شاید مهم‌ترین فاکتور ماه‌های اخیر در بازار خودرو را بتوان موضوع مذاکرات بر سر احیای برجام دانست. در مردادماه خبرهای مثبتی از این مذاکرات به گوش می‌رسید، اما شهریورماه شکل دیگری رقم خورد و اخبار مثبت کم شد و حتی خبرهای منفی به گوش رسید، اتفاقی که تعلیق در بازار خودرو را بیش از پیش تعمیق کرد. در حال حاضر شهروندان منتظر تعیین‌تکلیف مذاکرات هستند تا شاید اتفاقات مثبتی به نفع آنها در بازار خودرو رخ دهد. مسیر تاثیر مذاکرات برجامی بر بازار خودرو را بیش از هر مساله‌ای شاید بتوان از طریق نرخ ارز دنبال کرد. بررسی بازار نشان می‌دهد قیمت خودرو در بازار بیش از هر فاکتور دیگری تابع نرخ ارز است، به نحوی که با صعودی و نزولی شدن ارز، منحنی قیمت در بازار خودرو هم دچار افت‌وخیز می‌شود.

علاوه بر این، بازار خودرو تحت تاثیر مرحله سوم قرعه‌کشی خودرو در سامانه یکپارچه نیز بود. با توجه به اختلاف ۲۵ تا ۹۷درصدی قیمت خودرو در کارخانه و بازار، متقاضیان خرید خودرو ترجیح می‌دادند پیش از اقدام به خرید خودرو از بازار، شانس خود را در قرعه‌کشی امتحان کنند. هرچند بیش از ۶میلیون و ۶۸۰هزار نفر در این مرحله برای تنها ۶۰هزار خودرو ثبت‌نام کردند و شانس برنده شدن بسیار کم بود، با‌این‌حال اختلاف قیمت بازار و کارخانه آنقدر هست که افراد را در مورد به تاخیر انداختن خرید از بازار و شرکت در قرعه‌کشی مجاب کند. علاوه بر این، فاکتور تاثیرگذار دیگر در بازار شهریورماه خودرو، عرضه برخی از خودروها در بورس کالا بود. در شهریورماه خبر ورود برخی از تولیدات داخلی خودرو به سازوکار فروش بورس کالا منتشر شد که توانست این امید را ایجاد کند که با افزایش عرضه خودرو توسط خودروسازان، قیمت‌ها در بازار کاهش پیدا خواهد کرد. بنابراین خریداران به‌نوعی منتظر کاهش قیمت خودرو هستند. البته نباید فراموش کرد افزایش تولید منوط به حذف قیمت‌گذاری دستوری و کاهش زیان خودروسازان است.

نکته قابل‌توجه و تاثیرگذار دیگر در این بین موضوع واردات خودرو است. ابتدای شهریورماه شاهد بودیم بعد از مدت‌ها انتظار بالاخره آیین‌نامه واردات خودرو اعلام شد. چندی پیش نیز وزارت صمت اعلام کرد از آذرماه امسال واردات کلید خواهد خورد. بنابراین خریداران انتظار دارند با ورود مدل‌های خارجی بتوانند خودروی موردنیاز خود را با قیمت کمتری خریداری کرده یا حتی بتوانند در قبال بهای پرداختی خود کیفیت بیشتری را دریافت کنند. این فاکتور اساسی نیز به اندازه باقی فاکتورها درگیر بلاتکلیفی است و با وجود وعده‌هایی که در مورد واردات خودرو در آذرماه داده شده و حتی از متقاضیان واردات نیز ثبت‌نام انجام می‌شود، هنوز نمی‌توان حتی آیین‌نامه را نهایی دانست. بهزاد رحیمی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، روز سه‌شنبه اعلام کرد مجلس به دنبال بازنگری در آیین‌نامه واردات خودرو است.

