بررسی معاملات مس در رینگ داخلی بورس‌کالا نشان می‌دهد که تعادل دادوستد در این بستر در حال کمرنگ شدن است. با وجود اینکه میزان تقاضا طی هفته‌‌‌های گذشته با میزان عرضه کاتد مس در بورس‌کالا فاصله زیادی داشت، خریداران روز دوشنبه گذشته تقاضای خود را افزایش دادند. در روز یادشده میزان تقاضا برای مس به 7‌هزار و 500تن رسید، در حالی که عرضه این کالا در سطح 3‌هزار و 500تن قرار داشت. در نتیجه این ناترازی شدید، رقابت قیمتی سنگینی برای این کامودیتی ایجاد شد و در نهایت هر کیلوگرم مس در رینگ داخلی به قیمت 410‌هزار تومان به فروش رفت. این در حالی است که کاتد مس با قیمت پایه 277‌هزار تومان به‌ازای هر کیلوگرم در این بستر معاملاتی عرضه شده و به فروش گذاشته شده بود.

به‌عبارتی تقاضا برای این کالا به حدی بود که رقابت قیمتی 48درصدی برای این کامودیتی شکل گرفت. بررسی معاملات مس در بورس‌کالا نشان می‌دهد که به‌طور سنتی عدم‌تقارن بین تقاضا و عرضه وجود دارد؛ اما کمتر هفته‌‌‌ای است که ناترازی و رقابت قیمتی تا این میزان رشد کند. در واقع تولید‌‌‌کنندگان و فعالان بازار همزمان با جهش بهای ارز در بازار آزاد به‌عنوان سیگنالی برای رشد انتظارات تورمی تصمیم گرفته‌‌‌اند حجم خرید‌‌‌های خود را افزایش دهند؛ چراکه به نظر می‌رسد احتمال مشاهده قیمت‌های بالاتر طی سال آینده نیز وجود دارد. در واقع این اجماع وجود دارد که سال 1402 سال سختی برای بازارهای کالایی در داخل خواهد بود؛ چرا که از طرفی بسیاری از فعالان بازار با افزایش حجم خرید انبارها را پر کرده‌‌‌اند که موجب کاهش تقاضا می‌شود و از طرفی رشد شدید نقدینگی و پیش‌بینی برای جهش تورم از افزایش فزاینده قیمت‌ها در ماه‌‌‌های پیش‌رو حکایت دارد. در واقع می‌‌‌توان گفت احتمال رخداد رکود تورمی در ماه‌‌‌های ابتدایی سال آینده دور از انتظار نیست؛ آن‌‌‌هم در شرایطی که امکان‌پذیری ساده صادرات محصولات مسی، فضا را برای فعالیت‌های مختلف باز می‌‌‌گذارد.

مقایسه قیمت‌های داخلی و جهانی

بهای فلز مس در بورس فلزات لندن به‌عنوان مرجعی معتبر برای تعیین قیمت جهانی مس طی روز گذشته به حدود 9دلار به‌ازای هر کیلوگرم رسید. در نتیجه مقایسه قیمت پایه و معاملاتی مس در رینگ داخلی بورس‌کالا می‌توان گفت نرخ دلاری تعیین‌شده در این بستر با میانگین قیمت معاملاتی به 45‌هزار تومان می‌‌‌رسد که بسیار بیشتر از نرخ کشف‌شده در بازار متشکل جدید که در سطح 36‌هزار تومان است، قرار دارد. از طرفی نرخ دلاری قیمت پایه به 30‌هزار تومان می‌‌‌رسد. با این‌‌‌حال قیمت معاملاتی، جهت‌دهنده به بازار است و قیمت پایه اهمیت کمتری دارد. برخی تحلیلگران معتقدند که افزایش نرخ دلاری مس به رینگ صادراتی نیز جهت می‌دهد و موجب رشد قیمت‌ها در این بستر می‌شود. با این‌‌‌حال باید گفت به‌‌‌دلیل اینکه معاملات در بستر صادراتی تا حدودی شبیه بازار رقابت کامل است، در صورتی که مس صادراتی فروخته شود نمی‌‌‌توان گفت این قیمت‌ها غیرواقعی است.

