بررسی معاملات بازار جهانی نشان می‌دهد که سنگ‌آهن همچنان روند صعودی خود را حفظ کرده است. در حالی که قیمت‌ها طی هفته گذشته به‌‌‌دلیل تعطیلات سال نوی چینی تثبیت شده بودند، به محض اتمام تعطیلات و بازگشایی مجدد بهای این کانی افزایش ۶دلاری را تجربه کرد. این کامودیتی در میان گروه کالایی‌‌‌ها بیشترین رشد را بعد از شروع دوباره فعالیت اقتصادی و لغو سیاست کرونا صفر ثبت کرده است. همچنین آمارها نشان می‌دهد که میزان واردات سنگ‌آهن در چین پس از چندماه افزایش پیدا کرده است که می‌‌‌توان آن را عامل دیگری برای افزایش بهای این کالا دانست. البته با وجود حمایت دولت چین از بازگشایی‌‌‌ها و افزایش فعالیت اقتصادی به‌‌‌نظر می‌رسد سیاستگذاران این کشور نگران رشد بیش از حد قیمت‌ها و افزایش فعالیت‌‌‌های سفته‌بازی در این بازار هستند.

سنگ‌‌‌آهن رکورد هفت‌ماهه را شکست

همزمان با اتمام تعطیلات سال نو در چین بهای سنگ‌آهن نیز افزایشی شد، در حالی که بازار این کانی طی هفته گذشته به‌‌‌دلیل عدم‌فعالیت اقتصادی در ثبات به سر می‌‌‌برد. با این‌‌‌حال پس از اتمام تعطیلات در شرق آسیا و افزایش دوباره تقاضا قیمت سنگ‌آهن نیز در کانال صعودی قرار گرفت. روز گذشته بهای محموله سنگ‌آهن عیار 62‌درصد برای تحویل به بندر تیانجین به 130دلار به‌ازای هر تن رسید. این سطح قیمتی از ژوئن سال گذشته میلادی تاکنون مشاهده نشده بود و بازده مثبت هفتگی3/ 2 درصد را به ثبت رساند. همچنین در مقایسه با ابتدای نوامبر 2022 که قیمت سنگ‌آهن به پایین‌‌‌ترین نرخ در دوسال گذشته رسیده بود، حدود 50دلار افزایش قیمت را تجربه کرد. عامل اصلی این رشد قیمتی را می‌‌‌توان تصمیم دولت چین برای افزایش رشد اقتصادی و لغو سیاست کرونا صفر در بسیاری از شهرهای اصلی دانست.

در نتیجه این تصمیمات فعالیت اقتصادی کارخانه‌ها به میزان قابل‌توجهی افزایش داشت که موجب جهش تقاضا برای فولاد و به تبع آن سنگ‌آهن شد. براساس آخرین آمارهای رسمی، میزان تولید ناخالص داخلی و رشد اقتصادی چین در سال 2022 بیش از انتظار افزایش یافته است که نشان‌‌‌دهنده انعطاف‌پذیری بخش تولید در برابر قرنطینه‌‌‌های شدید و اعمال محدودیت‌ها در سه‌ماهه چهارم سال گذشته است. می‌توان گفت در میان کامودیتی‌‌‌ها سنگ‌آهن بیشترین نفع را از تغییر نگرش و سیاست‌‌‌های جدید چین برده است. درست است که سایر گروه‌‌‌های کالایی مانند نفت، مس و آلومینیوم نیز پس از آغاز فعالیت مجدد کارخانه‌ها در شرق آسیا افزایش قیمت را تجربه کردند، اما بهای هیچ‌یک به اندازه سنگ‌آهن رشد نکرده است. همچنین پیش‌بینی می‌شود روند تقاضا صعودی باقی بماند؛ چرا که تحلیلگران معتقدند تقویت صنعت و افزایش رونق سبب بازگشت اعتماد به اقتصاد این کشور می‌شود، در نتیجه وضعیت اعتبار توسعه‌دهندگان بهبود پیدا می‌یابد و موجب تحریک تقاضای مسکن می‌شود. بخش فولاد و سنگ‌آهن در سال گذشته به دلیل افزایش بدهی‌‌‌ توسعه‌دهندگان و تشدید بدبینی مشتریان چینی نسبت به صنعت املاک و مستغلات متحمل ضرر‌‌‌های فراوانی شد.

