صادرات شرکت گازپروم که یکی از بزرگترین مالیات دهندگان روسیه است، پس از آغاز جنگ در اوکراین و تحریمهای غربی متعاقب آن و کاهش عرضه گاز به اروپا، کاهش پیدا کرد.

طبق محاسبات رویترز که بر مبنای حجم و تعرفه های صادرات بوده است، درآمد گازپروم از فروش خارجی در پی کاهش عرضه گاز به اروپا، ممکن است در ژانویه، به ۳.۴ میلیارد دلار در مقایسه با ۶.۳ میلیارد دلار در مدت مشابه سال گذشته نزول کرده باشد. اگر این روند ادامه پیدا کند، درآمد صادرات گازپروم برای کل امسال ممکن است در مقایسه با سال ۲۰۲۲ که حجم صادرات این شرکت حدود نیمی کاهش پیدا کرده بود، نصف شود. بزرگترین تولید کننده گاز طبیعی جهان که دیگر درآمدهای خود را منتشر نمی‌کند، در این باره اظهار نظر نکرد.

گازپروم یکی از بزرگترین مشارکت کنندگان در بودجه روسیه است که کسری آن در ژانویه، به ۱.۷۶ تریلیون روبل معادل ۲۴ میلیارد دلار رسید که ناشی از افت درآمدهای انرژی و افزایش هزینه‌ها بود.

مسکو به درآمد نفت و گاز که سال گذشته حدود ۱۱.۶ تریلیون روبل بود، وابسته بوده و ناچار شده است فروش ذخایر ارزی خارجی را برای پوشش کسری بودجه افزایش یافته بر اثر هزینه های جنگ در اوکراین، آغاز کند.

درآمدهای پایین‌تر

طبق اعلام گازپروم، حجم صادرات این شرکت در سال ۲۰۲۲، به میزان ۴۶ درصد کاهش پیدا کرد. محاسبات رویترز نشان می‌دهد این شرکت ممکن است تحت تاثیر قیمتهای بالاتر، درآمد ۸۰ میلیارد دلاری کسب کرده و درآمد مالیاتی دولت که از افزایش مالیات گاز و سود نقدی گازپروم برخوردار شده است را تقویت کرده باشد.

گازپروم در نیمه اول سال ۲۰۲۲، تحت تاثیر قیمت بالای گاز که در بازارهای بین‌المللی به دلیل نگرانیها نسبت به مختل شدن عرضه، جهش پیدا کرده بود، ۲.۵ تریلیون روبل معادل ۳۴ میلیارد دلار سود خالص داشت. پس از آن، این شرکت مانند بسیاری از شرکت‌های دیگر روسیه، افشای نتایج مالی خود را متوقف کرد.

الکسی میلر، مدیرعامل گازپروم و از متحدان پوتین گفته است این شرکت پنج تریلیون روبل مالیات به بودجه های فدرال و منطقه‌ای در سال گذشته پرداخت کرده و در عایدی بودجه فدرال، یک پنجم سهم داشته است. اما سال ۲۰۲۳ ممکن است دشوارتر باشد زیرا قیمت گاز بین المللی کاهش پیدا کرده و میزان گاز عرضه شده به اروپا، بسیار کمتر از چند ماه نخست سال میلادی گذشته است.

گازپروم پیش بینی ها برای صادرات گاز برای سال میلادی جاری را ارائه نکرده است. طبق پیش بینی بعضی از تحلیلگران، صادرات به خارج از اتحادیه جماهیر شوروی سابق بجز چین، ممکن است به حدود ۵۰ تا ۶۵ میلیارد متر مکعب برسد.

شرکت لوکو اینوست در یک بازبینی، پیش بینی کرد عرضه به ترکیه (حدود ۳۲ تا ۳۲ میلیارد متر مکعب)، چین (۱۵.۵ میلیارد متر مکعب با افزایش به ۲۵ تا ۳۰ میلیارد متر مکعب در سال ۲۰۲۳) و حدود ۲۵ میلیارد متر مکعب به کشورهای مشترک المنافع، نخواهد توانست جای بازار اتحادیه اروپا را بگیرد.

صادرات گازپروم به خارج از اتحادیه جماهیر شوروی سابق در مقایسه با ۱۸۵.۱ میلیارد متر مکعب در سال ۲۰۲۱، بیش از ۴۵ درصد کاهش پیدا کرده و به ۱۰۰.۹ میلیارد متر مکعب در سال ۲۰۲۲ سقوط کرد.

وزارت اقتصاد روسیه، قیمت صادرات گازپروم برای سال ۲۰۲۳ را ۷۰۰ دلار به ازای هر هزار متر مکعب پیش بینی می‌کند. اگر این محاسبات درست باشد، درآمد صادرات گازپروم ممکن است امسال به ۳۵ تا ۴۶ میلیارد دلار بالغ شود. اما رونالد اسمیت، تحلیلگر شرکت کارگزاری سی اس گفت: اگر میانگین قیمت نزدیک به ۶۱۵ دلار باشد، در این صورت درآمدهای اروپایی به ۴۰ میلیارد دلار کاهش پیدا خواهد کرد.

بر اساس گزارش رویترز، پوتین می‌گوید روسیه از غرب روی برگردانده و بازارهای جدیدی برای نفت و گاز خود پیدا خواهد کرد. اما این کار مدتی زمان می برد. رئیس جمهور روسیه، اکتبر گذشته ایده تشکیل هاب گازی در ترکیه برای ارسال گاز از دریای بالتیک به منطقه دریای سیاه را مطرح کرد.

سرگی کاپیتونوف از مرکز گذار انرژی و ESG اظهار کرد: برای تحقق کامل این ایده، روسیه باید کار زیادی با شرکای خود در منطقه انجام دهد که امکان پذیر است اما به زمان زیادی نیاز دارد.