خوش‌بینی‌‌‌ نسبت به عرضه گندم سبب شد تا بهای آتی معاملات این غله طلایی به سطح قیمت‌های پیش از شروع جنگ بین روسیه و اوکراین در ۲۴فوریه سال میلادی جاری برسد. باوجود اینکه هفته‌‌‌های گذشته روسیه اعلام کرد توافق بر سر تسهیل صادرات گندم از اوکراین را تمدید نخواهد کرد؛ اما خبرها حاکی از آن است که احتمال تمدید قرارداد بسیار بالاست؛ چراکه به‌‌‌نظر می‌رسد آمریکا و اتحادیه اروپا قصد دارند ممنوعیت صادرات غلات و کودهای شیمیایی روسیه را لغو کنند؛ مساله‌ای که به عقیده بسیاری از تحلیلگران، دلیل اصلی روسیه برای عدم‌موافقت با تمدید قرارداد صادراتی اوکراین بوده است. بازار ذرت نیز در هفته‌های اخیر به‌‌‌دلیل افزایش خوش‌بینی نسبت به صادرات این دو کشور کاهشی شده است. معاملات دانه سویا برخلاف دو محصول دیگر با افزایش قیمت مواجه شد. اختلال در عرضه از مهم‌ترین دلایل رشد قیمتی سویا بود. پیش‌بینی می‌شود در سال آینده میلادی به دلیل خشکسالی در آرژانتین که از مهم‌ترین تولیدکنندگان سویاست، انگیزه کشاورزان برای تولید این محصول کاهش یابد و به تبع آن عرضه سویا نیز کمتر شود.

ریزش محسوس بهای غله طلایی

معاملات آتی غلات شیکاگو در سال‌جاری به دلیل تلاطم زیاد عرضه، نوسان‌‌‌ زیادی داشت. بهای این محصول در سال میلادی جاری، بالاترین و پایین‌ترین سطوح‌‌‌ قیمتی را تجربه کرد. اما تازه‌‌‌ترین خبرها حاکی از آن است که بهای معاملات آتی گندم به سطح قیمتی پیش از حمله روسیه به اوکراین رسید. روز گذشته قیمت گندم حدود 8 دلار به‌ازای هر بوشل در بورس‌کالای شیکاگو معامله شد که پایین‌‌‌ترین سطح قیمتی در دوماه گذشته بود؛ زیرا چشم‌‌‌انداز مثبت عرضه در بازار گندم نگرانی‌ها در خصوص لطمه‌خوردن به زنجیره غذایی را کاهش داده است.

طی هفته‌‌‌های گذشته، پس از اینکه روسیه اعلام کرد قصد خروج از توافق با اوکراین برای تسهیل صادرات گندم اوکرین از طریق دریای‌سیاه را دارد، بهای این غله طلایی افزایشی شد. روسیه روز شنبه اعلام کرد، هنوز توافقی برای تمدید قرارداد وجود ندارد که به اوکراین اجازه دهد غلات را از طریق دریای سیاه صادر کند. با وجود این، صادرات گندم اوکراین همچنان تا زمان اتمام توافق ادامه دارد. هفته گذشته نیز سازمان ملل با مقامات روسی جلسه‌ای برای مذاکره در راستای تمدید این توافق انجام داد. کرملین دوشنبه گذشته اعلام کرد که جلسه با سازمان ملل طی هفته گذشته نتایج نسبتا مثبتی در پی داشته است و گمانه‌‌‌زنی‌‌‌ها برای تمدید این قرارداد افزایش یافت. بلومبرگ نیز در گزارشی اعلام کرد احتمال تمدید توافق بین روسیه و اوکراین پس از 19نوامبر زیاد است. تمدید توافق علاوه بر افزایش عرضه، سبب می‌شود تا سیلوهای بنادر دریای سیاه خالی شوند و فضا برای ذخیره محصولات برداشت‌‌‌های آتی باز شود.

هدف روسیه از مانع‌تراشی در برابر تمدید توافق

روسیه خواستار صادرات بدون مانع کود‌‌‌های شیمیایی و موادغذایی به دنیاست. برخی تحلیلگران معتقدند مسکو از این قرارداد به‌عنوان اهرم فشار برای رسیدن به خواسته‌‌‌هایش استفاده می‌کند. این کشور قبلا نیز اعلام کرده بود که اگر نتیجه مذاکرات برای این کشور رضایت‌بخش نباشد، امکان خروج از توافق وجود دارد. روز گذشته اما سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، اعلام کرد، با توجه به تعهدهای‌‌‌ کتبی مقام‌‌‌های آمریکایی و اتحادیه اروپا، خوش‌بین است که موانع موجود بر سر صادرات کودهای شیمیایی و غلات روسیه به‌زودی برداشته خواهد شد.