تنظیم بازار؛ امری ممکن؟

واضح است که میزان عرضه شرکت ملی صنایع مس ایران به‌عنوان تولید‌‌‌کننده اصلی کاتد مس جوابگوی نیاز داخلی نیست. درست است که برخی تحلیلگران معتقدند امکان افزایش ظرفیت تولید این شرکت در کوتاه‌مدت وجود ندارد و در نتیجه رشد رقابت قیمتی در معاملات بورس‌کالا مساله‌ای اجتناب‌ناپذیر است؛ اما ابزارهای دیگری نیز برای بازگرداندن تعادل به بازار وجود دارد. در حال حاضر معاملات کاتد مس در بورس‌کالا به صورت نقدی انجام می‌شود؛ اما نمی‌‌‌توان گفت که تمام معاملات به صورت نقدی است یا بخشی از آن طریق LCانجام می‌شود. طبیعتا با توجه به شرایط اقتصاد کلان در کشور جذابیت معاملات اعتباری از هر نوعی بسیار افزایش یافته است و تولید‌‌‌کنندگان از آن استقبال زیادی به عمل می‌‌‌آورند؛ چرا که پرداخت هزینه در آینده همراه با تحویل کالا در زمان جاری با توجه به انتظار جهش قیمت‌ها طی سال آتی انگیزه زیادی برای رقابت در این معاملات به وجود می‌‌‌آورد. بنابراین باید دید آیا شرکت ملی صنایع مس از این ابزار برای تعدیل التهاب در بازار و رونق معاملات استفاده می‌کند یا بالعکس عمل می‌کند. در نهایت می‌‌‌توان به‌وضوح اعلام کرد که جلوگیری از هرگونه فروش اعتباری به هر شکل و افزایش میزان پیش‌‌‌پرداخت برای خرید عامل بسیار مهمی برای تعدیل بازار و جلوگیری از التهاب قیمتی است.

عواقب جانی گرانی مس

مس یکی از بهترین و ارزان‌‌‌ترین فلزهای رسانای جریان الکتریسیته است. این فلز به‌‌‌راحتی می‌‌‌تواند جریان برق را از خود عبور می‌دهد. همچنین به دلیل خصوصیات مس، این فلز به یکی از ایمن‌‌‌ترین فلزات برای استفاده در سیم‌‌‌ها و ابزارآلات انتقال برق تبدیل شده است. یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان مس در بین صنایع، صنعت برق است. از این فلز در ساخت کابل‌‌‌های برق فشار ضعیف، متوسط و قوی استفاده می‌شود. این کابل‌‌‌ها بسته به کاربرد می‌‌‌توانند ضخیم یا نازک باشند و میزان مس استفاده‌شده در آنها نیز متفاوت باشد و در برق‌کشی انواع ساختمان‌‌‌ها از جمله منازل مسکونی استفاده می‌‌‌شوند. هرچقدر بهای مس افزایش پیدا کند به تبع آن قیمت کابل‌‌‌های مسی نیز زیاد می‌شود. در نتیجه ممکن است برخی تولید‌‌‌کنندگان به سبب جلوگیری از افزایش هزینه و بالا بردن قیمت تمام‌شده محصول خود از عیار مس موجود در این کابل‌‌‌ها کم کنند.

به عبارتی از آلیاژ‌‌‌های مشابه در تولید سیم‌‌‌های مسی رسانای برق استفاده کنند که این امر در نهایت سبب کاهش کیفیت محصول می‌شود. در نتیجه کاهش کیفیت کابل‌‌‌های رسانا، انتقال برق نیز با چالش‌‌‌هایی مواجه خواهد شد. در واقع به بیان ساده‌‌‌تر می‌‌‌توان گفت که افت کیفیت در سیم موجب اتلاف انرژی و هدررفت برق در زمان انتقال از نیروگاه‌‌‌ها به ساختمان‌‌‌ها می‌شود. با این‌‌‌حال نگرانی بزرگ‌تری نیز وجود دارد. هرچقدر کیفیت سیم مسی کاهش یافته و با آلیاژ بیشتری همراه باشد، مشکلات آن افزایش می‌‌‌یابد؛ مساله‌ای که در نهایت در مصارف زیاد همچون برج‌‌‌ها احتمال ذوب‌شدن سیم و آتش‌سوزی را افزایش می‌دهد. در واقع می‌‌‌توان گفت رشد بهای مس بر افزایش ریسک آتش‌سوزی در منازل مسکونی تاثیر مستقیم دارد.