هیأت وزیران در جلسه مورخ ۱۶ شهریور ۱۴۰۱، در اجرای تکلیف قانونی مقرر در بند (ک) تبصره (۱۱) ماده واحده قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور، موضوع واگذاری اراضی در مالکیت وزارت راه و شهرسازی به متصرفین با اولویت سکونتگاه‌های غیررسمی، آیین‌نامه اجرایی این بند از قانون را به پیشنهاد وزارت راه و شهرسازی به تصویب رساند.

آیین‌نامه مذکور با هدف سنددار کردن اراضی متصرفی در مالکیت وزارت راه و شهرسازی با اولویت سکونتگاه‌های غیررسمی و نیز واگذاری اراضی متصرفی به مالکین اعیانی بر اساس طرح‌های مصوب شهری (از جمله طرح‌های جامع و تفضیلی و هادی شهری) مصوب شد.

ملاک تعیین زمان تصرف اراضی، بر اساس تصاویر ماهواره‌ای و هوایی مأخوذه از سازمان فضایی ایران، سازمان نقشه‌برداری کشور و سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح است و آن بخش از اراضی که بنای ساختمانی با مصالح بادوام در آنها احداث شده، مشمول این آیین‌نامه می‌شوند اما زمین‌هایی که در آنها ساختمان‌های پیش‌ساخته، دیوارکشی، غرس اشجار و زراعت به عمل آمده، از شمول این آیین‌نامه خارج هستند.

بر اساس این آیین‌نامه، سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران موظف است نسبت به اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی به مشمولان این آیین‌نامه اقدام کند و وزارت راه و شهرسازی نیز مکلف است سامانه‌ای ایجاد کند تا متقاضیان بتوانند از طریق آن درخواست خود را تا پایان سال ۱۴۰۱ اعلام کنند؛ متقاضیان همچنین می‌توانند با مراجعه به ادارات راه و شهرسازی ذیربط تقاضای خود را به‌صورت مکتوب ارائه دهند.

در صورتی که متصرفان اراضی موضوع این آیین‌نامه واجد شرایط لازم نباشند، اراضی تصرفی با رعایت نصاب مقرر به قیمت کارشناسی واقعی روز به آنها واگذار می‌شود.

عرصه اعیانی‌های تجاری و خدماتی به نرخ کارشناسی واقعی روز واگذار خواهد شد و در خصوص اعیانی‌های صنعتی که عرصه آن در مناطق مسکونی واقع شده است، مشروط به رعایت مقررات زیست‌محیطی، واگذاری به نرخ قیمت واقعی کارشناسی روز و اخذ اجرت‌المثل ایام تصرف بلامانع است.

متقاضیان همچنین می‌توانند با تسویه‌حساب ارزش معین شده عرصه، مطابق این آیین‌نامه نسبت به تملک و دریافت سند رسمی یا دریافت قرارداد واگذاری زمین از اداره کل راه و شهرسازی استان اقدام کنند.