بهای کود‌‌‌های شیمیایی در سال جاری میلادی به‌‌‌دلیل کاهش عرضه روسیه و همچنین افزایش قیمت حامل‌‌‌های انرژی بسیار افزایش یافته است. کمبود کود‌‌‌های شیمیایی می‌تواند موجب کاهش تولیدات کشاورزی و کمبود مواد غذایی در دنیا شود. پیش‌تر سازمان ملل متحد نیز اعلام کرده بود که از ابتدای عقد قرارداد بین این دو کشور در ماه ژوئیه، حدود 10میلیون تن غله و سایر موادغذایی از اوکراین صادر شده که به جلوگیری از بحران گرسنگی در دنیا کمک شایانی کرده است. توافق فعلی 19نوامبر به پایان می‌‌‌رسید. از طرف دیگر، آمارهای منتشرشده از وزارت کشاورزی آمریکا حاکی از آن است که پیش‌بینی‌‌‌ها از عرضه و سهام نهایی بازاریابی سال آینده افزایش یافته است؛ چراکه بررسی‌‌‌ها نشان می‌دهد افزایش تولید در استرالیا و قزاقستان کاهش تولید مناطقی همچون اتحادیه اروپا را جبران می‌کند.

بازار سایر مواد غذایی

 بهای ذرت نیز از ابتدای ماه نوامبر به‌‌‌دلیل پیش‌بینی از افزایش عرضه سقوط کرد. قیمت این محصول در ابتدای ماه جاری میلادی حدود 8/ 14دلار به‌ازای هر بوشل بود؛ اما با تداوم کاهش در دوهفته گذشته، در نهایت به حدود 3/ 14دلار به‌ازای هر بوشل رسید. پیش‌بینی‌‌‌های وزارت کشاورزی آمریکا نشان می‌دهد که شرایط بذرها و مناطق کشت ذرت سال آینده در مقایسه با امسال بهتر است؛ چراکه تقاضای کم چین کشاورزان سویا را به کاشت محصولات جایگزین تشویق می‌کند. بازار سویا اما در هفته گذشته افزایشی بود. معاملات آتی دانه سویا روز گذشته در بورس شیکاگو به قیمت بیش از 5/ 6دلار به‌ازای هر بوشل معامله شد که بالاترین سطح قیمتی در سه‌ماه گذشته بوده است.

اختلال عرضه و خوش‌بینی نسبت به فروش‌های آتی برای مصرف‌کننده اصلی سویا در دنیا یعنی چین، از مهم‌ترین دلایل افزایشی‌شدن این بازار بود. در فصل آینده به‌‌‌دلیل احتمال کاهش بارندگی و الگوی نامناسب آب و هوایی، کشاورزان انگیزه کافی برای کاشت این محصول ندارند. براساس گزارش‌های بورس غلات روزاریو، کاشت سویا در برخی مناطق آرژانتین به‌‌‌دلیل خشکسالی‌‌‌ طولانی‌مدت کمتر از سال گذشته است. همچنین بررسی آمارها نشان می‌دهد که واردات سویای چین نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود 19‌درصد کاهش یافته و به 14/ 4میلیون تن در اکتبر رسیده که پایین‌‌‌ترین میزان از سال 2014 تاکنون است.

ضایعات مواد غذایی؛ چالشی برای زنجیره غذایی

به گزارش رویترز، هرسال در دنیا حدود 931میلیون تن مواد غذایی دور ریخته می‌شود که بیشتر این مواد از محل‌‌‌های دفن زباله سر درمی‌‌‌آورند؛ جایی که این مواد تجزیه می‌شوند و حدود یک‌دهم گاز‌‌‌های گلخانه‌‌‌ای دنیا را تشکیل می‌دهند. کشورهای سراسر جهان در سال 2015 متعهد شدند که ضایعات مواد غذایی را تا سال 2030 به نصف کاهش دهند؛ اما تعداد کمی از این کشورها در مسیر انجام این کار قرار گرفته‌‌‌اند. رزارول، سرپرست تیم هدررفت غذا و ضایعات در سازمان ملل معتقد است که تنها حدود هشت‌سال از این زمان باقی مانده و به این هدف نزدیک هم نشده‌ایم.

به‌عنوان نمونه، در میان پنج‌کشوری که در صدر این لیست قرار دارند، آمریکا، استرالیا و نیوزیلند در مقام‌‌‌های اول تا سوم قرار دارند که بررسی آمارها نشان می‌دهد در سال‌های اخیر حتی به میزان ضایعات غذایی تولیدی این کشورها افزوده شده است. البته مشکل تنها به کشورهای پیشرفته محدود نمی‌شود. مطالعه سازمان ملل نشان می‌دهد که بین ضایعات موادغذایی و تولید ناخالص داخلی همبستگی ناچیزی وجود دارد و نمی‌‌‌توان به‌راحتی نتیجه گرفت که کشورهای ثروتمند‌‌‌تر، دورریز بیشتری دارند. به گفته کارشناسان، عملکرد ضعیف به‌‌‌دلیل فقدان سرمایه‌گذاری عمومی و عملکرد‌‌‌های نادرست مصرف‌کنندگان از عوامل عدم‌موفقیت در رسیدن به هدف کاهش ضایعات موادغذایی هستند. اگر بتوان ضایعات مواد غذایی را کاهش داد، بخش بزرگی از مشکل عرضه غذا در جهان تامین شده و مشکل گرسنگی در بسیاری از کشورهای دنیا نیز تا حدودی کاهش می‌‌‌یابد؛ مساله‌ای که می‌‌‌تواند بر زنجیره عرضه نیز تاثیر‌گذار باشد.