بازار مسکن مدت زمان زیادی است که در شرایط نامناسبی به سر می‌برد و حالا با افزایش بی‌سابقه قیمت دلار به نظر می‌آید به سوی مسیر بحرانی‌تری نیز پیش می‌رود.

اگر وضعیت تورم و بازارهای مالی به همین نحو ادامه پیدا کند در سال آینده سودای خرید کالاهای اساسی در خانوارها نسبت به تمام نیازهای دیگر غلبه پیدا می‌کند و رویای خرید مسکن بیش از حالا به عقب رانده می‌شود.

در بازار این روزها وضعیت انبوه‌سازان نیز شرایط مناسبی ندارد و تقاضا برای ساخت مسکن بیش از هر زمان دیگری در رکود به سر می‌برد. اما دلیل این کاهش تمایل به ساخت در سال‌های اخیر چه بوده است؟

کاهش علاقه انبوه‌سازان

فردین یزدانی، کارشناس بازار مسکن در این خصوص گفت: ساخت و ساز در حال حاضر دیگر سودآوری ندارد. از عوامل تشکیل‌دهنده قیمت تمام شده مسکن قیمت زمین، مجوز و ساخت بنا است. تعامل این موارد با قیمت فروش ملک و تغییرات آن مشخص می‌کند سودآوری ساختمان کاهش پیدا کرده و در مقابل، سودآوری آپارتمان به‌عنوان دارایی اضافه شده است؛ در نتیجه بدیهی است که علاقه به سرمایه‌گذاری کم شود.

او ادامه داد: این مسائل ناشی از تلاطمات اقتصادی است؛ یعنی بازار دارایی‌ها به این دلیل که توافق خارجی انجام نشده و تنش مدام در حال افزایش است، در وضعیتی بحرانی به سر می‌برد و به طور کلی تمایل برای سرمایه‌گذاری پایین آمده است. گره اصلی نه در خود بازار مسکن بلکه در اقتصاد کلان است.

یزدانی همچنین گفت: بعد از اینکه سازنده، آپارتمانی را می‌سازد اگر بخواهد آن را بفروشد و دوباره جایگزین کند مراحل سختی دارد و جذابیت خود را از دست داده است. به طور کلی دولت نباید در بازار مسکن دخالت کند بلکه باید معطوف شود به اقشاری که برای تامین سرپناه مشکل اجتماعی دارند.

چشم‌انداز بازار مسکن

این کارشناس بازار مسکن در مورد پیش‌بینی خود از آینده این بازار بیان کرد: به نظرم روند کاهش تولید ادامه پیدا می‌کند به جز اندک تولیدی که در چارچوب طرح نهضت ملی مسکن است و شاید ساخت آن تا 100 الی 200 هزار واحد ادامه پیدا کند.

وی ادامه داد: با توجه به افزایش نرخ دلار به نظر می‌آید افزایش قیمت مسکن همچنان ادامه می‌یابد و تب بازار دارایی‌ها نیز افزایش پیدا می‌کند از جمله زمین و مسکن نیز از این دسته هستند.

راهکار بهبود بازار مسکن

یزدانی در مورد راهکارهای حل مشکلات مسکن در سال آینده توضیح داد: بهبود وضعیت سیاست خارجی، کنترل جریان تجارت آزاد، کنترل نقدینگی در داخل کشور، کاهش سیاست‌های دستوری در فضای کسب و کار از مواردی است که باعث می‌شود در سال آینده بازار مسکن با بحران مواجه نشود. اما از آنجا که تامین نیازهای اساسی نیز اکنون برای خانوارها سخت شده است بدیهی است که دیگر پولی برای ورود به بازارهای سرمایه‌ای باقی نمی‌ماند.

برخی از کارشناسان بهبود وضعیت بازار مسکن را در جایی درون خود بازار مسکن جستجو می‌کنند، مانند افزایش عرضه از طریق به سرانجام رساندن پروژه مسکن ملی و یا کنترل قیمت مصالح ساختمانی.

اما همان‌طور که گفته شد تا زمانی که مشکلات کلی اقتصاد ایران بر طرف نشود بازار مسکن نیز سروسامان نمی‌یابد. اکنون نیز افزایش قیمت دلار و انتظارات تورمی اصلی‌ترین عاملی است که موجب نگرانی فعالان این بازار را نسبت به سال آینده شده است.