به گفته تحلیلگران شرکت ورتکسا، تامین نفت از مناطق دوردرست، قیمت‌ها را بالا نگه خواهد داشت. تاثیر مستقیم این اقدام، هزینه بالاتر حمل محموله‌های نفتی، به دلیل سفرهای طولانی کشتی است.

دولتها می توانند اقداماتی نظیر عرضه یارانه های سوخت و سقف قیمت در جایگاه‌های سوخت را برای کنترل قیمت‌ها انجام دهند. اما تحقق آنچه که جهان واقعا نیاز دارد یعنی عرضه بیشتر، دشوار خواهد بود.

منابع ناکافی

طبق آمار آژانس بین‌المللی انرژی، روسیه سال میلادی گذشته در ۱۴ درصد از تامین جهانی نفت سهم داشت و تحریم‌های غربی علیه روسیه، شکاف قابل توجهی در عرضه ایجاد کرده‌اند. روسیه تقریبا یک میلیون بشکه در روز از تولیدش را در آوریل متوقف کرد و افت تولید این کشور ممکن است در نیمه دوم سال ۲۰۲۲ به حدود سه میلیون بشکه در روز برسد.

اوپک پلاس که از اعضای اوپک و متحدانشان از جمله روسیه تشکیل شده است، پنج شنبه گذشته موافقت کرد تولید نفت این گروه در هر کدام از ماه‌های ژوییه و اوت ۶۴۸ هزار بشکه در روز افزایش دهد که ۲۰۰ هزار بشکه در روز بیشتر از توافق قبلی است.

آژانس بین‌المللی انرژی پیش بینی کرد تولید نفت جهانی شامل روسیه تا پایان سال ۲۰۲۲، بیش از سه میلیون بشکه در روز رشد کرده و تاثیر تحریم‌ها را متوازن می‌کند.

اما اسمیت بر این باور است که دستیابی به این هدف دشوار است. حتی پیش از جنگ در اوکراین، تولیدکنندگان نفت به دلیل حرکت به سمت انرژی تجدیدپذیر، سرمایه‌گذاری در تولید جدید را کمتر کرده بودند. و اوپک محدودیت‌هایی دارد. اوپک پلاس برای حفظ توافق فعلی به سختی تلاش می‌کند. حتی اعضای بزرگ گروه شامل عربستان سعودی، امارات متحده عربی و کویت ماه گذشته به میزان قابل ملاحظه‌ای کمتر از آوریل نفت صادر کردند.

جیووانی استونوو، استراتژیست بانک سرمایه گذاری یو بی اس در این باره گفت: بسیاری از اعضای اوپک به محدودیت ظرفیت تولید خود رسیده‌اند. یعنی افزایش تولید واقعی، احتمالا نصف افزایش هدف گذاری شده خواهد بود.

تقاضای جهانی قوی

قرنطینه‌های سخت گیرانه چند ماهه در شانگهای و پکن و سایر شهرهای بزرگ چین، به تقاضا برای سوخت در چین که بزرگترین کشور واردکننده نفت جهان است، آسیب زده است. اما با تسهیل این محدودیتها، تقاضا ممکن است به سرعت بهبود پیدا کرده و قیمت‌ها را بالا ببرد. چین ممکن است واردات نفت از روسیه را که گرید نفتی صادراتی اورال این کشور با تخفیف ۳۴ دلار در هر بشکه نسبت به نفت برنت فروخته می‌شود، افزایش دهد.

شرکت ورتکسا برآورد کرده که چین ۱.۱ میلیون بشکه در روز نفت دریابرد از روسیه در ماه مه وارد کرده که حدود ۳۷ درصد بالاتر از میانگین سال گذشته است.

بر اساس گزارش سی ان ان بیزنس، تقاضا برای سوخت در آمریکا هم با وجود جهش قیمت‌ها، نسبتا انعطاف پذیر مانده است. در هفته منتهی به شنبه، میزان فروش بنزین در جایگاه‌های سوخت آمریکا تنها پنج درصد در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته کاهش پیدا کرد. این کاهش ملایم در حالی روی داد که میانگین قیمت ملی اواخر مه بر مبنای سال به سال ۵۰ درصد افزایش نشان داد و به ۴.۶۰ دلار در هر گالن رسید.