اتان و اتن یا اتیلن دو گازی که از نظر اسمی شباهت زیادی به یکدیگر دارند و ممکن است برخی این دو عنصر با یکدیگر اشتباه بگیرند. اتان با فرمول C2H6، دومین آلکان فراوان بعد از متان CH4 است. در واقع یک ترکیب هیدروکربنی است که اغلب با گروه کربونیل جایگزین میشود. در حالی که اتن یا اتیلن به عنوان گاز هورمونی برای رسیدهتر شدن میوهها کاربرد دارد. در ادامه ضمن معرفی هر دو گاز، سعی داریم تفاوت بین آنها را نیز بیان کنیم.
گاز اتان چیست؟
اتان یکی از سادهترین هیدروکربنهایی است که از ترکیب هیدروژن (H) و کربن (C) ساخته میشود. زمانی که دو اتم کربن و 6 اتم هیدروژن با هم پیوند میخورند، نتیجه آن تشکیل مولکول اتان است. این عنصر به عنوان متیل متان، بی متیل، دی متیل و اتیل هیدرید نیز شناخته میشود.
فرمول شیمیایی یا فرمول مولکولی این گاز C2H6 است که در آن دو اتم کربن به یکدیگر پیوند خورده و سه اتم هیدروژن به هر یک از دو اتم کربن در دو سمت متصل شده است. به همین دلیل از نظر ساختاری این گاز با CH3-CH3 نشان داده میشود.
در صورتی که قصد دارید مقاله ای جامع درباره گاز اتان مطالعه کنید، این مقاله از سایت پارس هوای البرز را به شما پیشنهاد میدهیم.
روش تولید گاز اتان
برای تولید این گاز از روش تقطیر و خالصسازی استفاده میشود که در آن اتان خام را به اتیلن و هیدروژن تبدیل میکنند. این روش از طریق واکنش با هیدروژناسیون و مونوکسید کربن روی کاتالیزور آهن صورت میگیرد که در نهایت اتان بدست میآید.
از جمله مشخصات آن باید به غیرسمی بودن، فاقد بو و بی رنگ بودن آن اشاره کنیم. اگر گاز اتان در دمای 78.5 – سانتیگراد اتاق قرار بگیرد، تبدیل به مایع میشود. این عنصر با اکسیژن و سایر هیدروکربنها ترکیب میشود.
در واقع باید گاز اتان را یک ترکیب آلی همه کاره به حساب آوریم که با هیدروژن ترکیب میشود و نسبت به آن واکنش نشان میدهد. از این گاز برای ساخت پلیاتیلن پلاستیکی و سنتز اتانول سوخت استفاده میشود. این گاز گلخانهای در طبیعت به وفور یافت میشود و در ردیف سوختهای فسیلی به شمار میرود. میزان ترکیب اتان در گاز طبیعی 5 تا 10 درصد است که در مرحله تقطیر از آن جدا میشود.
گاز اتن یا اتیلن چیست؟
حالا که متوجه شدید گاز اتان چیست باید در مورد گاز اتن هم اطلاعاتی داشته باشید تا بتوانیم آنها را با یکدیگر مقایسه کنیم. اتیلن یا همان اتان (C2H4) گازی است که به عنوان هورمون گیاهی برای رسیدن
سبزیجات و میوهها از آن استفاده میشود. به طور طبیعی میوهها مقداری گاز اتیلن تولید میکنند که به عنوان یک مکانیسم طبیعی شناخته شده است و به رسیدهتر شدن آنها کمک زیادی میکند. اما امروزه از آن به شکل مصنوعی برای رسیدهتر شدن میوه و سبزیجات استفاده میشود. برای مثال وقتی گوجه یا موز را سبز میچینند، آن را در مجاورت گاز اتیلن قرار میدهند تا رسیدهتر شود.
بیشترین کاربرد گاز اتن برای مزارع و میوههاست. این گاز در هنگام رسیدن میوه دو نوع واکنش نشان میدهد:
• برخی میوهها با اتیلن رسیدهتر میشوند.
