حسینی رئیس سازمان شیلات ایران در برنامه صف اول به سوالات زیر پاسخ داد:

صنعت شیلات کشور چه ظرفیت‌هایی دارد؟

حسینی: صنعت شیلات کشور عمر ۷۰ ساله و ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل گسترده‌ای دارد که پس از انقلاب بیش از ۹۰ درصد رشد داشته است.

در حال حاضر یک میلیون و ۲۵۹ هزار تن تولید آبزیان در کشور داریم . ۷۰۲ هزار تن در حوزه صید و ۵۵۷ هزار تن در حوزه آبزی‌پروری است و به جز ۵۸ هزار تن تولید میگو بقیه آبزی‌پروری‌ها در حوزه آب‌های شیرین و داخلی است.

با احتساب جزایر، سهم کشور از سواحل ۵۸۰۰ کیلومتر است و فرصت مغفول مانده برای پرورش ماهیان دریایی و مربوط به ساحل وجود دارد.

در برنامه تحولی سازمان شیلات مقرر شده در افق ۱۴۰۴ تولید آبزیان کشور را از ۱.۳ میلیون تن فعلی به ۲.۶ میلیون تن برسانیم. برای این منظور پرورش ماهی در دریا ۵۰۰ هزار تن دیده شده است. تا ۱.۵ میلیون تن امکان پرورش داریم که در فاز اول ۵۰۰ هزار تن تا ۱۴۰۴ برنامه‌ریزی شده است.

۳۰ درصد افزایش تولید از طریق بهره‌وری و مکانیزاسیون برنامه‌ریزی شده است.

از ۷۰۲ هزار تن در حوزه صید ۲۹ هزار تن مربوط به سواحل شمالی و مابقی مربوط به جنوب است که در کم عمق صید بی‌رویه بالاست.

در اقیانوس هند با ۱۷۴ هزار تن صید تن ماهیان در رتبه اول هستیم . برنامه داریم با کشورهایی که سواحل عمیق دارند تکنولوژی را به سمت صید فراسرزمینی سوق دهیم.

در آب‌های عمیق ۲.۳ میلیون تن ظرفیت داریم که برداشت ۱۰۰ هزار تنی را در برنامه تحولی سازمان شیلات در دستور کار داریم.

بحث کیفی‌سازی، ارتقای ارزش افزوده و افزایش دو برابری تولید آبزیان را در طرح تحول سازمان شیلات دنبال می‌کنیم.

این برنامه تحولی در سبد غذایی مردم چه جایگاهی دارد؟

حسینی: سرانه مصرف آبزیان در دنیا ۲۵ کیلو است که در کشور ما حدود ۱۳ کیلوگرم است.

در بخش آبزی مصرفی باید کار فرهنگی انجام شود همچنین با کاهش هزینه های تولید و تنوع فرآوری و عرضه در بازار ارزان سازی ماهیان انجام گیرد.

چه برنامه‌ای برای کاهش قیمت محصولات دارید؟

حسینی: موقعی می توانیم کاهش قیمت واقعی داشته باشیم که افزایش تولید در واحد سطح و افزایش عرضه در بازار و فرآوری محصولات انجام شود . در حوزه فرآوری آبزیان ،شرکت‌های دانش بنیان ورود پیدا کرده‌اند که تولید این محصولات از نظر قیمت در مقایسه با سایر محصولات پروتئینی ارزان تر تمام می‌شود.

بازارهای صادراتی آبزیان به چه صورت است؟

حسینی گفت: سال گذشته ۵۵۶ میلیون دلار صادرات آبزیان داشتیم .امسال نسبت به سال گذشته ۶۷ درصد رشد ارزش صادارت داشته ایم که به دلیل دیپلماسی فعال در حوزه غذا بوده است.

برای اولین بار گونه های آبزیان ما به چین به طور مستقیم صادر شده است. به روسیه هم صادرات آبزیان داریم.

چه میزان ظرفیت صادرات به چین داریم؟

حسینی: سال گذشته ۳۲ هزار تن از ۵۷ هزار تن میگوی تولید شده در کشور به چین صادر شد اما ظرفیت و تقاضا بیشتر از این است. در حوزه ماهیان خاویاری، سردآبی و دریایی فرصت خوبی ایجاد شده تا به صورت مستقیم به چین صادرات انجام دهیم . قبلا هم این محصولات صادر می شد اما به طور غیرمستقیم.

