سخنگوی وزارت صمت روز گذشته با اشاره به حذف مواردی همچون انتقال فناوری و داشتن نمایندگی رسمی برای خودروهای کارکرده از قانون ساماندهی صنعت خودرو، از تلاش این وزارتخانه برای کسب مجوزهای قانونی برای آسان‌سازی واردات دست دوم‌ها خبر داد و ابراز امیدواری کرد که این لایحه تا یک‌ماه آینده تصویب و اجرایی شود؛ اقدامی که به باور کارشناسان این حوزه می‌تواند در کاهش قیمت‌ در بازار خودرو تأثیر قابل توجهی داشته باشد.

امید قالیباف همچنین از امکان استفاده از استانداردهای کشور مبدا برای خودروهای وارداتی کارکرده درصورت تأیید سازمان ملی استاندارد و سازمان محیط‌زیست خبر داد؛ مانعی که تاکنون به‌دلیل نبود انعطاف در سازمان‌های ذی‌ربط، واردات بسیاری از خودروهای استاندارد دنیا را صرفا به‌دلیل اینکه با استانداردهای اروپا همخوانی نداشته‌اند با مشکل و مانع مواجه کرده است.

چه خودروهایی وارد می‌شوند

نمایندگان مجلس شورای اسلامی در بهمن سال گذشته همزمان با اوج‌گیری قیمت در بازار خودرو، لایحه واردات خودروهای کارکرده را با قید دو فوریت به تصویب رساندند و به دولت مجوز دادند به‌منظور افزایش عرضه و تنظیم بازار، خودروی دست دوم تا سقف ۵سال کارکرد را به کشور وارد کند. گرچه با حذف عبارت خودروهای سواری از بند الحاقی تبصره ۷قانون بودجه درخصوص واردات خودروهای کارکرده در فروردین امسال، به‌نظر می‌رسید واردات سواری‌های دست دوم به کشور منتفی شده اما وزیر صمت ۲۹فروردین با ارسال نامه‌ای به معاون اول رئیس‌جمهوری، واردات این نوع خودروها را برای تنظیم بازار ضروری اعلام کرد و به این ترتیب پرونده واردات سواری‌های کارکرده دوباره به جریان افتاد.

حال با اصلاحات ایجاد شده در لایحه واردات به‌نظر می‌رسد خودروهای سواری خارجی بیش از گذشته به بازار کشور نزدیک شده‌اند اما کدام خودروها و از کدام کشور و برند می‌توانند به کشور وارد شوند؟

در اصلاحیه لایحه واردات خودرو و اظهارات مسئولان وزارت صمت، جزئیات بیشتری ازجمله در رابطه با قیمت خودروهای وارداتی دست دوم و محدودیت‌ درخصوص کشور مبدا نیامده اما به‌گفته سخنگوی این وزارتخانه، این‌بار علاوه بر واردکنندگان حرفه‌ای، اشخاص حقیقی نیز می‌توانند خودروهایی تا سقف ۵سال به کشور وارد کنند؛ موضوعی که می‌تواند با افزایش میزان واردات و سرعت بخشیدن به روند ورود خودروهای خارجی به کشور در تعدیل قیمت در بازار خودرو تأثیرگذار باشد.

لزوم حذف شروط قیمت و برند

به‌گفته دبیر انجمن واردکنندگان خودروی کشور، درصورتی ‌که محدودیتی از لحاظ قیمت و برند برای واردات کارکرده‌ها وجود نداشته باشد بازار خودرو می‌تواند شاهد حضور چشمگیر محصولات خودروسازان معتبر دنیا از جمله بنز و بی‌ام‌و باشد.

مهدی دادفر درباره برندهای احتمالی وارداتی به کشور گفت: در صورتی که موانع واردات خودرو به کشور برطرف شود از جمله اینکه این کار بدون انتقال ارز و با پول مردم انجام شود، من فکر می‌کنم برندهای تویوتا و میتسوبیشی به‌شدت وارد خواهند شد و محصولات هیوندا و کیا و حتی بنز و بی‌ام‌و را نیز در بازار کشور خواهیم داشت.

