نماگر اصلی بورس تهران در روز چهارشنبه با عبور از مرز مقاومتی یک‌میلیون و ۶۰۰هزار واحدی توانست رکورد بیشترین مقدار شاخص کل در سال۱۴۰۱ را ثبت کند. اما این رکوردشکنی‌ها در ارزش و حجم معاملات و همچنین میزان خالص ورود پول حقیقی به بازار نیز به چشم می‌‌‌خورد. به‌طوری‏که ارزش معاملات به عدد ۷هزار و ۳۲۱میلیارد تومان رسیده است. همچنین تغییر مالکیت از حقوقی به حقیقی نیز در روز معاملاتی گذشته، ۶۴۶میلیارد تومان به ثبت رسید. از اصلی‌ترین عواملی که سبب این رشد قابل توجه در بازار سهام شده است، می‌توان به افزایش بی‌وقفه انتظارات تورمی به همراه رشد مداوم نرخ ارز اشاره کرد. هرچند نقدینگی با تاخیر اندکی از سایر بازارها به بورس وارد می‏شود، اما به هر حال به نظر می‌رسد بورس تهران به‌عنوان یک پناهگاه تورمی بار دیگر مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گرفته است. از سوی دیگر یکی از مواردی که به رشد نماگر‌های اصلی بازار کمک کرد، انتشار گزارش‌ ماهانه شرکت‌ها بوده است. با توجه به اینکه بنگاه‌ها گزارش‌های خوبی را منتشر کرده‌اند، می‌توان انتظار داشت که در گزارش‌های ۹ماهه و ۱۲ماهه نیز شاهد رشد قابل توجهی باشیم.‏‏‌

بازار سهام دو ماه است که وارد یک روند صعودی قدرتمند شده؛ روندی که محرک‌های مختلفی در تشکیل و ثبات صعودی آن اثرگذار بوده‌اند. بازدهی شاخص‌کل بورس تهران طی این دو ماه به بیش از 32‌درصد رسیده و در این میان، رشد شاخص هم‌وزن نیز به 35‌درصد بالغ شده‌است. از مهم‌ترین دلایل رشد بورس می‌توان به انتظارات تورمی و همچنین رشد مداوم نرخ ارز اشاره کرد. در ابتدای این روند صعودی چند تصمیم برای حمایت از بورس موجب رشد چند روزه نماگر‌های اصلی شد، اما به دلیل اتفاقات فراموش نشدنی که عده زیادی از مردم در سال‌1399 تجربه کردند، با وجود رشد شاخص‌کل با این حال استقبال چشمگیری از سوی سرمایه‌گذاران خرد دیده نمی‌شد، اما در میانه راه صعود بورس، با افزایش نرخ ارز و همچنین بیشتر‌شدن فاصله میان نرخ دلار آزاد با قیمت دلار نیمایی، مردم با وجود بی‌اعتمادی به بازار سهام اقدام به واردکردن پول‌هایشان به این بازار کردند تا از این رهگذر دارایی خود را در مقابل احتمال قوی افت بیشتر ارزش حفاظت کنند. همچنین چند هفته‌ای است که آمار‌های مختلف خبر از افزایش رونق و همچنین استقبال توسط فعالان خرد می‌دهند.

 در این میان طی روز گذشته مقاومت روانی اصلی شاخص‌کل که محدوده 6/ 1میلیون واحد بود نیز شکسته شد. همین امر امید به آینده بهتر به‌خصوص در هفته‌های پیش‌رو را در بازار سهام افزایش داده‌است. کارشناسان بر این باورند که اگر اخبار منفی قابل‌توجهی را شاهد نباشیم و احتمالا دست‌یابی به محدوده 2‌میلیون‌واحدی شاخص‌کل نیز دور از دسترس نخواهد بود، چراکه رشد ارزش معاملات خرد به محدوده 7‌هزار ‌میلیارد‌تومان در شرایط فعلی اگر در روزهای آتی نیز پایدار باشد خبر از وقوع روزهای بهتر در بازار سهام می‌دهد؛ روزهایی که ممکن است در آن حتی شاهد گذر از سطح 1/ 2‌میلیون‌واحدی باشیم.

