بازار سرمایه که تقریبا از اوایل آبان ماه، روند صعودی خوبی را شروع کرد، توانست از محدوده ی 1 میلیون و 250 هزار واحد خود را به کانال 1 میلیون و 600 هزار واحدی برساند. اگرچه کارشناسان عواملی مثل رشد نرخ ارز را دلیل اصلی رشد بازار سرمایه می دانند، اما ارزندگی بازار سرمایه نسبت به سایر بازارهای موازی، دیگر عاملی است که به نظر می رسد جذابیت این بازار را تا حدودی بالا برده است.

گفتنی است این روزها با تغییر و تحولاتی که در اقتصاد کلان ایران در حال رخ دادن است و با تغییراتی که در تیم مدیریتی بانک مرکزی صورت گرفته است، به نظر می رسد تغییر سیاست های کلان پولی وضعیت بازار سرمایه را کمی دچار ابهام کند.

سه تهدید بزرگ بازار سرمایه

شاید بتوان گفت اولین ابهامی که به تازگی، حداقل در کوتاه مدت تهدیدی برای بازار سرمایه به حساب بیاید، سیاست تثبیتی نرخ ارز 28 هزار و 500 تومانی است که به تازگی توسط رئیس جدید بانک مرکزی از آن رونمایی شد. سیاستی ابلاغی فرزین طبیعتا چندان به مذاق بورسی ها خصوصا سهام های صادرات محور خوش نمیاید، چرا که آن ها را مجبور می کند تا ارزهای صادراتی خود را اصطلاحا با نرخ دستوری و پایین تر از نرخ بازار آزاد بفروشند.

دومین نکته ای که شاید وضعیت بازار سرمایه را با چالش مواجه کند، افزایش نرخ بهره ی بانکی است. بازار پول را شاید بتوان اولین رقیب بازار سرمایه دانست، طبیعتا با افزایش نرخ سود سپرده ی بانکی، بر جذابیت های بازار پول افزوده می شود. در واقع با افزایش نرخ سود سپرده عملا کف p به e بازار سرمایه عملا یک واحد پایین تر میاد که از جذابیت های این بازار می کاهد.

پس از دو نکته ی بالا، سومین ابهامی که به هرحال بر بازار سرمایه تاثیر گذار است، بودجه سال آتی است که این روزها حرف و حدیث ها اطراف آن بسیار زیاد است. شاید نکته ای که بیشتر از همه در مبان بندها و تبصره های لایحه بودجه 1402 مورد توجه فعالان بازار سرمایه قرار گرفت افزایش نرخ سقف خوراک پتروشمی ها از 5 هزار تومان به 7 هزار تومان بود که رشدی 40 درصد را تجربه کرد. مشخص است که طبیعتا افزایش سقف نرخ خوراک پتروشیمی ها می تواند سودسازی این شرکت ها را کاهش دهد و از همین رو تاثیر منفی بر فضای بازار سرمایه داشته باشد.

دیگر نکته ای که این روزها اخبار پیرامون آن بر بازار سرمایه تاثیر گذار است و شاهد حرف های ضد و نقیض از سوی مسئولان در این رابطه هستیم، عرضه ی خودرو در بورس کالا است.

سه فرصت رشد برای بازار سرمایه

به اعتقاد اکثر کارشناسان و صاحب نظران، رشد نرخ ارز اولین و بنیادی ترین عامل رشد بازار سرمایه است، این روزها با تثبیت نرخ ارز دلار در کانال 40 هزار تومان و کاهش ارزش دلاری بازار سرمایه علیرغم رشد نرخ ارز، همچنان جذاب ترین بازار نسبت به سایر بازارهای رقیب است چرا که تنها بازاری که در یکی دو سال اخیر ریزش جدی را تجربه کرده، بازار سرمایه بوده است.

تقریبا چندماهی است که دو شرکت بزرگ خودروسازی، بنا بر مجوز های بالادستی، خودروهای خود را در بورس کالا عرضه می کنند و مشخصا با قیمت های بالاتری از قیمت های پایه به فروش می رسانند. کارشناسان ادامه ی این فرایند را به نفع بازار سرمایه و سبب کاهش زیان انباشته ی این دو شرکت بزرگ می دانند، به همین دلیل سرمایه گذاران که چشم انداز این دو صنعت را مثبت می بینند اقبال خوبی به سوی آن ها نشان دادند.

دیگر عاملی که شاید اشاره به آن لازم باشد و بر خلاف سه عامل بالا بتوان آن را یک عامل مثبت برای بازار تلقی کرد، رشد قیمت کامودیتی های جهانی به واسطه تضعیف شاخص دلار بود. به نظر می رسد با کنترل تورم جهانی و کاهش سرعت رشد نرخ بهره توسط بانک های جهانی اقتصاد های پیشرو، قیمت کامودیتی ها پس از یک رالی سنگین در ریزش، فضای بازتری را تجربه کنند و کم کم در مدار صعودی قرار گیرند، عاملی که تاثیرات مثبت آن بر بازار سرمایه را نمی توان نادیده گرفت.