قرار است روز چهارشنبه دو خودرو هایما و شاهین در تابلوی بورس کالا عرضه شوند که با توجه به قیمت پایه، بیش از 100 میلیون تومان از بازار آزاد ارزان‌تر هستند.

این اختلاف قیمت یعنی عرضه و تقاضا در بورس کالا باعث می‌شود که خودروها با قیمت واقعی معامله شوند و در این میان کارخانجات و مردم به حق واقعی خود برسند.

از سوی دیگر با عرضه خودرو در بورس کالا، دست دلالان نیز از تنظیم بازار کوتاه می‌شود و معاملات بر اساس قیمت واقعی انجام می‌شود.

اما نکته اساسی اینجاست که باید نظارت‌ها روی معاملات افزایش یابد چرا که عدم نظارت صحیح بر بورس کالا و خرید و فروش خودرو می‌تواند فاجعه سال 99 بورس اوراق بهادار را در بورس کالا تکرار کند.

قیمت هایما چقدر تمام می‌شود؟

بر اساس قیمت موجود در سایت‌ها هایما 8S در بازار چین از حدود 14 هزار دلار شروع و به حدود 21 هزار دلار هم می‌رسد. با این وجود هایما صفر در بازار آزاد ایران بیش از یک میلیارد تومان قیمت دارد. بر اساس گزارش برخی از سایت‌های فروش خودرو، قیمت این محصول حتی تا یک میلیارد و 230 میلیون تومان هم رسیده است.

قیمت پایه هایما در بورس کالا 743 میلیون تومان است که اگر هم هزینه خواب پول و هم هزینه‌های جانبی را نگاه کنیم، شاهد یک تفاوت قیمتی عظیم خواهیم. حتی اگر هایما S7 با قیمت یک میلیارد تومان در بازار آزاد معامله شود بیش از 240 میلیون تومان فاصله قیمتی با بورس کالا دارد.

یک حساب سر انگشتی نشان می‌دهد که عرضه خودرو در بورس کالا به نفع کارخانجات و خریداران است و در این میان سود چند صد میلیونی دلالان از بین می‌رود.

شرایط خرید هایما تغییر کرد!

شب گذشته بخشنامه فروش هایما S۷ پلاس در بورس کالا ابلاغ شد. بر همین اساس متقاضیانی که در 48 ماه گذشته از ایران خودرو، ماشین خریدند از شمول خرید در این عرضه خارج می‌شوند. همچنین اشخاصی که پیش‌تر در عرضه های قبلی موفق به خرید خودرو شده‌اند امکان ثبت سفارش نخواهند داشت.

قیمت تمام‌شده شاهین چقدر است؟

خودروی شاهین نیز قرار است پنجشنبه در بورس کالا عرضه شود که قیمت بورسی این خودرو نیز تفاوت زیادی با بازار آزاد دارد. شاهین تولید ۱۴۰۱ صفر کیلومتر، حدود ۴۷۸ میلیون تومان قیمت دارد؛ با این حال قرار است شاهین با قیمت پایه 304 میلیون تومان در بورس کالا عرضه شود.

البته با احتساب هزینه‌های جانبی همانند شماره‌گذاری و البته مدت زمان سه ماهه خواب پول، باز هم تفاوت قیمتی بیش از 100 میلیونی بین عرضه بورسی و بازار آزاد وجود دارد.

مشکل عرضه خودرو در بورس چیست؟

عرضه خودرو در بورس صدها مزایا دارد اما یک مشکل هم دارد و آن هم تعداد عرضه است. برای نمونه 200 دستگاه خودرو در بورس عرضه می‌شود و در مقابل تقاضا ده‌ها برابر آن است.

عدم تناسب عرضه و تقاضا باعث می‌شود که قیمت‌ها نیز افزایش یابد. یعنی سهامداران برای رسیدن به خودروی مورد نظر، قیمت را بالا می‌برند و نتیجه این کار افزایش قیمت خودرو در بازار است.

در حال حاضر دلالان تعیین کننده قیمت خودرو در بازار آزاد هستند و این روند در بلندمدت به ماهیت بازار سرمایه آسیب می‌زند.

توافق بورس و وزارت صمت

گفتنی است به تازگی توافقی نیز میان وزارت صمت و بورس کالا انجام شده است که بر اساس آن عرضه و قیمت خودرو به تعادل می‌رسد.

طی یک توافق 6 بندی، قرار شد جدول کف عرضه خودرو و برنامه تولید ماهانه به تفکیک مدل، توسط وزارت صمت به بورس کالا اعلام شود و مبنای تایید عرضه‌ها و معاملات قرار گیرد.

همچنین بورس کالا میزان عرضه‌ها را به صورت هفتگی، دو هفته‌ای و ماهانه به گونه‌ای تایید کند تا کف عرضه‌های ماهانه رعایت شود.

در خصوص نحوه عرضه‌ها نیز قرار شد تجمیع عرضه‌ها براساس کلاس خودروها، پرتیراژها و کم تیراژها و خودروهای تجاری انجام شود.

تعیین پیش دریافت خرید خودرو به گونه‌ای متناسب با شرایط بازار باشد تا تقاضای خودرو متعادل‌تر شود و آن دسته از کدهای ملی در بورس کالا امکان خرید خودرو دارند که از ابتدای سال ۹۸ از بورس کالا یا سامانه‌های وزارت صمت خرید نداشته‌اند.

همچنین مقرر شد شرایط ضمانت خودروسازان برای عرضه در بورس به منظور رشد عرضه ها تسهیل شود.