بررسی آمارها

بازار سهام در آخرین روز از هفته توانست رشد قابل‌توجهی را شاهد باشد. این رشد کم‌نظیر همراه با استقبال فعالان بازار بود و این روز را می‌توان به‌عنوان پربازده‌ترین روز سال‌1401 نیز به‌شمار آورد. بر این اساس شاخص‌کل بورس تهران در روز چهارشنبه رشد 70‌هزار و 917‌واحدی معادل 5/ 4درصد را تجربه کرد که بیشترین رشد از 12 اردیبهشت سال‌1399 به‌حساب می‌آید. همچنین شاخص هم‌وزن پا‌به‌پای شاخص‌کل رشد 13‌هزار و 626‌واحدی ‌برابر با 92/ 2درصد را به‌ثبت رساند. با توجه به میزان رشد این دو نماگر اصلی بازار سهام می‌توان متوجه شد که روز گذشته رونق خاصی در بازار حاکم بوده‌است. طی روز یادشده رشد 5/ 4‌درصدی با شکسته‌شدن مقاومت اصلی شاخص‌کل در محدوده یک‌‌میلیون و 600‌هزار ‌واحدی که حداکثر مقدار شاخص در سال‌1401 بود، همراه شد. همچنین شاخص هم‌وزن نیز به بیشترین سطح در سال‌1401 رسیده و چند روزی است که از قله قبلی در اردیبهشت گذر کرده‌است، بنابراین می‌توان انتظار داشت که این نماگر اصلی بازار سقف‌های جدیدی را تجربه کند. با توجه به رشد بیش از 10‌درصدی شاخص‌کل طی 5 روز کاری گذشته، می‌توان شاهد یک استراحت در این نماگر طی روز‌های آتی بود. این اصلاح چند روزه در صورت محقق‌شدن می‌تواند برای ادامه روند صعودی بورس مفید باشد، زیرا بررسی‌ها حاکی از آن است که همواره روند‌ها در بازار‌های مالی همراه با دم‌ و بازدم‌هایی در میانه راه بوده‌است، از این‌رو چنین استراحت‌هایی در میانه راه برای تکمیل روند‌ها ضروری تلقی می‌شود؛ چراکه نبود اصلاح در میانه یک روند می‌تواند آن را با ریسک ریزش‌های سنگین مواجه کند.

 یکی از مهم‌ترین آمار‌هایی که با استفاده از آن می‌توان میزان رونق در بازار‌های مالی را سنجید، ارزش معاملات است. از آنجا‌که معاملات افراد حقیقی باعث ایجاد روند‌های مختلف می‌شود، بررسی ارزش معاملات خرد می‌تواند رونق واقعی بورس را مشخص کند. در روز چهارشنبه ارزش خرد معاملات (سهام و حق‌تقدم) ‌برابر با 7321‌میلیارد‌ تومان بود که بیشترین مقدار این آمار از 15 شهریور سال‌1400 به‌حساب می‌آید. این ارزش معاملات خرد بیشترین مقدار ثبت‌شده در سال‌1401 به‌حساب می‌آید و یک رکورد جدید برای سال‌جاری تلقی می‌شود. پیش از روز گذشته، بیشترین ارزش معاملات خرد‌برابر با 5807‌میلیارد ‌تومان در روز 25اردیبهشت سال‌1401 بود، بنابراین این آمار در روز گذشته نسبت به بیشترین مقدار به‌ثبت رسیده قبلی، رشدی ‌برابر با 26‌درصد را به‌ثبت رسانده است. بررسی‌ها حاکی از آن است که ارزش معاملات خرد در 40 روز گذشته روند صعودی نسبتا باثباتی را طی می‌کند.

