در سال ۱۳۸۴ طرح توزیع سهام عدالت در جلسه هیئت وزیران به تصویب رسید. از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸ دهک بندی و دایره افرادی که مشمول سهام عدالت می‌شدند تغییر کرد تا در نهایت در سال ۱۳۸۸ توزیع سهام عدالت به ۶ دهک پایین درآمدی با اولویت ۲ دهک پایین به تصویب رسید. در مرحله اول به برخی از افراد تحت پوشش کمیته امداد، سازمان بهزیستی و رزمندگان بیکار فاقد شغل، سهام عدالت توزیع شد.

سهام عدالت دربرگیرنده سهام یک شرکت خاص نیست بلکه این سهام مجموعه‌ای از سهم‌های ۴۹ شرکت است که ۳۶ شرکت از آن‌ها در بورس حضور دارند و ۱۳ شرکت دیگر هنوز وارد بورس نشده‌اند.

اولین دوره‌ای که دولت ایران نسبت به پرداخت سود سهام عدالت به سهامداران اقدام کرد، سال ۱۳۸۷ بود که دستور پرداخت آن در سال ۱۳۸۸ انجام شد. اما در سال ۱۳۹۹ و با رشد بازار بورس و با دستور مستقیم رهبر و رئیس جمهور، امکان خرید و فروش سهام عدالت در بازار بورس پیدا شد.

آزادسازی سهام عدالت به دو روش غیر مستقیم و مستقیم صورت می‌گیرد، در صورت انتخاب آزاد سازی به روش مستقیم، مدیریت سهام عدالت به صورت مستقیم و بدون واسطه به فرد منتقل می‌شود یعنی تعدادی از سهام ۳۶ شرکت بورسی به فرد تخصیص خواهد یافت، در ازای شرکت‌هایی که هنوز وارد بورس نشدند نیز سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی به فرد تعلق خواهد گرفت.

در صورت انتخاب آزادسازی به روش غیر مستقیم، مدیریت سهام عدالت فرد، از طریق شرکت‌های سرمایه گذاری استانی ساماندهی خواهد شد و فردی که این روش را انتخاب کرده، نمی‌تواند سهم‌های موجود در بسته سهام عدالت را به طور مستقیم و موردی به فروش برساند. در این روش سود یا زیان احتمالی به سهامدار بر اساس عملکرد شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی خواهد بود.

حال افرادی که برای آزاد سازی سهام خود روش مستقیم را انتخاب کردند سود عایدی از سهام ۳۶ شرکت بورسی را مانند سایر فعالان بورسی دریافت خواهند کرد. البته بابت ۱۳ شرکت غیربورسی نیز سود سهام شرکت سرمایه‌گذاری استانی به آن‌ها تعلق خواهد گرفت، همچنین کسانی که روش غیرمستقیم را انتخاب کردند، سود سهام شرکت سرمایه‌گذاری استانی را دریافت خواهند کرد. در پایان هر سال مبلغی تحت عنوان سود سهام عدالت به سهامداران پرداخت می‌شود که این رقم نسبت به سال قبل با افزایش همراه است.

به سود سهام عدالت مالیات تعلق نمی‌گیرد!

مالیات مربوط به سود سهام عدالت توسط شرکت‌های سهام عدالت محاسبه و کسر می‌شود. از این رو، مبلغی که به اشخاص پرداخت می‌شود، مالیات جدیدی ندارد. در ابتدای طرح سهام عدالت، ارزش اوراق بهادار برابر با ۵۰۰ هزار تومان بود، ولی بعد به یک میلیون تومان نیز رسید.

سود واریز شده درسال ۱۴۰۰ مربوط به عملکرد شرکت‌ها در سال ۹۹ می‌شود افرادی که دارای سهام عدالت ۴۵۲ هزار تومانی بودند به میزان ۴۸۹ هزار تومان سود دریافت کردند به ترتیب سود سهام‌های ۴۹۲ هزار تومانی، ۵۳۲ هزار تومانی و یک میلیون تومانی به میزان ۵۳۲ هزار تومان، ۵۷۵ هزار تومان و یک میلیون و ۸۱ هزار تومان بود، در مجموع طی سال ۱۴۰۰ به میزان ۳۰ هزار میلیارد تومان سود سهام عدالت توزیع شد.

طبق گفته رئیس سازمان خصوصی سازی، سود سهام عدالت در دو مرحله واریز می‌شود که احتمالا ارقام آن دو برابر سال گذشته باشد، بنابراین، پیش بینی می‌شود که میزان توزیع سود سهام عدالت از ۳۰ هزار میلیارد تومان به ۶۰ هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کند. افرادی که دارای سهام عدالت ۴۵۲ هزار تومانی بودند به میزان ۹۷۸ هزار تومان سود دریافت کردند به ترتیب سود سهام‌های ۴۹۲ هزار تومانی، ۵۳۲ هزار تومانی و یک میلیون تومانی به میزان یک میلیون و ۶۴ هزار تومان، یک میلیون و ۱۵۰ هزار تومان و۲ میلیون و ۱۶۲ هزار تومان باشد.

در رابطه با زمان پرداخت سود نیز مشاور رئیس سازمان بورس اعلام کرد که قسط اوّل سود سهام عدالت تا پایان آذرماه پرداخت می‌شود.