به نقل از روابط عمومی بانک مرکزی، به تازگی مطلبی در یکی از رسانه‌ها منتشر و ادعا شده است‌ که سهم پول از نقدینگی در پایان تابستان امسال به حدود 23 درصد رسیده است و این بالاترین رقمی است که طی یک‌ دهه اخیر رقم خورده است.‌

د‌ر این‌باره لازم به توضیح است رکورد سهم پول در 10 سال اخیر مربوط به اسفندماه سال 1391 و معادل 24.7 درصد است، این در حالی است‌که سهم پول از نقدینگی در پایان شهریورماه 1401 معادل 22.8 درصد بوده است. ثانیاً افزایش سهم پول در نقدینگی در سال جاری عمدتاً به واسطه اجرای طرح مردمی‌سازی و توزیع عادلانه یارانه‌ها از اردیبهشت ماه 1401 آغاز شده که با توجه به تخلیه و تعدیل نسبی آثار پولی و تورمی اجرای طرح مذکور روند افزایشی سهم پول از نقدینگی نیز کنترل شده و روندی کاهشی را در پی گرفته است؛ به طوری که براساس آخرین آمار و اطلاعات موجود، سهم پول از نقدینگی در پایان مهرماه 1401 نسبت به ماه قبل از آن با 0.3 واحد درصد کاهش از 22.8 درصد به 22.5 درصد کاهش یافته است.

* پایین‌ترین سطح اسکناس و مسکوک در دست اشخاص در 10 سال اخیر

در خصوص روند اسکناس و مسکوک در دست اشخاص هم لازم به اشاره است سهم اسکناس و مسکوک در دست اشخاص از نقدینگی به واسطه گسترش ظرفیت و امکانات سیستم‌های پرداخت الکترونیک و کاهش میل نقدینه‌خواهی در مردم نزولی بوده و در شهریورماه 1401 به پایین ترین سطح خود در ده سال اخیر (معادل 1.6 درصد) رسیده است.

* کنترل رشد نقدینگی و تورم اولویت‌ اقتصادی دولت و بانک مرکزی

در خصوص اجرای دستور رئیس جمهور به دستگاه‌های اجرایی برای کنترل نقدینگی نیز لازم به توضیح است با آغاز به کار دولت سیزدهم مسئله کنترل رشد نقدینگی و تورم به عنوان یکی از مهمترین اولویت‌های اقتصادی دولت و بانک مرکزی مورد توجه قرار گرفت. در این راستا، بررسی رشد نقدینگی در مهر‌ 1401 حاکی از تداوم روند کاهشی این متغیر همچون ماه‌های گذشته بوده است به طوریکه نرخ رشد دوازده‌ماهه نقدینگی از 42.8 درصد در پایان مهرماه 1400 طی یک روند نزولی به 34.3 درصد در پایان مهرماه 1401 کاهش یافته است.

همچنین روند رشد دوازده ماهه پایه پولی با آغاز به کار دولت سیزدهم و متاثر از رویکرد انضباط‌گرایانه دولت و سیاست‌های پولی و نظارتی فعال بانک مرکزی به طور قابل ملاحظه ای کاهشی بوده و از 42.6 درصد در پایان تیرماه 1400 به 34.5 درصد در پایان مهرماه سال 1401 رسیده است.

بنابراین همانطور که تحولات متغیرهای پولی نشان می‌دهد باوجود اجرای طرح مردمی‌سازی و توزیع عادلانه یارانه‌ها و حذف ارز ترجیحی و واریز یارانه نقدی، ضمن توفیق دولت و بانک مرکزی در مهار رشد نقدینگی، همچنان رویکرد کلی دولت سیزدهم در انضباط‌ بخشی به کل‌های پولی در سال جاری استمرار یافته و بازتعریف رابطه دولت و بانک مرکزی از جمله اتکا بیشتر به منابع سپرده‌ای و عملیاتی شدن حساب واحد خزانه و همچنین استفاده محدودتر از تنخواه‌گردان خزانه در دستور کار قرار دارد.