به گفته رحیمی دلایل مجلس برای بازنگری در این مصوبه دولت، عدم توانایی آن برای تنظیم بازار و دیگر اهداف تعیین‌شده در قانون ساماندهی صنعت خودرو بوده است. این نماینده مجلی در این رابطه گفته است:‌ «برداشت ما این است که واردات خودرو با این رویه تاثیری در افزایش کیفیت خودروهای داخلی ندارد. از سوی دیگر با این رنج قیمتی نمی‌تواند تقاضای کف بازار را تامین کند. واردات خودرو بر اساس این آیین‌نامه حتی به نیاز بازار هم نمی‌تواند پاسخ دهد. ما معتقدیم این آیین‌نامه صرفا حرکتی برای آزادسازی واردات خودرو بوده و اشتباهات گذشته در بحث واردات تکرار خواهد شد.» بنابراین بلاتکلیفی در فاکتورهای تاثیرگذار از طرفی باعث تعمیق رکود و از طرف دیگر باعث آرام بودن بازار شهریورماه خودرو از نظر قیمتی بوده است.
فراز و فرودهای قیمت خودرو در شهریور

تغییرات قیمتی در بازار خودرو در شهریورماه، به‌رغم نوسانات کوچک چندان محسوس نبوده است. برای مثال قیمت پژو ۲۰۶ تیپ ۲ در ابتدای شهریورماه ۳۰۲میلیون تومان بود و با وجود اینکه در طول ماه چند بار قیمت این خودرو به طور جزئی تغییر کرد اما در ۳۱ شهریورماه نیز دوباره روی همان قیمت ۳۰۲میلیون تومان ایستاد. تارا اتوماتیک یک روند کم‌شیب نزولی را در قیمت تجربه کرده است. این خودرو اول شهریورماه ۵۹۵میلیون تومان و ۱۴ شهریور ۵۸۲میلیون تومان خرید و فروش شد اما در روز پایانی شهریورماه این خودرو روی قیمت ۵۸۵میلیون تومان ایستاد که نشان از کاهش قیمت ۱۰میلیون تومانی نسبت به ابتدای شهریورماه دارد.

تیبا هاچ‌بک کار خود در شهریورماه را با قیمت ۲۰۵میلیون تومان شروع کرد و گرچه در طول این ماه کمی افزایش قیمت داشت، اما قیمت آن در روز پایانی تابستان به ۲۰۴میلیون تومان بازگشت. پژو پارس روندی صعودی را در قیمت طی شهریورماه تجربه کرد. قیمت این خودرو از اول شهریور تا ۱۴ شهریور از ۲۹۵میلیون تومان به ۳۰۸میلیون تومان و با تداوم این روند در ۳۱ شهریورماه به ۳۱۱ میلیون تومان رسید. دنا خودروی دیگری است که ثبات قیمت خود را در بازار خودرو در ماه پایانی تابستان حفظ کرده است. دنا شهریورماه را با قیمت ۴۰۳میلیون تومان آغاز و با وجود نوسانات جزئی در حد یک‌میلیون تومان در طول ماه، با همین قیمت نیز ماه را تمام کرد. رانا پلاس نیز گرچه از ابتدای شهریورماه تا چند روز به پایان این ماه با قیمت ۳۰۰میلیون تومان خرید و فروش می‌شد، اما در روز پایانی این ماه دچار افزایش قیمت جزئی شده و به رقم ۳۰۲میلیون تومان رسید.

سمند LX EF۷ اما بر‌خلاف جریان بازار دچار افزایش قیمت قابل‌توجهی شده و از ۳۱۰میلیون تومان به ۳۴۵میلیون تومان رسیده است. این خودرو در میانه ماه به ۳۵۰میلیون تومان نیز رسیده بود. خودروی شاهین نیز اول شهریور با قیمت ۳۶۴میلیون تومان در بازار خرید و فروش می‌شد که این رقم در ۱۴شهریور به ۳۵۸میلیون تومان رسید اما در روز پایانی شهریور ۳۶۰میلیونی شد.

به طور کلی بازار شهریور در مقایسه با مردادماه نشان می‌دهد هرچند تغییرات چندان زیاد نبوده اما در این ماه نسبت به مردادماه با کمی کاهش قیمت مواجه بوده‌ایم. برای مثال قیمت پژو پارس در میانه مردادماه ۳۱۶میلیون تومان بود اما همین خودرو در انتهای شهریور به ۳۱۱میلیون تومان رسید. بررسی جزء به جزء دیگر خودروها نیز در مردادماه و مقایسه آن با شهریورماه، نشان از همین کاهش قیمت جزئی در خودروهای مختلف دارد. حتی سمند LX EFY که در ماه پایانی تابستان روند صعودی گرفت، در مقایسه با اواسط مرداد تغییر قیمت چندانی نداشته است، به طوری که ۱۳مردادماه سال جاری قیمت این خودرو ۳۵۰میلیون تومان بوده است. بنابراین می‌توان گفت رکود جاری در بازار، قیمت‌ها را دچار سکون نسبی کرده است.