عرضه در معرض تهدید

در حالی که تقاضا در بازارهای جهانی افزایشی شده است، به‌‌‌نظر می‌رسد چرخه تولید و عرضه در معرض برخی ریسک‌‌‌ها قرار گرفته است. رخداد توفان در استرالیا و برنامه‌ریزی برای تعمیر و نگهداری معادن در سه‌ماهه اول سال میلادی جاری ثبات صادرات در این کشور را تهدید می‌کند و امکان کاهش عرضه سنگ‌آهن از سمت این کشور را که دومین‌‌‌ تولید‌‌‌کننده برتر دنیاست افرایش می‌دهد. از طرفی تداوم نامناسب بودن آب‌وهوا در برزیل امکان ارسال محموله‌‌‌ به چین را سخت کرده است.

جهش واردات در ژانویه

چین بزرگ‌ترین وارد‌‌‌کننده سنگ‌آهن دنیاست و حدود 70‌درصد از کل حجم محموله‌‌‌های دریابرد دنیا را خریداری می‌کند. بررسی میزان واردات و خرید سنگ‌آهن در این کشور نشان می‌دهد که افزایش قیمت‌ها منطقی به نظر می‌‌‌رسد. واردات سنگ‌آهن در چین طی ماه دسامبر 86/ 90میلیون تن بوده که نسبت به ماه نوامبر گذشته حدود 85/ 98میلیون تن کاهش داشته است، همچنین کمتر از سطح واردات ماه اکتبر که نزدیک به 95میلیون تن بود قرار دارد. البته میزان واردات در مقایسه با ماه دسامبر 2021 حدود 6/ 5‌درصد رشد را تجربه کرده است. در نگاه اول به‌‌‌نظر می‌رسد که روند واردات و قیمت‌ها با یکدیگر هم‌‌‌خوانی ندارد؛ اما تحلیلگران معتقدند عامل اصلی اثر‌گذار بر قیمت‌ها در ماه اخیر میزان واردات در ماه ژانویه بوده است. براساس داده‌‌‌های به‌دست آمده از ردیابی کشتی‌‌‌ها و بنادر توسط تحلیلگران کالایی Kpler و Refinitiv رشد واردات طی ماه ژانویه تاثیر شدید‌‌‌تری بر قیمت‌های نقطه‌‌‌ای سنگ‌آهن نسبت به ماه‌‌‌های گذشته دارد. طبق گزارش‌های منتشرشده از این دو شرکت طی ماه میلادی گذشته به‌طور میانگین حدود 116میلیون تن سنگ‌آهن از طریق بنادر وارد این کشور شده است. البته این محاسبات حجم اندک سنگ‌آهنی را که به‌صورت زمینی از کشورهای همسایه چین یعنی روسیه و مغولستان وارد می‌شود در نظر نگرفته است. بنابراین می‌‌‌توان گفت میزان واردات حتی بیشتر از این است. در هرحال برآوردها نشان می‌دهد که چین سال 2023 را بسیار قوی شروع کرده و از رکورد واردات در ژوئیه 2020 که در سطح 6/ 112میلیون قرار داشت فراتر رفته است.

نارضایتی مقامات از رشد قیمت‌ها

در حالی که مقامات دولتی در ماه‌‌‌های گذشته حامی بهبود فعالیت‌‌‌‌‌‌های اقتصادی در این کشور بودند، به‌‌‌نظر می‌رسد از جهش قیمت سنگ‌آهن در هفته‌‌‌های اخیر ناراضی بوده و نگران افزایش فعالیت‌‌‌های سفته‌بازی در این بازار هستند. کمیسیون توسعه و اصلاحات ملی تاکنون به هشدار‌های شفاهی قناعت کرده است؛ اما برخی معتقدند خطر افزایش حاشیه سود برای قرارداد‌‌‌های آتی و سایر اقدامات در حال افزایش است؛ به‌خصوص اگر قرارداد اصلی داخلی در بورس‌کالای دالیان همچنان در حال افزایش باشد. قرارداد ماه اول در 13ژانویه به 50/ 896یوآن به ازای هر تن (23/ 132دلار) و بالاترین سطح قیمتی خود در 17ماه گذشته رسید؛ هرچند از آن زمان به بعد کاهش یافت و در 20ژانویه در سطح 60/ 856یوآن بسته شد.

مقامات می‌توانند اقدامات شدید‌‌‌تری در این بازار انجام داده و سخت‌گیری در خصوص مهار قیمت‌ها را افزایش دهند. اما بررسی تاریخ معاملات نشان می‌دهد که اگر تقاضای حقیقی در بازار قوی باشد، تلاش‌‌‌ها برای کنترل قیمت‌ها و جلوگیری از رشد آن تنها در کوتاه‌مدت می‌‌‌تواند موثر واقع شود.