بر اساس داده‌های رسمی، صادرات ترکیه با استفاده از لیر ترکیه در ماه نوامبر نسبت به سال گذشته بیش از دو برابر شد که نشان دهنده تلاش آنکارا در راستای گسترش سهم پول ملی در تجارت خارجی خود است. ترکیه مدت‌هاست که به دنبال گسترش تجارت بین‌المللی بدون دلار بوده و کاربرد بیشتر ارز‌های ملی در تسویه حساب‌های متقابل به‌ویژه با شرکای اصلی خود از جمله چین، روسیه، ایران و کشور‌های حوزه خلیج فارس را ترویج می‌کند.

افزایش نقش پول ملی در تجارت خارجی ترکیه

بر اساس داده‌های وزارت بازرگانی ترکیه، استفاده از لیر در صادرات این کشور با جهش ۱۱۴ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته در ماه نوامبر به ۱۵.۶۸ میلیارد لیر (۸۴۱ میلیون دلار) رسید. استفاده از لیر در بخش واردات حتی بیشتر نیز بوده است بطوریکه در ماه گذشته به ۳۵.۶۳ میلیارد لیر رسید. در مجموع، حجم کل پول ملی مورد استفاده در تجارت خارجی ترکیه درماه نوامبر به ۵۱.۳۱ میلیارد لیر رسید.

همچنین براساس داده‌های رسمی، استفاده از لیر در صادرات بازه زمانی ژانویه تا نوامبر با جهش ۹۴ درصدی نسبت به سال گذشته به ۱۱۳.۷ میلیارد لیر و واردات به ۲۳۴.۸ میلیارد لیر افزایش یافت؛ بنابراین در باره مذکور، میزان کل لیر استفاده شده در تجارت خارجی به ۳۴۸.۵ میلیارد لیر رسیده است.

بر اساس همین داده‌ها تقریبا ۷۱۸۲ شرکت، استفاده از پول ملی را در صادرات به حدود ۱۶۲ کشور برگزیده‌اند. این تعداد شرکت در ماه اکتبر ۶۸۹۴ بود. یکی از محرک‌های اصلی رشد اقتصادی ترکیه در سال جاری، صادرات بوده که در ۱۱ ماهه نخست سال جاری به رکورد بالایی رسیده است. با این حال، کاهش رشد جهانی تقاضای خارجی به ویژه در میان بزرگترین شرکای تجاری ترکیه که در رأس آن اروپا قرار دارد را تحت تاثیر قرار داده است.

تمایل شرکای تجاری ترکیه به ارز‌های ملی

البته استفاده از ارز‌های ملی در تجارت خارجی شرکای ترکیه نیز افزایش یافته است، برای نمونه برخی از شرکای تجاری مهم ترکیه که عضو سازمان همکاری شانگ‌های (SCO) نیز هستند، در ماه سپتامبر توافق کردند که استفاده از پول ملی در تجارت بین کشور‌های خود را افزایش دهند. این سازمان متشکل از چین، هند، روسیه و پاکستان به همراه چهار کشور آسیای مرکزی اعلام کرد که کشور‌های عضو سازمان همکاری شانگ‌های علاقه‌مند به تدوین نقشه‌راه برای افزایش تدریجی سهم ارز‌های ملی در تسویه حساب‌های متقابل به توافق رسیده‌اند.

مسکو محرک اصلی این تصمیم است، چون تلاش می‌کند اتکای خود به دلار آمریکا و سایر ارز‌های غربی را پس از اعمال تحریم‌های گسترده غرب کاهش دهد. در همین راستا، روسیه به طور پیوسته از خریداران انرژی خود خواستار پرداخت بهای آن به روبل هست و گازپروم اخیراً اعلام کرد که چین و ترکیه بخشی از هزینه گاز روسیه را به روبل پرداخت خواهند کرد. آنکارا ماه گذشته تایید کرد که پرداخت بخشی از خرید گاز طبیعی از روسیه را به روبل آغاز کرده است. فاتح دونمز، وزیر انرژی و منابع طبیعی، گفت که سهم پرداخت‌های ارز ملی در تجارت انرژی با روسیه در ماه‌های آینده افزایش خواهد یافت.