در این میان آمار دیگری به‌نام حجم معاملات نیز رشد قابل‌توجهی را در روز چهارشنبه به‌ثبت رساند. این آمار به بیشترین مقدار از تاریخ 5 بهمن سال‌1399 رسید ‌و در دوسال اخیر این مقدار بی‌سابقه بوده‌است. از دیگر آمار‌های مهم که به تحلیلگران کمک می‌کند میزان استقبال افراد حقیقی از بازار سهام را متوجه شوند، خالص تغییر مالکیت است. در روز گذشته خالص تغییر مالکیت افراد حقوقی به حقیقی ‌برابر با مثبت 646‌میلیارد‌تومان بوده‌است. این مقدار ورود پول بیشترین مقدار خالص ورود پول توسط افراد حقیقی از تاریخ 25 بهمن سال‌1399 به‌حساب می‌آید. از طرف دیگر در روز چهارشنبه رکورد دیگری که شکسته شد مربوط به آمار خالص ورود پول هفتگی است. به این‌صورت که در هفته‌ای که سپری شد، در همه روز‌ها می‌توان خالص تغییر مالکیت مثبت افراد حقوقی به حقیقی را مشاهده کرد که آخرین‌بار در تاریخ 15 مرداد سال‌1399 این اتفاق به‌وقوع پیوست. میانگین روزانه این خالص ورود پول‌ها به عدد 258‌میلیارد‌تومان رسیده است که باعث شد میانگین ورود پول ماهانه به بیشترین مقدار در 28 ماه گذشته برسد.

سپر تورمی با وجود بی‌اعتمادی

بررسی آمار و ارقام به‌ثبت رسیده در سال‌های گذشته نشان می‌دهد که در سال‌1399 با رشد انتظارات تورمی به‌همراه نرخ دلار، موجب استقبال بی‌نظیر مردم از بازار سهام شد، در نتیجه این موارد افراد زیادی اقدام به واردکردن پول‌های خود به بورس کردند که باعث رشد نماگر‌های اصلی بازار تا سقف‌های جدید شد، اما رشد بازار سهام در پی استقبال مردم یک اتفاق کاملا طبیعی بود، زیرا افراد در تلاش برای حفظ ارزش دارایی‌های خود مقابل تورم افسارگسیخته و همچنین افت ارزش پول ملی بودند، اما آن موردی که موجب شد تا افراد زیادی دارایی‌های خود مانند ماشین، خانه، سکه و دیگر دارایی‌ها را فروخته و وارد بازار سرمایه کنند، دخالت‌های دولت در این بازار بود. هنگامی که سیاستگذاران در سال‌1399 به تشویق مردم عادی برای تزریق پول خود به بورس پرداختند، موج جدیدی از افراد که اکثر آنها اطلاعات کافی برای سرمایه‌گذاری نداشتند، اقدام به خرید سهام به‌صورت شخصی کردند. از طرف دیگر به دلیل اینکه پایه‌های بازار سهام به اندازه کافی مستحکم نشده بود و بازار مذکور توان این را نداشت تا مردم عادی پولشان را در صندوق‌های سبدگردانی به‌دست افراد متخصص بسپارند، آن رشد بی‌وقفه قیمت‌های سهام با یک روند نزولی پر قدرت آغاز شد و موجب ازدست‌رفتن پول‌هایی شد که از فروختن دارایی‌های ضروری مردم تامین شده بود. این دخالت‌های مسوولان در نهایت موجب بی‌اعتمادی فراموش‌نشدنی از طرف سرمایه‌گذاران شد و آسیب‌های آن تا مدت‌ها دامنگیر بورس شده بود.