با راه‌اندازی هر واحد در حوزه شیلات چه مقدار شغل ایجاد می‌شود؟

حسینی: در حال حاضر در حوزه صید و صیادی ۱۴۰ هزار شغل مستقیم و ۵۰۰ هزار شغل غیر مستقیم وجود دارد.

در حوزه آبزی پروری ۱۷۰ هزار نفر مستقیم و ۵۰۰ هزار نفر به طور غیر مستقیم فعال هستند. اگر میزان تولید آبزیان دو برابر شود میزان اشتغال در این بخش چندین برابر خواهد شد.

چه اقداماتی برای جذب شرکت‌های دانش‌بنیان و فعالیت آنها در حوزه شیلات انجام داده‌اید؟

حسینی: کمیته توسعه شرکت‌های دانش بنیان را از اسفند ۹۹ در سازمان شیلات تشکیل دادیم. در ۵ اولویت کاری ۴۷ شرکت دانش بنیان اعلام آمادگی کرده‌اند. نمونه آن تخم چشم زده است که وابسته به واردات بودیم که اکنون به تولید ۳۷۴ میلیون عدد رسیده‌ایم که بیش از ۹۰ درصد تک جنسی و تمام ماده است و شاهد رشد ۲۲۰ درصدی در این حوزه هستیم.

پرورش ماهی در دریا به بچه ماهی، خوراک آبزیان و بازار نیاز دارد. علاوه بر بسترهای تولید نیاز به نهاده های تولید از جمله بچه ماهی داریم. ۲۰ میلیون قطعه را بستر سازی کردیم که رشد ۴ برابری داشته است.

شرایط دریافت مجوز برای پرورش ماهی چیست؟

حسینی: دریافت مجوز به شرایطی همچون مشاوره های فنی، مکان یابی و توجیه اقتصادی وابسته است.

در نمایشگاه بین‌المللی که هفته آینده از ۲۹ آبان تا ۲ آذر در حوزه شیلات برگزار می‌شود و ۲۷ شرکت دانش‌بنیان در آن شرکت دارند به افرادی که قصد فعالیت در این حوزه دارند مشاوره داده می شود.

گرفتن مجوز در درگاه ملی دولت در کمترین زمان انجام می شود و پیش نیاز آن این است که افراد متقاضی در خصوص کار با موجود زنده دریا ، دانش و سرمایه داشته باشند. با همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان در این زمینه هم آموزش می‌دهیم هم امکان بازدید از پروژه‌های موفق برای آنها وجود دارد.

در خصوص صید ماهی به روش ترال توضیح دهید و اینکه چینی‌ها در کشور ما به این روش صید انجام می‌دهند؟

حسینی: روش های مختلف برای صید متناسب با مکان و زمان صید وجود دارد. از نظر ما روش صیدی که نتواند انتخابی صید کند مخرب است. ترال یک اسم عمومی برای صید است که بسته به مکان می‌تواند مفید یا مخرب باشد.

اگر بالاتر از ۸۰ تا ۸۵ درصد صید انتخابی باشد و در مکان مناسب صید انجام شود مفید است. ۱۰۰ هزار تن قابلیت برداشت از آب‌های عمیق داریم که ترال می‌تواند با نحوه عملکرد موثر باشد. اما اگر نظارت نباشد به جای اینکه در آب‌های عمیق صید کنند به آب‌های کم‌عمق می‌آیند و در این صورت مخرب است.

دو سال است که به چینی‌ها اجازه صید ترال در کشور ما داده نمی‌شود.

در خصوص وضعیت شغلی صیادان و ملوانان چه اقدامی انجام داده‌اید؟

حسینی: مکاتبات متعدد در مورد اینکه شغل صیادی به عنوان مشاغل سخت و زیان آور شناخته شود با دولت داشته‌ایم. این موضوع نیاز به اعتبار دارد و بار مالی دارد که باید با شرکت‌های بیمه توافق شود. در حال پیگیری و انجام توافقاتی در این خصوص هستیم.