طی دهه گذشته رمزارزها در دنیا جایگاه ویژه ای پیدا کردند و همین امر نیز باعث شد تا به مرور بانکهای مرکزی تصمیم جدی در این خصوص بگیرند. برخی از کشورها طی این سال ها از رمز ارز ملی خود رونمایی کرده اند و برخی دیگر نیز کماکان درحال بررسی ابعاد آن هستند.

برهمین اساس نیز رویکرد جدیدی در بانک‌های مرکزی شکل گرفته و بانک‌های مرکزی در دنیا از این فناوری و برخی ویژگی های آن که به حاکمیت پولی لطمه‌ای وارد نمی‌کند، استفاده و مفهوم جدیدی با عنوان «رمز ارز ملی» ارائه کرده اند.

در صورتی که پول های سنتی را یک سر طیف و سمت دیگر آن را رمزارزها در نظر بگیریم، رمزپول بانک مرکزی (Central Bank Digital Currency) در میانه این دو طیف قرار دارد.

رمزپول های بانک مرکزی به مانند رمزارزها بی پشتوانه نیستند. در حال حاضر در 90 کشور، بانک های مرکزی پروژه‌ای را بر روی رمزپول بانک مرکزی تعریف کردند که برخی از آنها در مراحل تحقیقاتی قرار دارند، برخی دیگر مقررات را تصویب کرده‌اند و آماده ارائه رمزپول هستند، برخی ارائه اولیه و آزمایشی را آغاز کردند و در کشورهای معدودی نیز رمزپول عملیاتی شده و مردم آن کشورها می توانند در سطح کل کشور از رمزپول‌ها استفاده کنند.

در ایران نیز آنطور که پیش از این بارها از سوی بانک مرکزی اعلام شده، برنامه های جدیدی برای استفاده از رمزارزها تدوین شده و بناست در ماه های آینده بصورت آزمایشی در دستور کار قرار گیرد. 27 دی ماه سال گذشته رمزپول ملی در شورای پول و اعتبار تصویب شد.

علی صالح آبادی رسماً اعلام کرد که «رمزریال» به عنوان یک ابزار جدید پرداخت قرار است در شهریورماه سال جاری البته به صورت آزمایشی کار خود را آغاز کند.

طبق اعلام رئیس کل بانک مرکزی، رمزریال قرار است جای ریال اسکناسی را بگیرد و با مفهوم جهانی آن متفاوت است. زمان شروع به کار رمزریال شهریور ماه است و احتمالاً به صورت آزمایشی دریکی از مناطق کشور آغاز می‌شود.

صالح‌آبادی گفت: رمزریال به‌ جای همین اسکناسی که در دست مردم است، خواهد بود. فرد به‌ جای اینکه اسکناس داشته باشد رمزریال دارد. این مفهوم با مفهوم جهانی (رمزارز) متفاوت است. در «رمزریال» ریال‌های اسکناس جای خود را به رمزریال می‌دهند.

به گفته او، پیش از اجرای این طرح نیز حتماً به‌میزان کافی آموزش‌ها و اطلاع‌رسانی‌ها انجام می‌شود تا مردم با سازوکار آن آشنا شوند. تصمیم بر این است که رمزارز ابتدا به‌ صورت آزمایشی از یکی از مناطق شروع شود و بعد به سراسر کشور تسری یابد.

صالح‌آبادی خاطرنشان کرد: اقدامات دولت و بانک مرکزی درباره رمزارز و نظارت بر این حوزه در دولت درحال جمع‌بندی است. این مسأله در اختیار محسن رضایی، معاون اقتصادی رئیس‌جمهور است که دراین‌باره در حال بررسی هستند تا در سطح دولت تصمیم‌گیری شود.

بانک مرکزی هدف خود از طراحی رمزریال را تبدیل اسکناس به یک موجودیت قابل برنامه‌ریزی و برنامه‌نویسی اعلام کرده تا با این فرایند پول دارای موجودیت هوشمند شود. با انتشار رمز ریال، افراد اسکناس ریال خود را تحویل بانک مرکزی می‌دهند و رمز ریال تحویل می‌گیرند که این رمز ریال قابل استفاده برای سرمایه‌گذاری نیست و صرفاً جایگزین اسکناس خواهد شد.

پیش از این، مهران محرمیان معاون فناوری‌های بانک مرکزی در تشریح ویژگی‌های رمز ریال ملی این‌گونه توضیح داده بود که در رمزریالی که در داخل گوشی قرار می‌گیرد، بانک به عنوان شخص سوم و واسط که امکان انتقال وجه را فراهم می‌کند، حذف و عین پول و اسکناسی که در جیب داریم به صورت الکترونیک منتقل می‌شود.

محرمیان تصریح کرد: شهروندان مختارند پول و درآمد خود را در شکل‌های مختلف نگهداری کنند و عموماً افراد ترجیح می‌دهند که ترکیبی از اشکال مختلف دارایی (اسکناس، طلا، حساب بانکی و...) را برای این منظور به کار برند. رمزریال در واقع یک انتخاب جدید به امکان‌های شهروندان برای نگهداری دارایی اضافه می‌کند و مردم می‌توانند بخشی از پول خود را به صورت رمزریال نگهداری کنند و هر فرد می‌تواند با مراجعه به بانک، رمزریال در کیف پول الکترونیکی خود را دریافت کند. همچنین میزان رمزریال نگهداری شده در کیف پول بسته به نوع کیف پول (کیف پول تجاری یا شخصی) متفاوت خواهد بود.

معاون فناوری‌های نوین در خصوص مباحث نظارتی مرتبط با رمزریال‌ها عنوان کرد: بحث نظارتی و ردیابی وجوه درخصوص رمزارزها و بویژه رمزریال بانک مرکزی به دقت مورد توجه قرار گرفته است. در واقع طراحی به صورتی است که ردیابی وجوه به طور دقیق قابل انجام است و حتی در صورت سرقت اطلاعات رمزریال و هک گوشی تلفن هوشمند توسط سارقین و هکرها امکان ردیابی وجود دارد و در نتیجه بالاترین سطح امنیت را می‌توان برای رمزریال در مقایسه با اسکناس و حتی انتقال وجوه الکترونیک متصور بود.

زمانی که اسکناسی میان مردم مبادله می‌شود، شخص سومی وجود ندارد. برای مثال شما در شهر دیگری هستید و در قبال خرید یک کالا نیاز به انتقال پول به واسطه یک روش از یک حساب به حساب دیگر دارید و برای این کار واسطه‌هایی نیاز است. زمانی که از رمزریال سخن می‌گوییم، واسطه‌ای در کار نیست، به عبارت دیگر همان اسکناس که بین مردم بدون حضور شخص سوم مبادله می‌شود، اینجا نیز همان اتفاق رخ می‌دهد با این تفاوت که روی بستر دیجیتال و در لحظه رخ می‌دهد. کارت بانکی که در دسترس ماست خودش به مثابه پول نیست و در واقع ابزار دسترسی ما به پول در حساب به صورت الکترونیکی است. هر اتفاقی برای بانک رخ دهد، پول فرد به صورت سپرده در بانک است. ولی در رمزریالی که در داخل گوشی ماست، بانک به عنوان شخص سوم و واسط که امکان انتقال وجه را فراهم می‌کند، حذف می‌شود و عین پول و اسکناسی که در جیب داریم به صورت الکترونیک منتقل می‌شود.