دادفر، فیات را نیز ازجمله وارداتی‌های حتمی دانست و افزود: یکی از برندهایی که نه‌تنها کارکرده بلکه خودروهای صفر آن هم می‌تواند به کشور وارد شود، داچیا است که متأسفانه وزارت صمت با واردات صفر آن به‌دلیل اینکه این شرکت شریک تجاری شرکت سایپاست، موافقت نکرد.

وی با اشاره به اینکه این برند، همان رنوی رومانی است اضافه کرد: این خودرو همان پلتفرم X۹۰ است که قرار بود ما در سال‌۱۳۸۰ بسازیم و ۱۳مدل خودرو روی همان پلتفرم ساخته شود، اما این کار به‌دلیل نبود مدیریت صحیح در اینجا عملی نشد و در رومانی ساخته شد.

دبیر انجمن واردکنندگان خودرو با اشاره به اینکه محصولات رنو و پژو نیز می‌توانند سهم خوبی از تامین بازار خودرو داشته باشند، از خودتحریمی در فضایی که نمی‌توانیم بازار کشور را تامین کنیم انتقاد کرد و افزود: من درباره اقتصاد بازار صحبت می‌کنم و نه درباره سیاست. وظیفه مسئولان کشور افزایش رضایتمندی مردم است و به‌نظر می‌رسد باید نوع نگرش مسئولان به نفع پاسخ به تقاضای بازار و کنترل قیمت‌ها تغییر کند.

قیمت‌ها چقدر تغییر می‌کند؟

کاهش قیمت در بازار خودرو نخستین هدف دولت از گشودن درهای کشور به روی واردات خودرو بعد از ۵سال ممنوعیت بود. در سال‌های اخیر ممنوعیت واردات و کاهش تولید به رشد سرسام‌آور قیمت‌ها در بازار خودرو منجر شده و مصرف‌کنندگان را تحت فشار طاقت‌فرسایی قرار داده است. واردات خودروهای کارکرده گرچه منتقدانی هم دارد، اما به باور اکثر کارشناسان درصورت عملی شدن، تأثیر چشمگیری در شکست قیمت در بازار خواهد داشت.

دبیر انجمن واردکنندگان خودرو در پاسخ به این سؤال که اختلاف قیمت خودروهای نو و کارکرده در بازار دنیا چقدر است، گفت: قیمت خودروهای کارکرده بسته به نوع و مدل می‌تواند ۵۰تا ۶۰درصد از قیمت خودروهای نو پایین‌تر باشد.

دادفر توضیح داد: برای اینکه شاخصی در این زمینه ارائه دهیم، شما تصور کنید اگر قیمت خودروی صفر الان ۳۰هزار دلار باشد، قیمت صفر همین خودرو تولید ۲۰۲۲ می‌شود ۲۵هزار دلار و وقتی به تولیدات مثلا ۲۰۱۸برسیم قیمت صفر همین خودرو نصف مدل سال است و این تازه اختلاف قیمت خودروهای صفر است که برای کارکرده‌ها پایین‌تر هم می‌آید.

وی با اشاره به اینکه هزینه ‌بالای نگهداری خودرو چه در اروپا و چه در آمریکا و کشورهای آسیایی، مصرف‌کنندگان را به سمت خرید خودروی صفرکیلومتر متمایل می‌کند، افزود: به همین دلیل بیشتر خودروها حتی پیش از رسیدن به مرحله تعمیرات کنار گذاشته می‌شوند و لذا قیمت آنها بسیار نازل است.

دادفر درباره تأثیر واردات خودروهای کارکرده بر قیمت خودروهای خارجی موجود در بازار گفت: درصورت عملی شدن واردات خودروهای دست دوم خارجی از برندهای مطرح، قیمت ۴میلیاردی امروز برخی خودروهای چینی تا ۱.۵میلیارد کاهش می‌یابد.