رئیس کل بانک مرکزی در حاشیه جلسه روز گذشته خود با صرافی‌ها از افزایش عرضه ارز و تسهیل مقررات مربوط به تقاضای بازار در حوزه اسکناس خبر داد.

در همین راستا بانک مرکزی به صرافی‌ها اجازه داد ارز اسکناس صادرکنندگان را با نرخ توافقی، خریداری و به متقاضیان ارز بدون محدودیت بفروشند.

میثم رادپور، کارشناس اقتصادی، در این خصوص گفت: باید دید کدام عرضه را می‌خواهند زیاد کنند؛ اگر صادرکنندگان با قیمت ارز در بازار مشکلی ندارند و قیمت فروش دلار را منصفانه می‌دانند خودشان ارزهایشان را به فروش می‌گذارند و لزومی نیست که بانک مرکزی از آنها بخواهد ارزهایشان را به بازار عرضه کنند.

رادپور در ادامه گفت: اطلاعیه اخیر بانک مرکزی به این معنا است که صادرکنندگان ارزهای خود را نمی‌فروشند و حال صادرکنندگان سرمایه در گردش خود را انبار نمی‌کنند و تنها توجیه برای عدم فروش آنها این است که این افراد می‌خواهند به خارج از کشور بروند و دیگر برنگردند؛ اگر صادرکنندگان بخواهند به فعالیت تجاری خود در داخل کشور ادامه دهند برای پرداخت مالیات، حقوق کارگران و تهیه مواد اولیه باید ارز خود را در بازار عرضه کنند اما حال که این اتفاق نمی‌افتد به این معنا است که صادرکنندگان تمایلی به ادامه فعالیت تجاری خود در کشور ندارند و یا قیمت ارز را در بازار منصفانه نمی‌دانند و نگران این موضوع هستند که اگر ارزهای خود را با قیمت‌ها فعلی به بازار ارزی کنند دیگر با این قیمت قادر به خرید دوباره نخواهند بود.

این کارشناس اقتصادی در ادامه در خصوص چرایی تاسیس سامانه نیما گفت: بانک مرکزی حساب‌هایی داشت که در اختیار آن بود و از آن طریق می‌توانست ارزهای آن حساب‌ها را به فروش گذارد و زمانی که بانک مرکزی این قابلیت را به طور کلی از دست داد و با بحران ارزی مواجه شدیم سامانه نیما تاسیس شد به این معنا که بانک مرکزی می‌گوید کنترلی بر روی بازار ارز ندارد اما صادرکننده را به این سامانه می‌آورد تا با اصرار، خواهش و یا تهدید ارزهای خود را بفروشند.

رادپور در ادامه گفت: برای اینکه ببینیم این طرح جوابگو است یا خیر باید خود را به جای صادرکننده قرار دهیم؛ شما مطمئن هستید که این ارزی را که می‌فروشید فردا نمی‌توانید با این قیمت خریداری کنید و از طرف دیگر می‌دانید که قیمت ارز پایین است و حال حاضر به عرضه ارز خود می‌شوید؟ اگر پاسخ شما منفی است پاسخ صادرکننده نیز منفی است.

وی در ادامه گفت: مرحله بعدی اقدامات بانک مرکزی انتشار فهرست است، فهرستی که متشکل از صادرکنندگانی است که به بازار ارز عرضه نکردند و در این بین خیلی از این افراد که ارز خود را به بازار عرضه نمی‌کنند به دلیل کاسبی روزانه خود این کار را نمی‌کنند و بانک مرکزی صادرکنندگان را در وضعیتی قرار می‌دهد که نمی‌توانند به دعوت آن لبیک بگویند و این حرکت منجر به ورشکستگی آنها خواهد شد.

رادپور در ادامه افزود: یکی از دلایلی که اقتصاد کشور را به این مرحله کشانده است رویکرد دولت به کاسبی‌ها بوده است و فعلا بانک مرکزی در مرحله خواهش است و جلسات بعدی برگزار خواهد شد و بانک مرکزی به مراحل اصرار و تهدید خواهد رسید.

وی در واکنش به صحبت‌های صالح آبادی، رئیس کل بانک مرکزی، گفت: این حرف‌ها را آقای همتی نیز می‌زدند اما واقعیت این است که روسای بانک مرکزی نمی‌توانند بازار ارز را کنترل کنند و این قبیل فعالیت‌ها از حیطه اختیارات این بانک خارج شده است. زمانی که دلارهای حاصل از فروش نفت به حساب شرکت ملی نفت می‌آمد به سرعت به حساب بانک مرکزی منتقل می‌شد و آن ارزها به عنوان دارایی های بانک مرکزی به حساب می‌آمد و در آن زمان بانک مرکزی دست در جیب خود می‌کرد و اختیاراتی از خود داشت اما در حال حاضر شرایط تغییر کرده‌است.

این کارشناس اقتصادی در واکنش به صحبت های صالح آبادی در خصوص بی نظیر بودن حجم اسکناس ارزی؛ گفت: در ابتدا باید به این موضوع بپردازیم که اسکناس به چه کار ما خواهد آمد. بازار حواله بزرگتر از بازار نقدی است و این دو بازار با یکدیگر قابل قیاس نیستند و بانک مرکزی نمی‌تواند با حجم عظیم اسکناس بازاری را تحت تاثیر قرار دهد. اسکناس برای خروج سرمایه به کار می‌آید به این معنا که مردم به اهدافی غیر از اهداف تجاری به خرید دلار روی بیاورند و زمانی که گفته می‌شود که بانک مرکزی بالاترین ذخایر اسکناس ارزی را دارد به این معنا است که بانک مرکزی از هجوم مردم به بازار ارز نگران است و این صحبت‌ها را می‌کنند تا مانع از هجوم مردم به بازار ارز برای خرید ارز شود. به عبارتی بانک مرکزی در حال سیگنال دادن به بازار ارز است.

چرا بانک مرکزی کارکرد خود را از دست داده است؟

رادپور در ادامه با اشاره به این موضوع که بانک مرکزی کارکرد خود را در سال‌های اخیر از دست داده است؛ گفت: آقای همتی در زمان انتخابات حرف درست را زد و گفت تمام این داستان‌ها به دلیل تحریم است و تا زمانی که تحریم‌ها برقرار است بانک مرکزی نمی‌تواند کاری را انجام دهد و در نهایت بانک مرکزی به غیر از اینکه صادرکنندگان را ترغیب به فروش ارز کند و کسب و کارها را کمی اذیت کند کار دیگری از دستش بر نمی‌آید.