• رسیده شدن برخی میوهها تنها با وجود اتیلن امکانپذیر است.
انگور، توت فرنگی، مرکبات، طالبی، گوجه فرنگی، آووکادو، سیب، خربزه، هلو، کیوی و موز از جمله میوههایی هستند که با کمک این گاز رسیده و آماده استفاده میشوند.
روش تولید گاز اتن
تولید اتیلن در طول بلوغ میوهها اتفاق میافتد و در طی پروسه رسیده شدن، مقداری اتیلن ترشح میکنند. اما تولید آن در آزمایشگاه با تقطیر گاز طبیعی صورت میگیرد که در این شیوه، آن را از ترکیبات اتان، بوتان و پروپان در پالایشگاههای نفت و گاز تهیه میکنند. ماده بدست آمده بیشتر در سردخانهها برای رسیدهتر شدن میوه و سبزیجات کاربرد دارد.
اتن به عنوان یک هورمون پیری شناخته شده است که نه تنها بر بلوغ میوهها تاثیر میگذارد، بلکه استفاده نادرست از آن باعث مرگ گونههای گیاهی نیز میشود. به طوری که ممکن است باعث از بین رفتن رنگدانههای فتوسنتزی، از بین رفتن برگها و ساقههای گیاه، کوتاه شدن ساقه و یا پیچیش نسل بعدی گیاهان شود.
فرق اتان و اتن در چیست؟
اگر قرار باشد تفاوت بین این دو عنصر را به طور دقیق بررسی کنیم، باید موارد متعددی را در نظر بگیریم:
تفاوت بین اتن و اتان از نظر ساختار مولکولی
اولین تفاوت بین این دو گاز به ساختار مولکولی بین آنها مربوط میشود. گاز اتان در دمای اتاق بی رنگ و بدون بوی خاصی است و جرم مولی 30.07 گرم بر مول دارد، اما جرم مولی اتن حدود 28.05 گرم بر مول محاسبه شده است. از سوی دیگر نقطه ذوب این گاز 182.8 درجه سانتیگراد است، در حالی که نقطه ذوب اتن 169.2- درجه سانتیگراد ثبت شده است.
تفاوت در زاویه باند
یکی دیگر از تفاوتهای بین این دو گاز به زاویه باند مربوط میشود. زاویه پیوند H-C-C در اتان حدود 109.6 درجه است، اما در اتیلن زاویه پیوند H-C-C حدود 121.7 درجه ثبت شده است.
تفاوت در کاربرد دو گاز
از اتان برای صنایع متالورژی، تولید الکل متانول و موادی از قبیل اپوکسیتان، گلیکول، استالدئید، اتیل استات، اتیل کلرید، دیکلروتان، استایرن، پلی اتیلن و ترموپلیمرها استفاده میشود. همچنین یک گاز مبرد نیز به شمار میآید که برای خنک کردن در سیستمهای برودتی استفاده میشود. در حالی که اتیلن یا اتن برای تولید مواد پلیمری مانند پلی اتیلن و رسیده شدن میوهها کاربرد دارد.
تفاوت در طول باند C-C
از دیگر تفاوتهای میان این دو عنصر باید به تفاوت طول باند اشاره کنیم. در حالی که در اتان طول پیوند C-C حدود 154 pm است، اما در اتیلن، طول پیوند C-C حدود 133 pm ثبت شده است. همچنین طول پیوند C-H در گاز اتان حدود 110 pm و در گاز اتیلن طول پیوند C-H حدود 108 pm است.
این گازها را از کجا بخریم؟
مجموعههای زیادی در زمینه تولید و عرضه انواع گازهای نجیب و یا سایر گازهای پرکاربرد در صنایع مختلف فعالیت دارند. پارس هوای البرز از جمله تولیدکنندگان این محصولات است که انواع گازهای خالص آزمایشگاهی و صنعتی، مخلوطهای گازی و ... را با تضمین کیفیت به مشتریان خود ارائه می دهد.
لینک مطلب:
https://www.eranico.com/fa/content/157063