در حال‌حاضر اما بازار سهام از اوایل آبان ماه یک روند صعودی قدرتمند را آغاز کرده است. این روند صعودی از زمان ارائه برنامه حمایتی سیاستگذاران از بازار سهام شروع شد و تا اواسط این روند صعودی همچنان ارزش معاملات و همچنین خروج پول، حاکی از عدم‌اعتماد فعالان حقیقی به بورس تهران بود، اما در ادامه مسیر رشد شاخص‌کل اتفاقات مهمی مانند افزایش انتظارات تورمی به‌همراه رشد بی‌وقفه نرخ ارز به‌وقوع پیوست که موجب ورود خالص پول افراد حقیقی با وجود بی‌اعتمادی به بازار سهام شد. در سال‌جاری نیز همانند سال‌1399 مردم برای حفاظت دارایی‌های خود از بلای تورم و افت ارزش‌ریال، ناچار به سرمایه‌گذاری در بورس هستند زیرا بازدهی این بازار هنوز از رقبای دیرینه خود مانند طلا و دلار عقب مانده‌است، بنابراین همان‌طور که گذشته نشان داده‌است، به باور بسیاری از کارشناسان بازدهی بورس به این بازار‌های رقیب خواهد رسید ‌و حتی فراتر هم خواهد رفت، در نتیجه مردم مشتاق هستند که پول‌های خود را وارد بازار سهام کنند. این ورود پول افراد حقیقی اگر اتفاق ناخوشایندی را از سوی سیاستگذاران شاهد نباشیم، می‌تواند ادامه‌دار نیز باشد، اما اگر اتفاق غیر‌طبیعی مانند اتخاذ یک تصمیم یا وضع یک قانون از طرف سیاستگذار موجب یادآوری بی‌اعتمادی افراد نسبت به بورس شود، می‌توان انتظار داشت که دوباره روند خالص خروج پول افراد حقیقی از سر گرفته‌شده و مردم پول‌هایشان را از بازار خارج کنند.

مهم‌ترین دلایل رشد بورس

همان‌طور که پیشتر گفته شد، رشد نرخ ارز یکی از مهم‌ترین محرک‌های بورس برای ادامه‌دار‌شدن روند صعودی جاری است. از طرفی علاوه‌بر افزایش نرخ دلار، زیاد‌شدن فاصله میان نرخ دلار نیمایی با قیمت دلار آزاد از مواردی است که موجب افزایش انتظار رشد دلار نیمایی در آینده نزدیک می‌شود. رشد این نرخ با توجه به اینکه باعث رشد درآمد شرکت‌های متعددی می‌شود، می‌تواند بر افزایش سودآوری شرکت نیز اثرگذار باشد، زیرا با رشد نرخ ارز، فروش شرکت‌ها همگام با این رشد افزایش پیدا می‌کند، اما به دلیل اینکه تنها بخشی از بهای تمام‌شده شرکت‌های با رشد دلار افزایش می‌یابد، می‌توان انتظار داشت که سود شرکت‌ها از میزان افزایش دلار نیز سبقت بگیرد، بنابراین با رشد نرخ دلار افراد زیادی اقدام به سرمایه‌گذاری در بورس می‌کنند تا در مقابل رشد قیمت این ارز سپری مقابل خود بگیرند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که یکی دیگر از موارد مهمی که در هفته‌های اخیر موجب رشد قیمت‌ها در بازار سهام شده‌است، گزارش‌های خوب شرکت‌های بورسی و فرابورسی است. با توجه به اینکه گزارش‌های ماه آذر اکثر شرکت‌ها در سامانه کدال بار‌‌گزاری شده‌است، تحلیلگران می‌توانند با بررسی آنها از روند عملیاتی شرکت‌ها مطلع شوند. کارشناسان بر این باورند که گزارش‌های شرکت‌ها آن‌طور که در ماه‌ها و فصل‌های گذشته نیز به‌چشم می‌خورد، از رشد خوبی بهره‌مند شده‌اند. این رشد‌ها موجب می‌شود که درآمد و به‌تبع آن سود شرکت‌ها برای سال‌1401 نسبت به سال‌گذشته نیز از رشد خوبی بهره‌مند شود. همچنین با گزارش‌های ماهانه منتشرشده می‌توان پیش‌بینی کرد که گزارش‌های 9 ماهه و همچنین سالانه شرکت‌ها نیز رشد خوبی را به‌ثبت خواهند رساند، در نتیجه فعالان بازار با بررسی این گزارش‌ها و تحلیل آینده شرکت‌ها اقدام به خرید سهام می‌کنند، از این‌رو می‌توان نتیجه گرفت که همپوشانی این عامل در کنار عواملی نظیر انتظارات تورمی و رشد متغیرهای کمی نظیر ورود پول حقیقی و ارزش معاملات خرد می‌تواند به نفع بازار مذکور تمام شود.

بنابر این بعید نیست که با تداوم این شرایط حتی شاهد شکسته‌شدن رکورد تاریخی شاخص‌کل بورس (محدوده 1/ 2‌میلیونی) که در سال‌99 به‌ثبت رسید، ‌باشیم.