افزایش اجاره‌خانه‌ها در چندسال گذشته توان مستاجران را تا حد زیادی کاهش داده است. حالا به‌ویژه در کلانشهرها مردم به سختی ودیعه و اجاره مسکن خود را پرداخت می‌کنند.

در جهت کمک به مستاجران دولت وامی به‌نام وام ودیعه مسکن برای مستاجران تدارک دیده است که برای اخذ این وام مستاجران نیاز به اجاره‌نامه و کد رهگیری موجود در قولنامه خود دارند.

اما در مدت اخیر برخی که صاحبخانه هستند و یا به هر دلیلی قرارداد اجاره منزل ندارند با استفاده از تنظیم قرارداد صوری، کد رهگیری می‌گیرند و اقدام به اخذ وام ودیعه مسکن می‌کنند.

عادی شدن دریافت کد رهگیری صوری

یکی از چالش‌های نگران‌کننده در مورد تسهیلات ودیعه مسکن اما استفاده از این وام در بازاری غیر از اجاره مسکن و رواج بیشتر تورم است که به همین دلیل شرط لزوم کد رهگیری برای متقاضیان مطرح شده است.

اما حالا برخی از متقاضیان تسهیلات اجاره مسکن این مقررات را هم دور می‌زنند و با پرداخت هزینه به بنگاه‌های املاک، قراردادی برای یک خانه تنظیم می‌کنند و کد رهگیری صوری می‌گیرند.

در همین ارتباط یکی از مشاوران املاک به تجارت‌نیوز گفت: «برای این کار باید سند داشته باشید که در این صورت می‌توانیم برای شما کد رهگیری بگیریم؛ به تناسب سند و قرارداد و اینکه خانه در چه مکانی واقع شده باشد، درصدی مانند کمیسیون دریافت می‌کنیم.»

بنگاه ملکی دیگری اما سند را هم خودش تهیه می‌کند و در نهایت سه میلیون تومان به‌عنوان کمیسیون می‌گیرد. برخی بنگاه‌های املاک هم این کار را غیرقانونی می‌دانند و از قبول آن سر باز می‌زنند.

عده دیگری اما در این موردمنصف‌تر هستند. یک مشاور املاک که مرد مسنی است می‌گوید: «سه میلیون خیلی زیاد است و من می‌توانم با یک میلیون تومان کد رهگیری را برای شما دریافت کنم.»

به طور کلی طبق مشاهدات میدانی خبرنگار تجارت‌نیوز هزینه تنظیم این قراردادهای صوری بین یک میلیون تا چهار میلیون تومان متغیر است. با پرسشی ساده از بنگاه‌های املاک نیز می‌توان متوجه شد این اقدام به مساله‌ای عادی تبدیل شده است.

جزئیات وام ودیعه مسکن

وام ودیعه مسکن نسبت به موقعیت جغرافیایی آن مبالغ متفاوتی دارد. این مقادیر برای تهران 100 میلیون تومان، مراکز استان 70 میلیون تومان و سایر شهرها 40 میلیون تومان است.

بازپرداخت و سود این وام نیز در مبالغ متفاوت میزان متغیری دارد. وام 100 میلیون تومانی بازپرداختی پنج ساله و سود 18 درصد و وام 70 میلیون و 40 میلیون تومانی نیز بازپرداختی سه ساله و سودی 13 درصد دارد.

تورم بازار اجاره

طبق گزارش اخیر مرکز آمار ایران، تورم نقطه‌ای از آذرماه 1400 تا آذرماه 1401 به 48.5 رسیده است. ضریب اهمیت بازار اجاره در بین باقی شاخص‌ها 31/1 است که برای خانوارهای شهری 33/7 درصد و برای خانوارهای روستایی به 13/1 می‌رسد.

تورم در بازار اجاره نسبت به ماه قبل انتشار این گزارش، یعنی آبان‌ماه سال جاری 2/8 درصد افزایش داشته و نسبت به سال قبل 41/6 درصد رشد داشته است.

آمار سالیانه برای خانوارهای شهری با آمار کلی فاصله چندانی ندارد و 41/9 برآورد شده، در حالی که برای خانواده‌های روستایی 37 درصد است.

تسهیلات درد بازار مسکن را درمان نمی‌کند

مسائلی از قبیل کد رهگیری صوری نشان می‌دهد پرداخت تسهیلات برای بهبود وضعیت نابسامان بازار مسکن نمی‌تواند تاثیرگذار باشد.

علاوه بر این گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد اخذ این وام در بانک‌ها مراحل سختی دارد. همچنین متقاضیان این وام غالبا اقشار پایین اجتماع هستند و بازپرداخت آن به‌ویژه در شهر تهران با توجه به وجود اجاره نیز ممکن است سخت باشد.